Lutherse Bijbel (1648)

Het xij. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Wort de tucht ende hare nuttigheyt gepresen. II. Worden de gehoorsame ende weder-spannige beschreven. III. ’t Besluyt, waer in het eerste deel weder-haelt wort.

I.1

WIe hem geerne laet bestraffen, die sal verstandigh worden; maer wie ongestraft wil zijn, [die blijft] een sot.

II.2

WIe vroom is, die verkrijgt troost van den HEERE; maer een roeck-loose verdoemt hem selven.

3

Een godt-loos wesen en voordert den Mensch niet; ⁺ maer de wortel der Rechtveerdigen sal blijven.

+ Prov. 10,25.

4

Een ^a vlijtigh wijf is eene kroone hares mans; ⁺ maer eene ^b onvlijtige is etter in sijne gebeenten.

a Huyselijck.

+ Prov. 31.10, 11. 1 Cor. 11,7.

b Onhuyselijck, die haer geens dincx aen en neemt als of sy een gast in den huyse was.

5

Wat de Rechtveerdige raden, dat is gewisse dinck: maer wat de godt-loose raden, dat bedriegt.

6

De woorden der godt-loosen rechten bloet-stortinge aen; ⁺ maer der Vromen mont reddet.

+ Prov. 1.11, 18. cap. 11,9.

7

De godt-loosen worden om-gestortet, ⁺ ende en sullen niet meer zijn; maer het huys der Rechtveerdigen blijft staende:

+ Psal. 37.36, etc. Prov. 11,21.

8

Eens wijsen mans raedt wort gepresen; ⁺ maer de tucken worden te schanden.

+ Vincit veritas.

9

Wie geringh is, ⁺ ende neemt het sijne waer, die is beter dan een die groot zijn wil, die des broots gebreck heeft.

+ Prov. 13,7. Sir. 10,30.

10

De Rechtveerdige ontfermt hem sijns vees: ⁺ maer het herte der godt-loosen is onbarmhertigh.

+ Deut. 20,4.

11

Wie ^c sijnen acker bouwt, ⁺ die sal broots de volheyt hebben: maer wie onnodige saken nae-gaet, die is een sot.

c Sijnen acker) wie ’t sijne waer-neemt in sijnen beroep ofte stant: anders heet ’et, veer-tien ambachten, vijftien ongelucken.

+ Prov. 28,19. Sir. 20,30.

12

Des godt-loosen lust is schade te doen: maer de wortel der Rechtveerdigen sal vrucht brengen.

13

⁺ De boose wort gevangen in sijne eygen valsche woorden: maer de Rechtveerdige ontgaet den angst.

+ Psal. 9,17. Prov. 10,14. cap. 18,7.

14

Veel goets komt eenen door de vrucht sijnes monts; ⁺ ende den Mensche wort vergolden, ⁺ nae dat sijne handen verdient hebben.

+ Prov. 13,2.

+ Psal. 62,13. Matth. 16,17. 2 Cor. 5,10.

15

Den sot behaegt sijne wijse wel: ⁺ maer wie nae raet hoort, die is wijs.

+ Prov. 3,7.

16

Een sot laet sijnen toorn haest sien: maer die den smaet verbergt, is kloeck-sinnigh.

17

Wie waerachtigh is, ⁺ die seyt vry wat recht is: maer een valsche getuyge bedriegt.

+ Prov. 14,5.

18

Wie ^d onvoorsichtigh uyt-vaert, ⁺ die steeck als een sweert; maer de tonge der Wijsen is heylsaem.

d Onvoorsichtigh) die geen acht en hebben op hare woorden, ofte wien sy treffen: ’t welck geschiedt beyde in ’t prediken, gerichten, ende elders in vergaderingen.

+ Psal. 57,5. ende 59,8. Prov. 16,27.

19

Een waerachtige mont bestaet eeuwighlijck: maer de valsche tonge en bestaet niet lange.

20

De gene die quaet raden, bedriegen: maer die ten vrede raden, maken vreugde.

21

Den Rechtveerdigen en sal geen leet geschieden: ⁺ maer de godt-loose sullen vol ongelucks zijn.

+ Psal. 32,10.

22

Valsche monden zijn den HEERE een grouwel; ⁺ maer die trouwelijck handelen, behagen Hem wel.

+ Prov. 6.16, 17.

23

Een kloeck-sinnigh man verbergt de kloeckheyt; ⁺ maer het herte der sotten roept sijne dwaesheyt uyt.

+ Prov. 13,16. cap. 15,2. Eccles. 10,13.

24

De vlijtige hant sal heerschen; ⁺ maer die traegh is, sal moeten cijns geven.

+ Prov. 10,4. cap. 13,4. cap. 19,15.

III.25

SOrge in ’t herte krenckt; ⁺ maer een vriendelijck woort verblijdt.

+ Prov. 15,13.

26

De Rechtveerdige heeft ’et ^e beter dan sijn Naeste; maer der godt-loosen wegh verleydtse.

e Beter) of hy schoon veel lijdt, ende ’t den godt-loosen wel-gaet.

27

Eenen tragen en geluckt sijn handel niet; maer een vlijtigh Mensch wort rijck.

28

Op den wegh der gerechtigheyt is het leven; ende op ’t gebaende ^f padt en is geen doot.

f Padt de lantstrate, is seker; maer de wegh door ’t wout is gevaerlijck: Godts Woort voert tot het leven: maer eygen laet-dunckenheyt tot den doot.