Lutherse Bijbel (1648)

Het xxiij. Capittel.

Begrijpt eene predicatie van Ieremia tegen de valsche Propheten, in vijf deelen: I. Inganck ende inhout der predicatie. II. Verhael van de straffe, met de oorsaken van dien. III. Belofte van den Messia. IV. Der valschen Herders sonden ende straffe. V. Waerschouwinge, dat men de straf-predicatien niet sal noemen, des Heeren last.

I.1

WEe [u] Herders, ⁺ die [ghy] de kudden mijner weyde om-brenget ende verstroyt: spreeckt de HEERE.

+ Ezech. 34,2.

II.2

DAerom soo spreeckt de HEERE, de Godt Israëls, van de Herderen, die mijn volck weyden: Ghy-lieden hebt mijne kudden verstroyt, endese verstooten, ende niet besocht: siet! Ick wil u besoecken, om uwes boosen wesens wille: spreeckt de HEERE.

3

Ende Ick wil de over-geblevene mijner kudde vergaderen uyt alle de landen, daer Ickse henen verstooten hebbe; ende wilse weder-brengen tot hare koyen, ⁺ datse wassen sullen ende vele worden.

+ Ioh. 10,16.

4

Ende Ick wil Herderen over haer setten, diese weyden sullen, ⁺ datse niet meer en sullen vreesen, noch verschricken, noch besocht worden: spreeckt de HEERE.

+ Ier. 3,35. Ezec. 34.11, 12.

III.5

☜SIet, de tijt komt, ⁺ (spreeckt de HEERE) dat Ick den David een rechtveerdigh GEWAS verwecken wil: [ende] die sal een Koninck zijn, die wel regeeren sal, ende recht ende gerechtigheyt op aerden aen-richten.

+ Ies. 4,2. cap. 40,11. Ier. 33.14, 15, 16. Dan. 9,24. Luc. 1.32, 33.

6

In diens tijt sal Iuda geholpen worden, ende Israël seker woonen: ⁺ ende dit [sal] sijn Naem [zijn], dat men hem noemen sal; HEERE, [die] ONSE GERECHTIGHEYT [is].

+ Deut. 33,28.

7

Daerom, siet! De tijt sal komen, ⁺ (spreeckt de HEERE) dat men niet meer seggen en sal: [Soo waerachtigh als] de HEERE leeft! die de kinderen Israëls uyt Egypten-landt gevoert heeft:

+ Ier. 16.14, 15.

8

Maer, [soo waerachtigh als] de HEERE leeft! die het zaet des huyses Israëls heeft uyt-gevoert, ende gebracht uyt den lande van ’t Noorden, ende uyt alle de landen, daer Ickse henen verstooten hadde, datse in haer lant sullen woonen.

Tegen de Propheten.

IV.9

MYn herte wil my in mijnen lijve breken; alle mijne gebeenten tsitteren; my is als eenen droncken man, ende als eenen die van wijne tuymelt: voor den HEERE, ende voor sijne heylige woorden.

10

Dat het landt soo vol overspeelders is; ⁺ dat het landt soo jammerlijck staet; dat het soo vervloeckt is, ende de landouwen in der woestijne verdorren: ende haer leven is boos, ende hare regeeringe en deugt niet.

+ Ier. 5.7, 8. cap. 9,2. cap. 12,4.

11

Want beyde Propheten ende Priesters zijn schalcken, ⁺ ende Ick vinde oock in mijnen Huyse hare boosheyt! spreeckt de HEERE.

+ Ier. 6,13. cap. 8 10. cap. 14.18.

12

Daerom is haren wegh, als een gladde wegh in ’t donckere, daer sy op

[fol. 35r]

glijden ende vallen: want Ick wil ongeluck over hen komen laten, het jaer harer besoeckinge: spreeckt de HEERE.

13

Trouwens, by de Propheten [te] Samaria sagh Ick dwaesheyt, [datse] door Baal propheteerden, ende mijn volck Israël verleydden:

14

Maer by de Propheten [te] Ierusalem sie Ick grouwelen; [hoe dat] sy overspel bedrijven, ende gaen met leugenen om, ende stercken de boosachtige, op dat hem [immers] niemant bekeere van sijne boosheyt: ⁺ sy zijn alle voor my, gelijck als Sodoma; ende hare burgeren, als Gomorra.

+ Gen. 13,13. Deut. 32,32. Ies. 1,10.

15

Daerom spreeckt de HEERE Zebaoth van dese Propheten alsoo: Siet, ⁺ Ick wilse met alssen spijsen, ende met galle drencken: want van de Propheten te Ierusalem komt ^a huychelye uyt in ’t gantsche landt.

+ Ier. 8,14. cap. 9,15.

a Huychelye) een valsch geestelijck leven ende by-geloof.

16

Soo spreeckt de HEERE Zebaoth: En hooret niet nae de woorden der Propheten, die u propheteeren; sy bedriegen u: ⁺ [want] sy prediken hares herten gesichte; [ende] niet uyt des HEEREN mont.

+ Ier. 14,14.

17

Sy seggen dien genen, die my lasteren: ⁺ De HEERE heeft het gesproken; Het sal u-lieden wel-gaen: ende [tot] alle, die nae hares herten doet-duncken wandelen, seggen sy: Het sal geen ongeluck over u-lieden komen.

+ Ier. 6,14. cap. 8,11. Ezech. 13,10. Zach. 10,2.

18

Want wie heeft in den raet des HEEREN gestaen, [die] sijn woort gesien ende gehoort [hebbe]? wie heeft sijn woort vernomen ende gehoort?

19

Siet! het sal een onweder des HEEREN met grimmigheyt komen; ⁺ ende een verschrickelijck onweder den godtloosen op den kop vallen.

+ Ier. 30,23, etc.

20

Ende des HEEREN toorn en sal niet af-laten, tot dat Hy doe ende uyt-richte, wat Hy in den sinne heeft: hier nae sult ghy ’t wel gewaer worden.

21

☜Ick en sondt de Propheten niet, ⁺ nochtans liepen sy; Ick en sprack niet tot hen, nochtans propheteerden sy☞:

+ Ier. 14,14. cap. 27,15. c. 29,9.

22

Want soo sy by mijnen raet gebleven, ende mijne woorden mijnen volcke gepredikt hadden; soo soudense ^b het selve van haer boos wesen, ende van haer boos leven bekeert hebben.

b Het selve) Godts Woort bekeert; alle andere leere verleydt ende verkeert.

23

☜Ben Ick niet een Godt, [die] ^c na-by [is]; (spreeckt de HEERE) ende niet een Godt, [die] verre [zy]?

c Na-by is) Sy zijn soo seker ende stout, als oft Ick haer valsch leeren niet en sagh.

24

^* [Meynt ghy, dat] sich yemant soo heymelijck verbergen konne, dat Ick hem niet en sie? spreeckt de HEERE: En ben Ick ’t niet, die Hemel ende Aerde vervult? spreeckt de HEERE☞.

* Psal. 139,8. Amos 9.2. 3.

25

Ick hoore [het wel], wat de Propheten prediken, ende valsch propheteeren in mijnen Name, seggende: ick hebbe gedroomt! ick hebbe gedroomt!

26

Wanneer willen doch de Propheten op-houden, die daer valsch propheteeren, ende hares herten bedriegerye propheteeren?

27

Ende willen, ⁺ dat mijn volck mijns Naems vergete over hare droomen, die d’een den anderen predikt: gelijck als hare vaders mijns Naems vergaten, over den Baal.

+ Judic. 3,7. cap. 8,33.

28

☜Een Propheet, die droomen heeft, die ^d predike droomen; maer wie mijn Woort heeft, die predike mijn Woort recht☞! hoe rijmen sich stroo ende tarwe te samen? spreeckt de HEERE.

d Predike droomen) Hy late mijnen Name met vrede! ende en segge niet, dat het mijn Woort zy, wat hy droomt: maer ’t zy sijn woort, ende hebbe sijnen name.

29

☜En is mijn Woort niet als een vyer; (spreeckt de HEERE) ende als een hamer, [die] de steenrotzen vermorselt☞?

30

Daerom, siet! ⁺ Ick [wil] aen de Propheten, (spreeckt de HEERE) die mijn Woort ^e stelen, de een den anderen.

+ Deut. 18,20. Ier. 14. 14,15.

e Stelen) Valschelijck duyden, ende daer mede den lieden het rechte Woort stelen.

31

Siet! Ick [wil] aen de Propheten, (spreeckt de HEERE) die haer eygen woort voeren, ende spreken: Hy heeft [het] geseyt.

32

Siet! Ick [wil] aen de gene, die valsche droomen propheteeren, (spreeckt de HEERE) ende prediken die selve, ⁺ ende verleyden mijn volck met hare leugenen ende loose trecken: daer Ickse [doch] niet gesonden, ende hen niets bevolen en hebbe, ende sy oock desen volcke gantsch niet nut en zijn: spreeckt de HEERE.

+ Zeph. 3,4.

V.33

WAnneer dan dit volck, oft een Propheet, oft een Priester, u vragen sal, seggende: ⁺ Welck [is] de last des HEEREN? soo sult ghy tot hen seggen, wat de last zy; Ick wil u-lieden wegh-werpen: spreeckt de HEERE.

+ Ies. 13,1.

34

Ende [indien] een Propheet, oft Priester, oft volck, seggen sal: [Dat is] des HEEREN last; dien selven wil Ick besoecken, ende sijn huys [daer toe].

35

[Maer] alsoo sal d’eene met den anderen spreken, ende onder malkanderen seggen: Wat antwoordt de HEERE, ende wat spreeckt de HEERE?

36

Ende en noemt het niet meer, des HEEREN ^f last: want eenen yegelijcken sal sijn eygen woort een last zijn; dewijle [dat] ghy [alsoo] de woorden des ^g levendigen Godts, des HEEREN Zebaoth, onses Godts verkeeret.

f Last) Sy hebben spottelijck des Propheten woort eenen last genoemt, ende Ieremiam daer mede voor eenen sot gehouden.

g In ’t Ebr. staet, der levendigen Goden, als van vele; ende is doch een HEERE Zebaoth: om aen te wijsen de drie personen in de eenige Godtheyt.

37

Daerom sult ghy tot den Prophete aldus seggen: Wat antwoordt u de HEERE, ende wat spreeckt de HEERE?

38

Maer dewijle [dat] ghy segget: Des HEEREN last; daerom spreeckt de HEERE alsoo: Nu ghy dit woort des HEEREN last noemt; ende Ick tot u gesonden hebbe, ende seggen laten, Ghy en soudt het niet noemen des HEEREN last;

39

Siet! soo wil Ick u wegh-nemen, ende u, mitsgaders de stadt, die Ick u ende uwen vaderen gegeven hebbe, van mijn aengesichte wegh-werpen.

40

Ende wil u eeuwige schande ende eeuwige smaetheyt aen doen, ⁺ die nimmermeer en sal vergeten worden.

+ Ier. 20,11.