Lutherse Bijbel (1648)

Het xxvj. Capittel.

Worden neffens andere leer-poincten beschreven sulcke lieden, die niet waerdigh zijn, dat mense eere, in drie hoopen. I. De satten. II. de ledigh-gaenders. III. De twistige.

I.1

GElijck de sneeuw in den Somer, ⁺ ende de regen in den oogst; alsoo en past den sot de ^a eere niet.

+ Psal. 15,4. Prov. 17,16. cap. 19,10.

a Eere) is goet, rijckdom, ende alles daer men eere van heeft.

2

Gelijck een vogel daer henen vaert, ende eene swaluwe vliegt; alsoo en treft een onverdiende vloeck niet. ⁺

+ Psal. 109,28.

3

Den peert een sweepe, ⁺ ende den esel een toom; ende den sot eene roede op den rugge.

+ Psal. 32.9, 10. Prov. 10,13.

4

☜En antwoordt den sot niet nae sijne sotheyt, op dat ghy hem oock niet gelijck en wordt.

5

Maer antwoordt den sot nae sijne sotheyt; op dat hy sich niet wijs en late duncken☞.

6

Wie eene sake door eenen dwaesachtigen bode uyt-richt, ⁺ die is gelijck een die daer lam is aen de voeten, ende neemt schade.

+ Prov. 25,13.

7

Gelijck eenen kreupel het danssen; alsoo past den ^b sot van wijsheyt te spreken.

b De sotten en moeten niet kloeck zijn; ende willen doch altoos hare kloeckheyt openbaren.

8

Wie eenen sot eere aen doet; dat is als of yemant een edel-gesteente op den galgen-bergh wierpe.

9

Eene spreucke in eens sotten mont, is gelijck een ^c doorn-struyck, die in eens dronckaerts hant steeckt.

c Doorn-struyck) wanneer een dronckaert eenen doorn-bosch in de handen draegt, ende speelt daer mede, so krabt hy meer daer mede, als dat hy de roosen te riecken geve: alsoo doet een sot met de Schrift oft eene rechts-spreucke dickwils meer schade, dan bate.

10

Een goet Meester maeckt een dinck recht; maer wie eenen brodder huert, die wort ’et verdorven.

11

^* Gelijck een hont sijn uyt-spouwsel weder eet; alsoo is de sot, die sijne sotheyt weder bedrijft.

* 2 Petr. 2,22.

12

⁺ ☜IS ’t dat ghy eenen siet, die hem laet duncken, dat hy wijs is; so is aen eenen sot meer hope, dan aen hem☞.

+ Prov. 3,7. cap. 29,20.

II.13

⁺⁺ DE luyaert seyt: daer is een jonge leeuw op den wegh, ende een leeuw op de straten.

++ Prov. 22,13.

14

Een luyaert keert sich in ’t bedde, als de deure in de herre.

15

^/ De luyaert verbergt sijne hant in den pot; ende ’t wort hem suer, dat hyse weder tot den mont brenge.

/ Prov. 19,24.

16

Een luyaert laet hem wijser, ^d duncken, dan seven die daer zeden leeren.

d Duncken) dat zijn de gene, die andere lieden willen leeren ende richten, daer sy doch selfs niet beters doen en konnen nochte willen: een verdrietelijck volk.

[fol. 268r]

III.17

WIe voor-by gaet, ⁺ ende sich vermengt in eenen vreemden twist; die is gelijck een, die den hont by de ooren treckt.

+ Prov.17,14.

18

Gelijck een heymelijck met geschut ende pijlen schiet ende doodt:

19

Alsoo doet een valsch Mensch met sijnen Naesten, ende seyt daer nae: Ick hebbe ^e gejockt.

e Gejockt) Mist hem sijn quade aen-slagh, so heeft hy gejockt, ende weet hem fijn t’onschuldigen: maer ’t ware hem liever, dat hy niet gemist en hadde.

20

^* Alsser geen hout meer en is, so gaet het vyer uyt; ende als de achter-klapper wegh is, so houdt de twist op.

* Prov. 22,10.

21

Gelijck de kolen een gloet, ende het hout een vyer; alsoo rechtet een kijfachtigh ⁺ man twist aen,

+ Prov. 15,18. cap. 19,22. Sir. 28.12, etc.

22

⁺⁺ De woorden des achter-klappers zijn gelijck slagen, ende sy gaen door ’t herte.

++ Prov. 18,8.

23

Een vergiftige mont ende een boos herte, is gelijck een pot-scherf met schuym van silver over-togen.

24

De vyant wort bekent by sijne reden, ⁺ hoe wel hy in ’t herte valsch is.

+ Prov. 20,5.

25

Als hy sijne stemme vriendelijck maeckt, so en gelooft hem niet; want daer zijn seven grouwelen in sijn herte.

26

Wie den haet heymelijck houdt, om schade te doen; diens boosheyt sal voor de Gemeynte openbaer worden.

27

Wie eenen kuyl maeckt, ⁺ die salder in vallen; ende wie eenen steen wentelt, op dien sal hy komen.

+ Psal. 7,16. ende 9,16. ende 10,2. ende 57,7. Eccl. 10.8, 9.

28

Een valsche tonge haett den genen, die hem straft; ende een huychel-mont rechtet verderffenisse aen.