Lutherse Bijbel (1648)

Het XL. Capittel.

Heeft twee deelen: I. Prophetie van Christi toe-komste, ende sijnen Voor-looper. II. Waerschouwinge tegen de heydensche afgoderye.

I.1

^❧ TRoostet, troostet mijn volck! spreeckt uwe Godt.

❧ Epistel op den dagh van Iohannes den Dooper.

2

Spreket met Ierusalem vriendelijck, ende prediket haer, dat hare ^a ridderschap een eynde heeft; want hare misdaet is vergeven: want sy heeft ^b dobbel ontfangen van de hant des HEEREN, voor alle hare sonden.

a Ridderschap) is de Godts-dienst in het oude Testament.

b Dobbel) namelijck vergevinge der sonden, ende vryheyt van de wet Mosis: dat is, enckel genade voor sonde, ’t leven voor den doot.

3

☜[Daer is] een stemme eenes ^* Predikers in de woestijne: Bereydet den HEERE den wegh; maket op het velt eene effene bane onsen Godt.☞

* Malach. 3,1. Matth. 3,3. Marc. 1,3. Luc. 3,4. Joh. 1,23.

4

Alle dalen sullen verhoogt worden, ende alle bergen ende heuvelen sullen vernedert worden: ende wat ongelijck is, dat sal effen; ende wat hobbelachtigh is, dat sal geslecht worden.

5

Want de heerlijckheyt des HEEREN sal geopenbaert worden; ⁺ ende alle vleesch te gelijck sal sien, dat het des HEEREN mont spreeckt.☙

+ Joh. 1,14. 1.Tim. 3,16.

6

Het spreeckt een stemme: Predikt. Ende hy seyde: Wat sal ick prediken? ☜Alle vleesch [is] hoy; ende alle sijne ^c goetheyt is als een bloeme op ’t velt.

c Goetheyt) is al het wel-doen ende het goede leven, dat de vernuft vermagh ende doet.

7

Het hoy verdort, de bloeme verwelckt; ⁺ want de Geest des HEEREN blaest daer in: ja het volck [is] het hoy.

+ Job. 14,2. Psal. 90.5, 6. en 102,12. en 103,15. 1. Petr. 1,24. Jac. 1.10, 11.

8

Het hoy verdort; de bloeme verwelckt: maer het Woort onses Godts blijft eeuwiglijck. ⁺☞

+ 1 Pet. 1,25.

9

Zion, ghy predickster, klimt op eenen hoogen bergh: Ierusalem, ghy predickster, heft uwe stemme op met macht, heftse op! ende en vreest u niet; segt den steden Iuda: Siet, [daer is] uwe Godt!

10

Want siet, de Heere HEERE komt geweldiglijck; ⁺ ende sijn arm sal heerschen: siet, sijn loon is by hem, ende sijne vergeldinge is voor hem.

+ Jes. 62,11. Apoc. 22,12.

11

☜Hy sal sijne kudde weyden, ⁺ gelijck een herder: Hy sal de lammeren in sijne armen vergaderen, ende in sijnen schoot dragen; ende de oyen leyden.☞

+ Psal. 23,2. Ezech. 34.11, 12, 23. cap. 37,24. Mich. 5,4. cap. 7,14. Joh. 10,11. Jes. 49,10.

[fol. 14v]

II.12

WIe meett de wateren met de vuyst, ende vatt den Hemel met de spanne, ende begrijpt de aerde met een ^d drielinck, ende weegt de bergen met een gewichte, ende de heuvelen met eene wage?

d Drielinck) is een mate drie vingeren breet.

13

Wie onderrichtt den Geest des HEEREN, ⁺ ende [welcke] raet-gever onderwijst hem?

+ Rom. 11,34. 1.Cor. 2,16.

14

Wien vraegt Hy om raet, die hem verstant geve, ende leere hem den wegh des rechts, ende leere hem kennisse, ende onder-wijse hem den wegh des verstants?

15

Siet, de Heydenen zijn geachtt als een druppel, die in den eemer blijft; ende als een scherfken, dat in de wage blijft. Siet, de eylanden zijn gelijck als een stofken.

16

De Libanon soude te weynigh ten vyere zijn, ende sijne dieren te weynigh ten brand-offer.

17

Alle de Heydenen zijn niets voor hem, ⁺ ende als een nietigh ende ydel dinck geachtt.

+ Dan. 4,35.

18

Wien wilt ghy dan Godt nae-beelden? ⁺ oft wat voor een gelijckenisse wilt ghy hem toe-passen?

+ Jes. 46,5. Act. 17,29.

19

De Meester giet wel een beelt; ende de gout-smit over-guldt het, ende maeckter silvere ketenen aen.

20

[Insgelijcks] wie eene arme ^e heffinge vermagh, die kiest een hout uyt, [dat] niet en vervuylt; [ende] soeckt eenen kloecken Meester daer-toe, die een beelt bereyde, [’t welck] bestandigh zy.

e Heffinge) dat is, een offer tot den Afgodt, gelijck de hef-offer in de wet Mosis. Hy wil seggen: De rijcken maken gouden; de arme maken houten Afgoden.

21

En wetet ghy niet? Hooret ghy niet? En isset u niet voormaels verkondigt? En hebt ghy ’t niet verstaen van aenbeginne der aerde?

22

Hy sitt boven den kloot der aerde; ende die daer-op woonen, [zijn] als ^f sprinckhanen: Die den Hemel uyt-spant, ⁺ als een dun vel; ende breydtse uyt als eene hutte, daer men in woont.

f Sprinckhanen) die lichtelijck verjaegt worden.

+ Iob. 9,8. Psal. 104,2. Ies 44,24.

23

Die de Vorsten te niete maeckt, ⁺ [ende] de richters op aerden ydel maeckt.

+ Iob. 12,21. Psal. 107,40.

24

Als hadde hare stamme noch planten noch zaet, noch wortelen in der aerde: datse, alsser een wint onder haer waeyt, verdorren; endese een draey-wint, gelijck stoppelen, wegh-voert.

25

Wien wilt ghy my dan nae-beelden, [dien] Ick gelijck zy? spreeckt de Heylige.

26

Heft uwe oogen op in de hoogte, ⁺ ende siet, wie heeft sulcke dingen geschapen, ende voert haer heyr by getal daer-uyt? diese alle by namen roept: sijn vermogen ende stercke kracht is soo groot, dat het niet aen een missen en kan.

+ Psal. 147,4.

27

Waerom spreeckt ghy dan Iacob, ende ghy Israël segt: Mijn wegh is den HEERE verborgen; ende mijn recht gaet voor mijnen Godt voor-by?

28

En weett ghy niet? en hebt ghy niet gehoort? De HEERE de eeuwige Godt, die de eynden der aerde geschapen heeft, en wort niet moede noch mat; ⁺ sijn verstant [en is] ongrondeerlijck.

+ Psal. 147,5.

29

☜Hy geeft den moeden kracht, ende sterckte genoegh den on-vermogenden.

30

De ^g jonge worden moede ende mat, ende de jongelingen vallen:

g Ionge) de jonge manschap, die haer op de sterckte ende jeucht verlaten.

31

Maer die op den HEERE wachten, krijgen nieuwe kracht, datse op-varen met vleugelen, gelijck de arenden; datse loopen, ende niet mat en worden; datse wandelen, ende niet moede en worden☞.