Lutherse Bijbel (1648)

Het xxvij. Capittel.

Heeft, neffens andere leeren, twee deelen: I. Eene af-maninge van de hindernissen der wijsheyt. II. Vermaninge tot de wijsheyt, met by-gaende oorsaken.

I.1

☜EN beroemt u niet over den dagh van morgen: ⁺ want ghy en weet niet, wat heden gebeuren magh.

+ Psal. 75.6, 7. Sir. 28.25, 26. Jac. 4.13, 14.

2

Laet u eenen anderen loven, ende niet uwen mont: eenen vreemden, ende niet uwe eygene lippen☞.

3

Een steen is swaer, ⁺ ende ’t zant is een last; maer des sotten toorn is swaerder dan die beyde.

+ Sir. 22,18.

4

Toorn is een woedigh dinck, ⁺ ende grimmigheyt is onstuymigh; ende wie kan voor de nydigheyt bestaen?

+ Job 5,2. Jac. 1,20.

5

☜Openbare bestraffinge is beter dan heymelijcke liefde.

6

De slagen des liefhebbers meynen ’t recht goet; ⁺ maer het kussen des haters is een geklap☞.

+ Psal. 141,5.

7

Een volle ziele vertreedt wel honigh-seem; maer eener hongeriger ziele is alle bitter soet.

8

Gelijck een ^a vogel is, die uyt sijn nest wijckt: alsoo is de gene, die van sijne plaetse wijckt.

a Vogel) En laet u geene aen-vechtinge van uw’ bevel drijven; houdt vast, Godt sal ’t wel goet maken.

9

Het herte verblijdt sich van salve ende reuck-werck: maer een vrient is lieflijck om des raets wille der ziele.

10

^* Uwen vrient, ende uwes vaders vrient en verlaet niet; ende en gaet niet in ’t huys uwes broeders, als het u qualijck gaet: want ☜een gebuer, die nae by is, is beter, dan een broeder, die verre is☞.

* Prov. 17,17. cap. 18,24. Oude vrienden de beste. Vreemde doen dickwils meer goets, dan eygene vrienden.

II.11

ZYt wijs, mijn soon, so verblijdt hem mijn herte; so ^b wil ick antwoorden den genen die my smadet.

b Wacht u voor de daet, der leugen wort wel raet.

12

^* Een kloeck-sinnige siet het ongeluck, ende verbergt sich: maer de slechte gaen door, ende lijden schade.

* Prov. 22,2.

13

⁺ Neemt dien sijn kleedt, die voor eenen anderen borge wort: ende pandt hem om der vreemder wille.

+ Prov. 6.1, 2. cap. 11,15. cap. 17,18. cap. 20,16.

14

^c Wie sijnen Naesten met luyder stemme segent, ende vroegh op-staet; dat wort hem voor een vloeck gerekent.

c Dat is, wie seer scheldt, die looft; ende wie seer looft, die scheldt: want men en gelooft hen niet, vermits sy ’t al te groot maken.

15

⁺⁺ Een kijfachtigh wijf, ende een gestadigh druppen, als ’t seer regent, worden wel met malkanderen vergeleken.

++ Prov. 19,13.

16

Wiese op-houdt, die houdt den windt; ende wil de olye met de hant vatten.

17

’t Een mes wet het ander; ende een man den anderen.

18

Wie sijnen vyge-boom bewaert, die eet vruchten daer-van; ende wie sijnen heere bewaert, die wort ge-eert.

19

Gelijck als de ^d schimme in ’t water is tegen het aengesichte: alsoo is des eenen Menschen hert tegen den anderen.

d Schimme) dat is, Gelijck de schimme in ’t water waggelt ende ongewis is; alsoo zijn oock de herten. ’t heet; En betrouwt niet.

20

De helle ende het verderf en worden nimmer-meer vol; ^* ende der Menschen oogen zijn oock onversadelijck.

* Eccl. 1,8. Hab. 2,5. Sir. 14,9.

21

Een man wort door den mont des ^e lovers beproeft, gelijck het silver in de smelt-kroes, ende het gout in den oven.

e Lovers) wie sich geerne hoort loven, die wort billick bedrogen: want hy bewyst daer mede, dat hy een loos man zy, die sijne eere boven alle recht bemint.

22

Al stiet ghy den sot in een mortier met een stamper, gelijck gort; so en soude nochtans sijne sotheyt niet van hem aflaten.

23

Op uwe schapen hebt acht; ende neemt u uwer kudde aen:

24

Want het goet en duert niet eeuwighlijck; ende de ^f kroone en duert niet voort ende voort.

f Kroone) dat is, de heerschappye in den huyse; als of hy seyde: Laet u genoegen aen ’t gene dat voor handen is; hier en is geen blijven.

25

Het hoy is op-gegaen, ende het gras is voor-handen; ende het kruyt op de bergen wort versamelt.

26

⁺ De lammeren kleeden u; ende de bocken geven u het acker-gelt.

+ 1 Tim. 6,8.

27

Ghy hebt geyten-melck genoegh ter spijse uwes huyses, ende tot voedsel uwer maegden.