Lutherse Bijbel (1648)

Het ij. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Straf-predicatie tegen de Ioden. II. Der Vaderen sonden, voornamelijck afgoderye. III. Sonden in den tijt van Ieremia. IV. Beschrijvinge der afgoderye, met hare straffe.

I.4

HOoret des HEEREN woort, ghy [van den] huyse Iacobs; ende alle geslachten van den huyse Israëls.

II.5

SOo spreeckt de HEERE: ⁺ Wat hebben doch uwe vaders gebreck aen my gehadt, dat sy van my weecken, ende hingen aen de onnutte Afgoden; daer sy doch niets en verkregen?

+ Ies. 5,4. Mich. 6,3.

6

Ende en dachten niet [eenmael]: Waer [is] de HEERE, die ons uyt Egypten-lant voerde, [ende] leydde ons in de woestijne, in den wilden ongebaenden lande; in den dorren ende duysteren lande; in den lande, ⁺ daer niemant en wandelt, noch geen mensch en woont?

+ Deut. 8,15.

7

Ende Ick bracht u in een goet lant, dat ghy eten soudet sijne vruchten, ende goederen: ende [doe] ghy daer in quaemt, verontreynigdet ghy mijn lant, ende maecktet my mijn erf tot eenen grouwel.

8

De Priesters en gedachten niet: Waer [is] de HEERE? ⁺ ende de geleerden en achteden my niet; ende de herders leydden de lieden van my; ende de Propheten propheteerden van Baal, ende [hingen] aen de onnutte [Afgoden].

+ Rom. 2,20.

III.9

ICk moet my altoos met u, ende met uwe kints-kinderen, schelden: spreeckt de HEERE.

10

Gaet henen [in] de eylanden Chitim, ende siet toe, ende sendet [in] Kedar; ende mercket met vlijt, ende aenschouwet, oft aldaer oock alsoo toe-gaet:

11

Oft de Heydenen [hare] Goden veranderen; ⁺ hoewelse doch geene Goden [en zijn]: ende mijn volck heeft [nochtans] sijne ^a heerlijckheyt verandert in eenen onnutten [Afgodt].

+ Psal. 106,20.

a Heerlijckheyt) dat is, sijnen Godt.

12

☜Soude hem doch de Hemel hier over ontsetten, ⁺ verschricken, ende seer beven! spreeckt de HEERE.

+ Deut. 32,1. Ies. 1,2.

13

Want mijn volck doet een twee-voudige sonde: ⁺ My, de levendige welle, verlaten sy; ende maken hen hier ende daer uyt-gehouwene putten, [die-welcke doch] vol gaten [zijn, ende] geen water en [geven] konnen☞.

+ Cant. 4,15. Ier. 17,13.

14

Is dan Israël een knecht, oft lijf-eygen, dat hy [alle-mans] roof zijn moet?

15

[Want] de leeuwen brullen over hem, ⁺ [ende] schreeuwen; ende verwoesten sijn lant, [ende] verbranden sijne steden, datter niemant in en woont.

+ Ies. 5,29. Ier. 4,7.

16

Daer toe soo verbrijselen die van Noph ende Tahpanhes u het hooft.

17

Sulcx maeckt ghy u selfs, ⁺ [dat] ghy den HEERE uwen Godt verlaett; soo dickwils als Hy u op den [rechten] wegh leyden wil.

+ Ier. 4,18.

18

Wat helpt het u, dat ghy in Egypten treckt, ⁺ ende wilt van het water Sihors ^b drincken? ende wat [helpt het] u, dat ghy nae Assyrien treckt, ende wilt van het water Phrath drincken?

+ Ies. 31,1.

b Drincken) Dat is, hulpe soecken buyten Godt, by den Koninck Pharao ende Assur.

19

☜[Het is] uwer boosheyt [schult], dat ghy soo gekastijt wort; ⁺ ende uwes ongehoorsaems, dat ghy soo gestraft wort: alsoo moet ghy gewaer worden ende bevinden, wat voor jammer ende hert-seer [het brengt], den HEERE uwen Godt verlaten, ende hem niet vreesen: spreeckt de Heere HEERE Zebaoth☞.

+ Ies. 3,9. Hos. 5,5.

20

Want ghy hebt altoos u jock verbroken, [ende] uwe banden verscheurt, ende geseyt: Ick en wil soo niet onderworpen zijn; ⁺ maer op alle hooge heuvelen, ende onder alle groene boomen liept ghy de hoererye nae.

+ Ies. 57.5, 7, 8. Ier. 3,6.

21

Maer Ick hadde u geplantt [tot] eenen soeten wijnstock, ⁺ een gantsch oprecht zaet: hoe zijt ghy my dan verandert [in] eenen bitteren wilden wijn-stock?

+ Exod. 15,17. Psal. 44,3. en 80,9. Ies. 5,2.

22

☜Ende oft ghy u [al schoon] met looge wiescht, ⁺ ende naemt veel zeepe daer toe; soo glinzert [doch] uwe ondeugt dies te meer voor my: spreeckt de Heere HEERE☞.

+ Iob 9,30.

23

Hoe dorft ghy dan seggen: Ick en ben niet onreyn; ick en hange niet aen Baalim?

IV.

SIet aen, hoe ghy ’t bedrijft in ’t dal; ende bedenckt, hoe ghy ’t uyt-gerichtt hebt: ghy loopt alomme gelijck eene kemelinne in de brunst:

24

[Ende als] een wilt in de woestijne pleegt, als ’t van grooten brunst snackt ende loopt, dat het niemant op-houden en kan: wie ’t weten wil, die en dorf niet verre loopen; op de vier-dagen siet men ’t wel.

25

[Lieve] ^c houdt doch, ende en loopt u niet soo dorstigh; maer ghy segt: Dat late ick! ick moet met de vreemde boeleeren, ende hen nae-loopen;

c Dat is, spaert doch uwe voeten, datse niet bloot; ende uwen hals, dat hy niet dorstigh en worde.

26

Gelijck een dief te schande wort, wanneer hy betrapt wort; alsoo sal het huys Israëls te schande worden, mitsgaders hare Koningen, Vorsten, Priesters ende Propheten.

27

Die tot een hout seggen, Ghy [zijt] mijn vader; ende tot eenen steen, Ghy hebt my geteelt: want sy keeren my den rugge toe, ende niet het aengesichte; maer als de noot aen-komt, soo seggen sy: Op! ende helpt ons.

28

Maer waer zijn dan uwe Goden, ⁺ die ghy u gemaeckt hebt? heetse opstaen, [laet sien] of sy u helpen konnen in uwen noodt! want soo menige stadt, ⁺ soo menigen Godt hebt ghy, Iuda.

+ Deut. 32,37. Iud. 10,14.

+ Ies. 2,8. Ier. 11,13.

29

Wat! wilt ghy noch recht hebben

[fol. 25v]

tegen my? ghy zijt allegaer van my afgevallen: spreeckt de HEERE.

30

Alle slagen zijn verlooren aen uwe kinderen; ⁺ sy en nemen doch de tucht niet aen: [want] u-lieder sweert verslindt [evenwel] uwe Propheten, als een woedende leeuw.

+ Jes. 1,5. Jer. 5,3.

31

Ghy [boos-aerdigh] geslachte, ⁺ mercket op des HEEREN woort: ben Ick [dan] Israël eene woestijne, oft een eensaem lant? waerom seyt [dan] mijn volck: Wy zijn heeren; ende en moeten u niet nae-loopen?

+ Matth. 23,29.

32

☜Vergeett doch eene Ionck-vrouwe haers verciersels niet, [noch] eene bruyt hares sluyers: ⁺ maer mijn volck vergeett mijner eeuwighlijck☞.

+ Ier. 3,21.

33

Wat verciert ghy veel u doen, dat Ick u genadigh zijn sal? onder sulcken schijn bedrijft ghy hoe langs hoe meer boosheyt.

34

Daer-en-boven vindt men bloet der armen [ende] onschuldigen zielen by u, aen alle plaetsen: ende ’t en is niet heymelijck, maer openbaer aen de selve [plaetse].

35

Noch segt ghy: Seker, ick ben onschuldigh; Hy keere sijnen toorn van my af: Siet, Ick wil met u rechten; om dat ghy segt: ick en hebbe niet gesondigt.

36

Hoe wijckt ghy doch soo geerne, ende valt nu gintswaerts, haest herwaerts? ⁺ maer ghy sult aen Egypten te schande worden, gelijck ghy aen Assyrien zijt te schande geworden.

+ Ies. 30.3, 5. cap. 31,1.

37

[Want] ghy moett van daer oock wegh-trecken, ende uwe handen over ’t hooft [t’samen slaen]: want de HEERE sal uwe hope doen missen; ende ten sal u by hen niets gelucken.

1

Ende spreeckt: ⁺ Wanneer een man van sijn wijf hem scheyden laet, ⁺ ende sy treckt van hem, ende neemt eenen anderen man; derf hyse oock weder aen-nemen? en is ’t niet alsoo, dat het selve lant soude verontreynigt worden? maer [nu] hebt ghy [met] vele boeleerders gehoereert; doch komt weder tot my! spreeckt de HEERE.

+ III cap. Ebr.

+ Deut. 24,4.

2

Heft uwe oogen op tot de hooghten, ende siet, hoe ghy over al hoererye bedrijft: aen de straten sitt ghy, [ende wachtt op] haer, als een Arabier in de woestijne; ende verontreynigt het lant met uwe hoereryen, ende met uwe boosheyt.

3

Daerom moet oock de vroege-regen uyt-blijven, ⁺ ende geen spaden-regen komen: ghy hebt een hoeren-voor-hooft; ghy en wilt u niet meer schamen.

+ Ezech. 3,7.

4

Ende roept evenwel tot my: ⁺ Lieve vader, ghy meester mijner jeught!

+ Psal. 71,17.

5

Wilt Ghy dan eeuwighlijck [den toorn] behouden? ⁺ ende [van de gramschap] niet aflaten? Siet, ghy leert ende doet boosheyt, ende en laet het [u] niet [keeren].

+ Psal. 103,9.