Lutherse Bijbel (1648)

Het xxv. Capittel.

Heeft neffens verscheydene leer-spreucken vier deelen: I. De Titel van dit ende sommige volgende capittelen. II. Van de wijsheyt der Regenten. III. Hoe men hem by ’t hof wijselijck moet houden. IV. Hoe men hem binnens huys wel moet dragen.

[fol. 267v]

I.1

DIt zijn oock Salomons Spreucken, die by gevoeget hebben de mannen Hiskia, des Konincx van Iuda.

II.2

’t IS Godts eere, ⁺ eene sake te ^a verbergen; maer der Koningen eere is ’t, een sake t’onder-soecken.

+ Rom. 11,13.

a Verbergen) in Godts regiment en moeten wy niet kloeck zijn, ende weten willen, waerom? maer alles gelooven. Doch in ’t wereltlijcke Rijck, moet een Heere weten ende vragen, waerom? ende niemant yet vertrouwen.

3

De Hemel is hoogh, ende de Aerde diep: maer der Koningen herte is ongrondeerlijck.

4

Men doe het schuym van ’t silver wegh, so wort een reyn vat daer uyt:

5

^* Men doe een godt-loos wesen van den Konink, so wort sijn throon met gerechtigheyt bevestigt.

* Prov. 20.8, 28. cap. 16,12.

III.6

⁺ EN praelt niet voor den Koninck; ende en treedt niet in de plaetse der Grooten.

+ Sir. 3.20, etc. cap. 7.4, 5, 6. cap. 13,13.

7

⁺⁺ Want ’t is u beter, dat men tot u segge: Treedt herwaerts op; dan dat ghy voor den Vorst vernedert wort, dattet uwe oogen sien moeten.

++ Luc. 14.7, 8, 9.

8

En vaert niet haestelijck uyt om te kijven; ⁺ want wat wilt ghy daer nae maken, als ghy uwen Naesten geschendt hebt?

+ Prov. 18,17.

9

Handelt uwe sake met uwen Naesten; ⁺ ende en openbaert eenes anderen heymelijckheyt niet: ⁺

+ Sir. 19.13, etc.

+ Prov. 11,13. cap. 20,19. Sir. 19.6, 7, 10. cap. 42,29.

10

Op dat u niet qualijck nae en spreke, die ’t hoort, ende uw’ quaet geruchte nimmer-meer op en houde.

11

☜Een woort gesproken tot sijner tijt, is gelijck ^b goudene appelen in silvere schalen☞.

b Goudene appelen) als, Orangie-appelen, ende citroenen.

12

^* Wie eenen Wijsen bestraft, die nae hem hoort, dat is gelijck een gouden voor-hoofts-bant, ende gouden hals-bant.

* Prov. 9.8, 9.

13

Gelijck de ^c koude des sneeuws ter tijt des oogstes: ⁺ soo is een getrouwe bode dien, die hem gesonden heeft; ende verquickt sijnes Heeren ziele.

c Koude) Een getrouwe dienaer ofte onderdaen en is niet te betalen.

+ Prov. 13,17.

14

^* Wie ^d veel belooft, ende en houdt ’et niet; die is gelijck wolcken ende wint sonder regen.

* 2 Petr. 2,17. Judae v.12.

d Veel) gelijck de Werelt doet: goede woorden, ende niet daer-achter.

15

⁺ Door lanck-moedigheyt wort een Vorst versoent; ⁺⁺ ende een sachte tonge breeckt de hardigheyt.

+ Prov. 15,1. cap. 16,14.

++ Eccl. 10,4.

16

^/ Vindt ghy honigh, so eet dies genoegh; dat ghy niet sadt en wordet, ende spouwt ’et uyt.

/ Prov. 24,15.

17

Ontreckt uwen voet van den huyse uwes Naesten; hy mocht uwer moede, ende op u gram worden.

18

Wie tegen sijnen Naesten een valsche getuygenisse spreeckt, ⁺ die is een spiesse, sweert ende scherpe pijl.

+ Psal. 11,2. ende 57,5. ende 59,8. ende 102,4. Prov. 12,18.

19

De hope des verachters ter tijt der noot, is gelijck een vuylen tant ende glyende voet.

20

⁺ Wie eenen boosen herte liedekens ^e singt, dat is gelijck een verscheurt kleedt in den winter, ende edick op krijt.

+ Rom. 12,15.

e Singt) want hy wort doch erger ofte hooveerdiger daer-door; ende met sulcke is (als men seyt) d’eerste toorn de beste: want hy en houdt doch niet op, tot dat hy ten laetsten toorn aen-richt.

21

^* ☜Hongert uwen vyant, so spijst hem met broot; dorstet hem, so drenckt hem met water:

* Exod. 23.4, 5. Rom. 12,20.

22

Want ghy sult kolen op sijn hooft hoopen: ende de HEERE sal ’t u vergelden☞.

23

De Noorde-wint verdrijft den regen; ende een suer sien de heymelijcke tonge.

IV.24

’t IS beter in eenen hoeck op ’t dack sitten, ⁺ dan by een kijfachtigh wijf in een huys te samen.

+ Prov. 1.9, 10.

25

Een goet geruchte uyt verre landen, is gelijck kout water eener dorstiger ziele.

26

Een Rechtveerdige, die voor eenen godt-loosen valt, is gelijck eene beroerde fonteyne, ende verdorven welle.

27

☜Wie te veel honighs eet, dat en is niet goet; ende wie sware dingen onder-soeckt, dien wort het te swaer☞.

28

Een man die sijnen geest niet houden en kan, is gelijck een open stadt sonder mueren.