Lutherse Bijbel (1648)

Het vij. Capittel.

Heeft twee deelen: I. D’ In-hout des berichts van de ware gelucksaligheyt. II. Sommige regelen, nae dewelcke hem een lief-hebber van de ware gelucksaligheyt moet schicken.

I.1

WAnt wie weet, ⁺ wat den Mensche nut is in ’t leven, soo lange als hy leeft in sijne ydelheyt, ’t welck daer henen vaert gelijck eene schaduwe? ofte wie wil den Mensche seggen, wat ^a nae hem komen sal onder de Sonne?

+ Psal. 144,4. Iac. 4,13. Eccl. 8,7.

a Nae hem) hoe sijn doen gelucken ende een eynde nemen sal.

II.2

☜EEn goet geruchte is beter dan goede salve: ⁺ ende de dagh des doots, dan de dagh der geboorte.

+ Prov. 22,1.

3

’t Is beter in ’t klaeg-huys te gaen, dan in ’t drinck-huys: in gene is het eynde aller Menschen; ende de levendige neemt ’et ter herten.

4

Treuren is beter dan lacchen; want door treuren wort het herte gebetert☞.

5

Het herte der Wijsen is in ’t klaeg-huys; ende het herte der sotten in ’t huys der vreugde.

6

’t Is beter te hooren het schelden des Wijsen, dan te hooren het gesangh der sotten:

7

Want het lacchen des sotten is gelijck het kraken der doornen onder de potten: ende dat is oock ydelheyt.

8

Een weder-spannige maeckt eenen Wijsen onwilligh, ende verderft een milt herte.

9

☜Het ^b eynde eens dincx is beter, dan sijn beginsel☞; een verduldige geest is beter, dan een hooge geest.

b Als ’t eynde goet is, so isset alles goet: beginnen is licht.

10

En zijt niet snel van gemoet om te

[fol. 272r]

toornen: want de toorn rust in ’t herte eenes sotten.

11

En segt niet: Wat is ’t, dat de vorige dagen beter waren dan dese? want ghy en vraegt sulcx niet wijslijck.

12

De wijsheyt is goet met een erf-goet; ende helpt, dat hem een over de Sonne verheugen kan.

13

Want gelijck de wijsheyt beschermt, soo beschermt het gelt oock; maer de wijsheyt geeft het leven dien, diese heeft.

14

Siet aen de wercken Godts; ⁺ want wie kan dat recht maken, dat Hy krom maeckt?

+ Job 12.14, 15.

15

In den goeden dage zijt vrolijck; ende den boosen dagh neemt oock voor goet: want desen maeckt Godt neffens genen, dat de Mensch niet weten en sal, wat toe-komende is.

16

Allerley hebb’ ick gesien den tijt over mijner ydelheyt: daer is een Rechtveerdige, ende gaet onder in sijne gerechtigheyt; ende daer is een godt-loose, die lange leeft in sijne boosheyt.

17

☜En zijt niet al te rechtveerdigh ende al te wijs; ⁺ op dat ghy u niet en verderft☞.

+ Rom. 11,33. cap. 12,3.

18

En zijt niet al te godt-loos, ende en handelt niet sottelijck; op dat ghy niet en sterft ter ontijt.

19

’t Is goet, dat ghy dit vatt, ende gene oock niet uyt uwe hant en laet: want wie Godt vreest, die ontgaet dat al.

20

De wijsheyt sterckt den Wijsen meer, ⁺ dan tien geweldige, die in de stadt zijn.

+ Prov. 24,5.

21

Want ☜daer en is geen Mensch op Aerden, ⁺ die goet doe, ende niet en sondige☞.

+ 1 Reg. 8.46, 47. 2 Paral. 6,36. Prov. 20,9. 1 Joh. 1,8.

22

En neemt oock niet ter herten al wat men seyt; op ^c dat ghy niet hooren en moet, dat uwe knecht u vloeckt.

c Een spreeck-woort: Wie geerne veel hoort, die hoort veel, dat hy niet geerne en hoort.

23

Want uw’ herte weet, dat ghy oock anderen dickwils gevloeckt hebt.

24

Sulcx alles hebb’ ick wijslijck versocht: ick dachte, ick wil wijs zijn; maer sy quam noch verder van my.

25

’t Is verre; wat sal ’t zijn? ende is seer diepe; wie sal ’t vinden?

26

Ick keerde mijn herte om te onder-vinden ende nae te speuren, ende te soecken wijsheyt ende konst: ^* om te onder-vinden der godt-loosen dwaesheyt, ende de dwalinge der dullen.

* Eccl. 1,17. cap. 2,12.

27

Ende ick vondt, dat een sulck wijf, wiens herte ⁺ een ^d net ende strick is, ende hare handen banden zijn, bitterer zy dan de doot: wie Gode behaegt, die sal haer ontkomen: ⁺⁺ maer de sondaer wort door haer gevangen.

+ Prov. 5.3, 4. cap. 6.24, etc. cap. 7.6, etc. cap. 22,14.

d Net) Want over-spel verdient den doot.

++ Prov. 6,26. cap. 7,23. cap. 22,14.

28

Siet, dat hebb’ ick gevonden (seyt de Prediker) ’t een nae ’t ander, dat ick konst vonde:

29

Ende mijne ziele soeckt noch, ende en heeftse niet gevonden: onder duysent hebb’ ick eenen Mensch gevonden; maer ^e geen wijf en hebb’ ick onder die alle gevonden.

e Geen wijf) Hier-toe en gehoort geen wijfsch ende wee-moedigh Mensch, maer een manlijck gemoet, die sulcx alles wagen, lijden ende dragen kan, so als ’et geluckt. Maer dier zijnder weynigh; want als sy hooren, dattet in hare macht niet en staet, so worden sy onwilligh, ende en willen niet met allen doen: Maer doen sy’t, ende ’t en geluckt niet, so worden sy noch onwilliger: sulcke zijn wijven, ende geene mannen.

30

Alleenlijck aenschouwt dat; Ick hebbe gevonden, dat ☜Godt den Men-sche op-recht heeft gemaeckt☞; maer sy soecken vele ^f konsten: Wie is soo wijs? ende wie kan dat uyt-leggen?

f Konsten) Sy willen ’t treffen: ende meynen, ’t moete wel gelucken.