Lutherse Bijbel (1648)

Het xxviij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Prophetie tegen ’t Koninck-rijcke Israëls. II. Prophetie van Iuda; ende Godts goetheyt ende straffe tegen de sonde. III Prophetie van Christo, ende van ’t geloove aen hem.

I.1

WEe de hoovaerdige crone der dronckenen van Ephraim, de verwelckte bloeme harer lieffelijcker heerlijckheyt; dewelcke [daer staet boven] over een vet dal, dier, die van den wijne tuymelen.

2

Siet, een stercke ende machtige van den Heere, gelijck een hagel-storm; gelijck een schadelijck onweder; gelijck een water-storm, die krachtelijck in-breken, wort in ’t lant gelaten met gewelt.

3

Op dat de hoovaerdige crone der dronckenen van Ephraim met voeten vertreden worde.

4

Ende de verwelckte bloemen harer lieffelijcker heerlijckheyt, dewelcke [staet boven] over een vet dal, sal zijn gelijck als het rijpe voor den somer; ’t welck verderft, wanneermen ’t noch aen sijnen tacke hangen siet.

II.5

TE dier tijt sal de HEERE Zebaoth eene lieflijcke crone, ende een heerlijcke krans zijn den overgeblevenen sijnes volcks:

6

Ende een Geest des rechts dien, die ten oordeele sitt: ende een sterckte dien, die van den strijt weder tot de poorte komen.

7

Daer toe zijn dese oock van den wijn dul geworden, ende tuymelen van den stercken dranck: want beyde de Priesters ende de Propheten zijn dul van den stercken dranck, sy zijn in den wijn versmoort, ende tuymelen van stercken dranck; sy zijn dul in ’t propheteren, ende ^a braecken de vonnissen uyt.

a Braecken) Een droncken Richter spouwet een oordeel uyt, gelijck ’t hem in den mont valt; alsoo seggen oock de dulle Propheten, gelijck ’t hen in den sin valt.

8

Want alle tafelen zijn vol spouwens [ende] vuyligheyts, aen alle plaetsen.

9

Wien sal Hy [dan] leeren de kennisse? wien sal Hy te verstaen geven de predicatie? ^* Den gespeenden van de melck; dien, die van de vorsten afgesett zijn.

* Den armen wort het Euangelium gepredikt.

10

Want ^b [sy seggen] gebiedt hier, gebiedt daer; gebiedt hier, gebiedt daer: wacht hier, wacht daer; wacht hier, wacht daer: hier een weynigh, daer een weynigh.

b Verneemt, de bespotters.

11

Wel-aen! Hy sal eenmael met spottige lippen, ende met eene andere tonge spreken tot dit volck:

12

Tot welck nu dit gepredickt wort: ⁺ Soo heeft men ruste; soo verquicktmen de ^c moede; soo wort men stille: ende sy en willen doch alsulcke predikinge niet.

+ 1 Cor. 14,21.

c Moede) Den vrede der conscientie en achten sy niet, dewelcke van ’t geloove komt; maer bespotten de leere des geloofs, ende pochen op de wercken.

13

Daerom sal hen [oock] des HEEREN woort even alsoo worden: gebiedt hier, gebiedt daer; gebiedt hier, gebiedt daer: wacht hier, wacht daer; wacht hier, wacht daer: hier een weynigh, daer een weynigh: dat sy henen gaen, ende achterwaerts vallen, verbreken, verstrickt ende gevangen worden.

14

Soo hooret nu des HEEREN woort, ghy bespotters; die ghy heerschet over dit volck, dat te Ierusalem [is].

15

Want ghy segget: Wy hebben met de doot een verbondt, ende met de Helle een verstand gemaeckt: wanneerder een vloet aen-komt, en salse ons niet treffen; want wy hebben de leugen ons tot eenen toe-vlucht, ende de huychelye tot onse bescherminge gemaeckt.

III.16

DAerom spreeckt de Heere HEERE: ☜Siet! ^* Ick legge in Zion eenen gront-steen, eenen beproefden steen, eenen kostelijcken hoeck-steen, die wel gegronvest is: ⁺ wie gelooft, die en ^d vliedet niet☞.

* Psa. 118,22. Matth. 21,42. Act. 4,11. Rom. 9,33. Ephes. 2,20. 1 Pet. 2,6.

+ Rom. 9,33. cap. 10,11. 1 Pet. 2,6.

d Vliedet niet) Eene quade conscientie soude wel door eenen yseren berg vlieden, indien ’t mogelijck ware, soo grouwelijck verschricktse, ende vreest haer, soo dickwils haer een noot bejegent: maer een geloovigh herte staet onvertsaegt, ende bespott oock de poorten der Helle.

17

Ende Ick wil het recht tot een richt-snoer, ende de gerechtigheyt tot een gewichte maken; soo sal de hagel den valschen toe-vlucht wech-drijven, ende de wateren sullen de bescherminge wegh-spoelen.

[fol. 10r]

18

Op dat u-lieder verbondt met de doot los worde, ende u verstand met de Helle niet en bestae: ende wanneerder een vloet aen-komt, soo salse u-lieden vertreden.

19

Soo haest al sy aen-komt, sal sy u-lieden wegh-nemen; komt sy des morgens, soo geschiet het des morgens; alsoo oock, sy kome by dage oft by nachte: want alleen ☜de ^e aenvechtinge leert op het Woort mercken☞.

e Aenvechtinge maeckt goede Christenen, Rom. 5,4. De droeffenisse brengt verduldigheyt, de verduldigheyt brenght ervarentheyt. Onversochte lieden zijn onervaren, enckel onnutte speculisten; wat souden dese weten? evenwel verleyden sy al de werelt.

20

Want het bedde is soo enge, datter niet over en schiet; ende het decksel soo kort, dat men hem [daer onder] voegen moet.

21

Want de HEERE sal hem opmaken, gelijck [op] den bergh ^* Prazim; ende toornigh zijn, gelijck [in] het dal ⁺ Gideons: om sijn werck te doen op een ander wijse, ende om sijnen arbeyt te doen ^f op een ander wijse.

* 2 Sam. 5,20. 1 Par. 15,11.

+ Ios. 10,10. Ies. 10,23.

f Op een andere wijse) S. Paulus past dese spreucke 1 Cor. 1,21. daer henen: Dewijle dat de werelt door hare wijsheyt niet en kent, soo behaeghde het Godt wel door eene dwase predikinge saligh te maken, die daer aen gelooven; dat is, de predikinge van het kruys, is voor al de werelt eene ergernisse ende dwaesheyt, ende t’eenenmael eene andere sprake, diewelcke sy veel minder verstaet, van des Wets oft der vernuft wijsheyt van Godt, door dewelcke sy haer nochtans oock niet en beterden, Matth. 11,17. Wy hebben u gefluytt, wy hebben u geklaegt, etc. Godt spreke soet oft suer, soo en helpt het doch niets. Daerom spreeckt hy kort te vooren: In aliis liagnis loquar etc. quem locum Paullus citat, 1 Cor. 14,21.

22

⁺⁺ Soo latet nu u spotten, op dat uwe banden niet harder en worden: want ick hebbe een verderven ende keeren gehoort, die-welcke van den Heere HEERE Zebaoth geschieden sal in de gantsche werelt.

++ Rom. 9,28.

23

Nemet ter ooren, ende hoort mijne stemme; mercket op, ende hooret mijne woorden.

24

Ploegt oft braket, ofte bearbeydt oock een acker-man sijnen acker altoos ter zaet?

25

En is ’t niet also? Wanneer hy die effen gemaeckt heeft, soo stroyt hy wicken, ende werpter comijn in, ende zaeyt terwe ende gerste, een yegelijck waer hy ’t henen hebben wil, ende spelte [aen] sijne plaetse.

26

Alsoo tuchtigtse oock haer Godt door ’t recht, ende leertse.

27

Want men en dorscht de wicken niet met eggen; soo en laet men oock het wagen-rat niet over het comijn gaen: maer de wicken slaet men uyt met eenen staf, ende het comijn met eenen stock.

28

Men maelt het, op dat het broot worde, ende dorscht het met gantsch te niet, als men ’t met wagen-raders ende peerden uyt-dorscht.

29

Sulcks geschiet oock van den HEERE Zebaoth: ⁺ ☜[want sijn] raet is wonderlijck, [ende] hy voert het heerlijck uyt☞.

+ Ier, 34,19.