Lutherse Bijbel (1648)

Het ix. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Van de ergernisse, die men neemt uyt de uyterlijcke gelijckheyt der Vromen ende godt-loosen. II. Een bericht, dat de uyt-komste van onsen arbeyt in onse eygene krachten niet en stae. III. Dat de menschelijcke wijsheyt van de Geweldige worde veracht.

I.1

WAnt ick hebbe sulcx alles ter herten genomen, om dat al te onder-soecken; Dat de Rechtveerdige ende Wijse, ende hare onderdanen in Godts hant zijn: doch en kent geen Mensch noch de liefde noch den haet eenigs, dien hy voor hem heeft.

2

☜Het bejegent den eenen, ⁺ gelijck den anderen; den Rechtveerdigen, gelijck den godt-loosen; den goeden ende reynen, gelijck den onreynen; dien die offert, gelijck dien die niet en offert: gelijck ’t den goeden gaet, soo gaet ’et oock den sondaer; gelijck ’t den meyn-eedigen gaet, soo gaet ’et oock dien, die den eedt vreest.

+ Psal. 73.12, 13.

3

Dat is een boos dinck onder allen dat onder de Sonne geschiedt, dattet den eenen gaet gelijck den anderen☞: daer af oock het herte der Menschen vol quaets wort, ende dwaesheyt is in haer herte, terwijle sy leven; daer nae moeten sy sterven.

4

Want by alle levendige is dat men wenscht; namelijck, hope, (want ☜een levendigen hont is beter dan een doode leeuw☞.)

5

Want de levendige ^a weten, dat sy sterven sullen: maer de dooden en weten niet met allen; sy en verdienen oock niet meer: want hare gedachtenisse is vergeten;

a Weten) Dat is, Sy mogen gebetert worden, ende voor den doot verschricken; maer de doode en boeten niet.

6

Dat mense niet meer en bemint, noch en haet, noch en benijdt: ende en hebben geen deel meer op de Werelt, in alles dat onder de Sonne geschiedt.

7

☜So gaet henen, ende eet uw’ broot met vreugde, ende drinckt uwen wijn met goeden moet: want uw’ werck behaegt Gode☞.

8

Laet uwe kleederen altoos wit zijn; ende en laet uwen hoofde geene salve ontbreken.

9

Gebruyckt het leven met uwen wijve, dat ghy lief hebt, soo lange ghy het ydel leven hebt, dat u Godt onder de Sonne gegeven heeft; soo lange uw’ ydel leven duert: want dat is uw’ deel in dit leven, ende in uwen arbeyt, dien ghy doet onder de Sonne.

10

Al wat u voor handen komt te doen, dat doet spoedigh: want in de helle, daer ghy henen vaert, en is noch werck, konste, vernuft, noch wijsheyt.

II.11

☜ICk keerde my, ende sagh, hoe ’t onder de Sonne toe-gaet; Dat tot ’et ^b loopen niet en helpt snel te zijn, ten strijt en helpt niet sterck te zijn, ter neeringe en helpt niet geschickt te zijn: ten rijckdom en helpt niet kloeck te zijn; dat een aen-genaem zy, en helpt niet dat hy een dinck wel kan; maer het ligt altemael aen den tijt ende ’t geluck.

b ’t Heet, Geluckt wel! noch en sal daerom niet af-laten; maer altoos arbeyden, ende Gode ’t gedijen bevelen.

12

Oock en weet de Mensch sijnen tijt niet: maer gelijck de visschen gevangen worden met eenen schadelijcken angel, ende gelijck de vogelen met een strick gevangen worden; soo worden oock de Menschen wegh-geruckt ter booser tijt, wanneer deselve schielijck over haer valt☞.

III.13

ICk hebbe oock dese wijsheyt gesien onder de Sonne, (die my groot dochte:)

14

Datter een kleyne stadt was, ende weynigh lieden daer in: ende daer quam een groot Koninck, ende belegerdese, ende bouwde groote bol-wercken daer ront-om:

15

Ende daer-in wiert gevonden een arm wijs man, die de selve stadt door sijne wijsheyt konde redden, ende geen Mensche en gedachte desselven armen mans.

16

Doe sprack ick: ⁺ Wijsheyt is immers beter dan sterckte. Nochtans wiert des armen wijsheyt veracht, ende sijnen woorden geen gehoor gegeven.

+ Prov. 21,22. cap. 24,5. Eccl. 7,20.

17

Dat maeckt, der Wijsen Woorden gelden meer by de stille, dan der heeren roepen by de sotten.

18

☜Want de wijsheyt is beter dan een harnasch: maer een eenigh ^c boeve verderft veel goets.

c Boeve) Een boeve verderft somtijts een gansch lant met sijnen quaden raet.

1

[Alsoo] verderven de schadelijcke vliegen goede salve: ⁺ daerom is somtijts dwaesheyt beter, dan wijsheyt ende eere.

+ X Cap. Ebr.

2

Want des Wijsen herte is tot sijner rechter-, maer des sotten herte is tot sijner slinker-hant☞.

3

Al is de sot oock selfs sotachtigh in sijn doen; nochtans houdt hy yeder-man voor sot.

4

Daerom, wanneer eenes geweldigen trots tegen uwen wille voort-gaet, so en laet u niet ontstellen; want toe-geven ^d stilt groot ongeluck.

d Stilt) Als ongehoort verdragen ende gaen laten, dattet sich selven stilt, is een groote konst ende deugt.