Lutherse Bijbel (1648)

[fol. 259v]

De Spreucken SALOMONS

Konnen gedeelt worden in drie Hooft-stucken:
I. Is de op-schrift ende Titel des Boecx; cap. 1, van het 1 vers tot ’et 7 vers toe.
II. De voor-bereydings-leere, hoedanigh de gene zijn moeten, die de hemelsche Wijsheyt begeeren te leeren; tot ’et 10 cap. toe.
III. De verhandelinge selfs; van ’t 10 cap. tot ’et eynde toe.

Het eerste Capittel.

Heeft drie deelen: I. Is de titel ende op-schrift. II. De eygenschappen eens liefhebbers van de hemelsche wijsheyt. III. Eene waerschouwinge, om de gelegentheyt van te leeren niet te versuymen.

I.1

DIT zijn de Spreucken Salomons, des Konincx Israëls, Davids Soons:

2

Om te leeren wijsheyt ende tucht, verstant,

3

Kloeckheyt, gerechtigheyt, recht ende slecht:

4

Dat de slechte kloeck-sinnigh, ⁺ ende de jongelingen vernuftigh ende voor-sichtigh worden.

+ Prov. 14,15.

5

Wie wijs is, die hoort toe, ende betert hem; ende wie verstandigh is, die laet hem raden.

6

Dat hy verneme de Spreucken, ende hare beduydinge; de leeringe der Wijsen, ende hare by-spreucken.

II.7

☜DE vreese des HEEREN is een ^a beginsel om te leeren☞; ⁺ de roecke-loose verachten wijsheyt ende tucht.

a Beginsel) wie wel leeren wil, die moet ten eersten Godt-vreesende zijn; maer wie Godt kleyn acht, die en vraegt oock nae geene wijsheyt, ende en lijdt geene bestraffinge noch tucht.

+ Job. 28,28. Psal. 111,10. Prov. 9,10. Eccl. 12,15. Sir. 1,16.

8

Mijn kint, hoort nae de tucht uwes vaders; ende en verlaet het gebodt uwer moeder niet:

9

^* Want sulcx is een schoone vercieringe uwen hoofde, ende een keten aen uwen halse.

* Prov. 25,12.

10

⁺ Mijn kint, als u de boose boeven locken, so en volgt niet.

+ Prov. 4,14.

11

Als sy seggen: Gaet met ons, wy willen op bloet loeren, ende den onschuldigen sonder oorsake nae-stellen:

12

Wy willense levendigh verslinden, gelijck de helle; ende de vromen, als die onderwaerts in den kuyl dalen:

13

Wy willen groot goet vinden; wy willen onse huysen met roof vullen:

14

Waegt ’et met ons; wy willen alle eenen buydel hebben.

15

Mijn kint, en wandelt den wegh niet met hen; weert uwen voet van haer padt.

16

^* Want hare voeten loopen ten boose, ende haesten hen om bloet te storten.

* Jes. 59,7. Rom. 3,15.

17

Want ’t is te vergeefs, het ^b net uyt te werpen voor de oogen der vogelen.

b Net uyt-werpen) dat is een spreeck-woort, ende wil seggen: ’t gaet hen als men seyt; ’t Is te vergeefs, het net, etc. dat is, haer voor-nemen sal feylen, sy sullen selfs om-komen.

18

Oock loeren sy selve onder mal-kanderen op haer bloet; ende d’ eene stelt den anderen nae het leven.

19

Alsoo doen alle gierige, dat d’ een den anderen het leven neemt.

III.20

DE Wijsheyt klaegt daer buyten, ⁺ ende laet haer hooren op de straten.

+ Prov. 8.1, 2, 3, 5.

21

Sy roept in de deure aen de poorte, voor-aen onder ’t volck; sy spreeckt hare woorden in der Stadt:

22

Hoe lange wilt ghy slechte slecht zijn? ende de spotters lust tot spotterye hebben? ende de roecke-loose de leeringe haten?

23

Keeret u tot mijne bestraffinge: Siet, Ick wil u mijnen geest uyt-seggen, ende u mijne woorden kondt doen.

24

☜Dewijle Ick dan roepe, ⁺ ende ghy weygert u; Ick recke mijne hant uyt, ende niemant en achtt daer op:

+ Jes. 65.2, 12. cap. 66,4. Jer. 7,13. cap. 13,10.

25

Ende latet varen allen mijnen raet; ende en wilt mijne bestraffinge niet;

26

So wil Ick oock lacchen in uw’ ongeval; ⁺ ende u bespotten, als daer komt dat ghy vreest:

+ Psal. 2,4. ende 37,13. ende 59,9. Prov. 3,34.

27

Als over u komt, ⁺ gelijck een storm, dat ghy vreest; ende uw’ ongeval, als een onweder: als over u angst ende noot komt.

+ Job. 27,9. cap. 35,12. Jes. 1,15. Jer. 11,11. cap. 14,12. Ezech. 8,18. Mich. 3,4. Zach. 7,13. Luc. 13,24.

28

Dan sullen sy My roepen, maer Ick en sal niet antwoorden; sy sullen My vroegh soecken, ende niet vinden:

29

Daerom dat sy hateden de leeringe, ende en wilden des HEEREN vreese niet hebben:

30

En willigden in mijnen raet niet, ende lasterden alle mijne bestraffinge:

31

So sullen sy eten van de vruchten hares wesens, ⁺ ende van haren raet sadt worden☞.

+ Stulti vertuntse à consiliis verbi ad carnalia, etc.

32

Dat den slechten lustet, dat doodtse; ende der roeck-loosen geluck brengtse om.

33

Maer wie nae My hoort, die sal seker blijven, ende genoegh hebben, ende geen ongeluck vreesen.