Lutherse Bijbel (1648)

Het xlj. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Van Godts macht ende heerlijckheyt. II. Van Godts barmhertigheyt. III. Van der afgoden ydelheyt.

I.1

LAett de eylanden voor my swijgen, ⁺ ende de volckeren haer stercken: laetse toe-treden ende nu spreken: Laett ons te samen rechten.

+ Dat is, Laet doch hooren, wat sy konnen.

2

^* Wie heeft dien ^a rechtveerdigen van den op-ganck verweckt? Wie riep hem, dat hy ginck? ⁺ Wie gaf de Heydenen ende Koningen voor hem, dat hy harer machtigh wiert; ende gafse sijnen sweerde, als stof; [ende] sijnen boge, gelijck verstroyde stoppelen?

* Gen. 12,1. c. 15,6.

a Rechtveerdigen) dit is Abraham.

+ Gen. 14,15.

3

Dat hyse nae-jaegde, [ende] toogh door [met] vrede, ende en wiert dien wegh noch noyt moede.

4

Wie doet het, ende maeckt het, ende roept alle menschen [nae malkanderen] van den beginne af? ⁺ Ick ben ’t de HEERE, [beyde] der eersten, ende der laetsten.

+ Ies. 43,10. cap. 44,6. cap. 48,12. Apoc. 1,17. cap. 22,13.

5

Doe de eylanden dat sagen, vreesden sy haer; ⁺ ende de eynden der aerde verschrickten: sy naderden ende quamen toe;

+ Hier mede bespott de Propheet de Heydenen, hoese sich beangsten tegen Godt ende sijn woort haer doen te verdedigen: want sy vreesen, datse onderliggen ende verliesen moeten.

6

D’een hielp den anderen, ende seyde tot sijnen naesten: Hebt goeden moet.

7

De timmer-man nam den gout-smit tot hem, ende maeckten met den hamer het bleck glat op het aenbeelt, seggende: Dit sal fijn staen; ende hechteden ’t met nagelen, dat het niet en soude wanckelen.

II.8

☜MAer ghy Israël, mijn knecht; Iacob, dien Ick verkooren hebbe: ⁺ ghy zaet ^* Abrahams mijnes beminden.

+ Deut. 7,6. cap. 10,15. cap. 14,2. Psal. 135,4. Ies. 43,1. cap. 44,1.

* 2.Par. 20,7. Iac. 2,23.

9

Die Ick u ^b gesterckt hebbe van des werelts eynde af, ende hebbe u geroepen van hare ^c geweldige, ende seyde tot u: Ghy sult mijn knecht zijn; [want] Ick verkiese u, ende verwerpe u niet.

b Gesterckt, betrapt, gegrepen, gevatt.

c Geweldige) dat is, van de Vorsten in Egypten.

10

En vreest u niet, Ick [ben] met u; en wijckt niet, want Ick [ben] uwe Godt: Ick stercke u, Ick helpe u oock, Ick onder-houde u door de rechter-hant mijner gerechtigheyt.

11

Siet, ⁺ sy sullen te spot ende te schande worden, alle die op u gram zijn: sy sullen worden, als niets; ende de lieden, die met u twisten, sullen om-komen.

+ Exod. 23,22. Ies. 60,12. Zach. 12,3.

12

Dat ghy nae hen vragen mochtet, ⁺ ende en sultse niet vinden. De lieden, die met u kijven, sullen worden, als niets; ende de lieden, die tegen u strijden, sullen een eynde hebben.

+ Psal. 37,36.

13

Want Ick ben de HEERE uwe Godt, die uwe rechter-hant sterckt, [ende] tot u spreeckt: En vreest u niet; Ick helpe u.

[fol. 15r]

14

☜Soo en vreest u niet, ghy wormken Iacobs, ghy arme hoop Israëls: Ick helpe u, spreeckt de HEERE, ende u Verlosser, de Heylige [in] Israël.☞

15

Siet, Ick hebbe u tot eenen scherpen nieuwen dorsch-wagen gemaeckt, die pinnen heeft; ⁺ dat ghy bergen sult in stucken dorschen ende vermalen, ende de heuvelen als kaf maken:

+ Jes. 17,13. c. 29,5.

16

Ghy sultse verstroyen, datse de wint wegh-voere, ende de wervel-wint verwaeye: maer ghy sult u verheugen in den HEERE, ende sult u roemen des Heyligen [in] Israël.

17

De ellendige ende arme soecken water, ⁺ ende ’t en isser niet; hare tonge verdort van dorst: [maer] Ick de HEERE wilse verhooren, Ick de Godt Israëls en wilse niet verlaten.

+ Matth. 5,6.

18

[Maer] Ick wil water-stroomen op de hooghten openen, ⁺ ende fonteynen midden op de velden: Ick wil de woestynen tot water-zeen maken, ⁺ ende het dorre lant tot water-wellen.

+ Jes. 35,7. cap. 44,3.

+ Psal. 107,35.

19

Ick wil in de woestyne geven cederen, vueren, myrten ende oly-achtige boomen: Ick wil op de velden geven dennen, beuken ende bus-boomen te gelijcke.

20

Op dat men sie, ende erkenne, ende mercke, ende verstae te gelijck, dat des HEEREN hant hebbe sulcx gedaen, ende dat de Heylige [in] Israël sulcx geschapen hebbe.

III.21

SOo latet u-lieder sake aen-komen, spreeckt de HEERE; brenget herwaerts, waer op ghy staet: spreeckt de Koninck [in] Iacob.

22

Laetse herwaerts toe-treden, ende ons verkondigen, wat toe-komende is: verkondigt [ons] ende propheteert wat te voren: Laet ons met ons herte daer-op letten, ende mercken, hoe dat het hier naemaels gaen sal; oft laet ons doch hooren, wat toe-komende is.

23

Verkondiget ons, wat hier-nae komen sal; soo willen wy mercken, dat ghy Goden zijt. ⁺ Trotz, doet goet oft schade! soo willen wy daer-van spreken, ende te samen toe-sien.

+ Jes. 46,10.

24

Siet, ⁺ ghy-lieden zijt uyt niets, ende u-lieder doen is oock uyt niets, ende u-lieder ^d verkiesen is een grouwel.

+ 1 Corinth. 8,4.

d Verkiesen) soo wie van u wat houdt, ende u-lieder dinck aen-neemt, die is een grouwel.

25

[Maer] Ick verwecke eenen van’t Noorden, ende Hy komt van den op-ganck der Sonne: ⁺ Hy sal hen mijnen name prediken; ende sal [over] de ^e geweldige gaen, als [over] leem; ende sal het slijck treden, gelijck een potte-backer.

+ Jerem. 23,5. cap. 33.14, 15.

e Geweldige noemt hy alhier saganim, dat zijn de Oversten in den geestelijcken staet, als de Hooge-priesters, Leviten, Bisschoppen, Papen, etc.

26

Wie kan [yet] verkondigen van ’t begin? soo willen wy ’t vernemen; ofte propheteren te vooren? soo willen wy seggen: [Ghy spreeckt] recht. Maer daer en is geen verkondiger, niemant die [yet] hooren liete; niemant die van u een woort hooren moge.

27

[Ick ben] de eerste, [die] tot Zion [seyt]: Siet, daer isset! ende Ick geve Ierusalem predikers.

28

Maer [gints] sie Ick toe; maer daer en is niemant: ende sie onder haer; maer daer en is geen raet-gever: Ick vraegse; maer daer en antwoorden sy [niets].

29

Siet, ’t is altemael [enckel] moeyte, ende niets met haer doen; hare Afgoden zijn wint ende ydelheyt.