Lutherse Bijbel (1648)

[fol. 270r]

De Prediker SALOMONS,

Kan gedeelt worden in twee Hooft-stucken:
I. Is eene weder-legginge, ofte een bewijs, dat alle verganckelijcke dingen ydel zijn, ende het hooghste goet daer-in niet en bestae; van ’t 1 cap. tot ’et 8 cap. toe.
II. Is eene vermaninge tot de middelen van de ware geluck-saligheyt; van ’t 8 cap. tot ’et eynde toe: ende de somme van dese twee stucken vindt ghy in ’t begin van ’t 1 cap. vers 1, 2. ende op ’t eynde van ’t 12 cap. vers 13, 14.

Het eerste Capittel.

Heeft twee deelen: I. De titel ende in-houdt van dit Boeck. II. Van de ydelheyt der menschelijcker wijsheyt.

I.1

DIT zijn de redenen des Predikers, des Soons Davids, des Konincks te Ierusalem.

2

’t Is alles gantsch ydel, ⁺ sprack de Prediker; ’t is alles gantsch ydel.

+ Psal. 62,9. ende 144,4.

II.3

WAt heeft de Mensch meer van al sijne moeyte, ⁺ die hy heeft onder de Sonne?

+ Eccl. 2,22. cap. 3,9.

4

’t Een geslachte vergaet, ⁺ ’t ander komt; maer de Aerde blijft eeuwighlijck.

+ Psal. 104,5. ende 119,90.

5

De Sonne gaet op, ende gaet onder, ende loopt aen hare plaetse, dat sy weder aldaer op-gae.

6

De wint gaet tegen ’t Zuyden, ende komt omme nae ’t Noorden; ende wederomme aen de plaetse, daer hy begost.

7

Alle wateren loopen in de Zee, ⁺ nochtans en wort de Zee niet voller; aen de plaetse van daer sy vloeyen, daer vloeyen sy weder henen.

+ Job 38,8, etc. Psal. 104,9. Sir. 41,11.

8

^a Alle ’t doen is soo vol moeyte, dattet niemant uyt-spreken en kan: ☜het ooge en siet hem nimmer-meer sadt; ende het oore en hoort hem nimmer-meer sadt☞.

a Alle ’t doen) dat is, de jammer ende ydelheyt op Aerden is grooter, dan men seggen kan; ende ick moet doch daer-van spreken in dit Boeck.

9

^* Wat isset, dat geschiedt is? even het selve, dat hier nae geschieden sal. Wat isset, dat men gedaen heeft? even het selve, dat men hier nae weder doen sal: ende ☜daer en geschiedt niet nieuws onder de Sonne☞.

* Eccl. 3,15.

10

Geschiedt ’er oock yet, daer men van seggen mochte: Siet, dat is nieuw? want het is te voren oock geschiedt in voor-leden tijden, die voor ons geweest zijn.

11

Men en gedenckt niet, hoe het te voren gegaen is; alsoo en sal men oock dies, dat hier naekomt, niet gedencken by de gene, die hier nae zijn sullen.

12

Ick Prediker was Koninck over Israël, te Ierusalem:

13

Ende begaf mijn herte om te soec-ken, ende nae te speuren wijselijck al wat men onder den Hemel doet: sulcke onsalige moeyte heeft Godt den Menschen-kinderen gegeven, dat sy hen daer in moeten quellen.

14

Ick sagh aen alle het doen, dat onder de Sonne geschiedt: ende siet, het was altemael ydelheyt ende jammer.

15

Het kromme en kan niet recht worden; noch de faute getelt worden.

16

Ick sprack in mijn herte: ⁺ Siet, ick ben heerlijck geworden, ende hebbe meer wijsheyt, dan alle die voor my geweest zijn te Ierusalem; ende mijn herte heeft veel geleert ende ervaren.

+ 1 Reg. 3.12, 13.

17

Ende gaf oock mijn herte daer op, dat ick leerde wijsheyt, ende dwaesheyt, ende kloeckheyt; maer ick wiert gewaer, dat sulcx oock moeyte is.

18

Want waer veele wijsheyt is, daer is veel verdriets; ☜ende wie veel ^b leeren moet, die moet veel lijden☞.

b Id est, regere mundum.