Lutherse Bijbel (1648)

Het xvij. Capittel.

Handelt voornamelijck van ’t ontijdige twisten ende kijven; ende dat in vijf deelen: I. Is de hooft-leere. II. Wort bewesen, waer–door de toorn ende twist ontstae. III. Sekere middelen, om den toorn af te keeren. IV. Quade vruchten, voort-komende uyt ’et kijven. V. Het besluyt.

I.1

EEn drooge bete, ⁺ daer-aen men hem genoegen laet, is beter, dan een huys vol van geslachtt vee met twist.

+ Prov. 15.16, 17.

2

Een kloeck knecht sal heerschen over onvlijtige erven; ⁺ ende sal onder de broederen het erve uyt-deelen.

+ Sir. 10,28.

3

Gelijck het vyer ’t silver, ⁺ ende de oven het gout; alsoo proeft de HEERE de herten. ⁺

+ Prov. 27,21. Ier. 17,10.

+ Psal. 26,2.

II.4

EEn boose achtet op boose monden; ende een valsche hoort geerne nae de schadelijcke tongen.

5

Wie den behoeftigen bespot, ⁺ die hoont desselvigen Schepper: ende wie sich over sijn ongeval verblijdt, die en sal niet ongestraft blijven.

+ Prov. 14,31.

6

Der ouden kroone zijn kints-kinderen; ende der kinderen eere zijn hare vaderen.

7

’t En staet eenen sot niet wel aen, van hooge dingen te spreken; veel minder eenen Vorst, dat hy geerne liegt.

8

Wie te schencken heeft, dien is ’t als een edel gesteente: waer hy sich henen keert, daer is hy kloeck geacht.

9

Wie de sonde toe-deckt, ⁺ die maeckt vriendschap: maer wie de sake ^a weder op-haelt, die maeckt de Vorsten on-eens.

+ Sir. 6,5.

a Weder op-haelt) weder verhaelt, echter by-brengt, vernieuwt, etc.

10

^* Schelden verschrickt meer aen den verstandigen, dan hondert slagen aen den sot.

* Eccl. 7,6.

11

Een bitter Mensche tracht om schade te doen; maer een grousamen Engel sal over hem komen.

12

’t Is beter eenen beyr t’ ontmoeten, dien de jonge gerooft zijn; dan eenen sotten in sijne sotheyt.

13

Wie goet met quaet vergeldt, ⁺ van diens huys en sal ’t quaet niet af-laten.

+ Deut. 32,35. Prov. 20,22. cap. 24,29. Rom. 12,17. 1 Thes. 5,15. 1 Petr. 3,9.

III.14

⁺ WIe twist begint, die is gelijck als die den water den dam opent: laet ghy af van den twist, eer ghy daer in gemengt wort.

+ Prov. 20,3.

15

☜Wie den godt-loosen rechtveerdigh spreeckt, ⁺ ende den Rechtveerdigen verdoemt, die zijn beyde den HEERE een grouwel☞.

+ Exod. 23,7. Prov. 24,24. Ies. 5,23.

16

Wat sal den sot gelt in de hant, ⁺ om wijsheyt te koopen, daer hy doch een sot is?

+ Prov. 30,22.

17

Een vrient heeft altijt lief; ende een broeder wort in der noot bekent.

18

’t Is een sot, ⁺ die in de hant gelooft, ende borge wort voor sijnen Naesten.

+ Prov. 6,1. cap. 11,15. cap. 20,16. cap. 22.26, 27.

IV.19

WIe twist lief heeft, die heeft sonde lief: ⁺ ende wie sijne deure hoogh maeckt, die worstelt nae ongeluck.

+ Prov. 16,18.

20

Een verkeert herte en vindt niet goets: ende die van een verkeerde tonge is, sal in ongeluck vallen.

21

Wie eenen sot teelt, ⁺ die heeft quellinge; ende eens sotten vader en heeft geene vreugde.

+ Prov. 10,1. cap. 15,20.

[fol. 265r]

22

Een vrolijck herte maeckt het leven lustigh: ⁺ maer een bedroefde moet verdroogt het gebeente.

+ Prov. 15,13.

23

De godt-loose neemt heymelijck geerne geschencken, om te buygen den wegh des rechts.

24

Een verstandige gelaet hem wijslijck: ⁺ een sot werpt de oogen gins ende weder.

+ Eccl. 2,14. cap. 8,1.

25

Een sotachtigh soon is sijns vaders treuren; ⁺ ende een bedroeffenisse sijner moeder, die hem gebaert heeft.

+ Prov. 10,1. cap. 15,30. cap. 19,13.

26

’t En is niet goet, dat men den Rechtveerdigen schindet; den Vorst te slaen, die recht regeert.

V.27

EEn vernuftige matigt sijne redenen; ende een verstandigh man is eene ^a dierbare ziele.

a Dierbare) waerde, edele.

28

Waer ’t dat een sot sweegh, so wierde hy oock wijs gehouden; ende verstandigh, waert dat hy den mont toe-hielde.