Lutherse Bijbel (1648)

De lxxviij. Psalm.

Begrijpt een verhael der weldaden Godts, die Hy den Ioden van Mose af tot op David heeft bewesen, in twee deelen: I. De in-leydinge ende vermaninge, om de wonderen Gods te betrachten. II. Het verhael selfs.

Een’ Onder-wijsinge Assaphs.

I.1

HOort mijn volck mijne wet: neyget uwe ooren tot de redenen mijnes monts.

2

Ick wil mijnen mont op-doen tot spreucken; ⁺ ende oude geschiedenssen uyt-spreken:

+ Psal. 49,5. Matth. 13,35.

3

Die wy gehoort hebben, ⁺ ende weten; ende onse vaders ons vertelt hebben.

+ Psal. 44,2.

4

Dat wy ’t niet verbergen en souden haren kinderen, die hier-nae komen: ende verkondigden den roem des HEEREN: ende sijne macht ende wonderen, die Hy gedaen heeft.

5

Hy rechtede een getuygenisse op in Iacob; ⁺ ende gaf eene Wet in Israël, die Hy onsen vaderen geboodt te leeren hare kinderen:

+ Exod. 20, cap. Deut. 4,9. cap. 6,7. cap. 11,19.

6

Op dat het de nae-komelingen leerden; ende de kinderen, die noch souden geboren worden: wanneer sy op-quamen, dat sy het oock haren kinderen verkondigden.

7

Dat sy hare hope op Godt setteden, ende niet en vergaten de daden Godts, ende sijne geboden hielden.

8

Ende niet en wierden gelijck hare vaders; ⁺ een af-valligh ende ongehoorsaem aert: welcken haer herte niet vast en was, ende haer geest niet trouwelijck en hielt aen Godt.

+ Exod. 32,9. cap. 33.3, 5. cap. 34,9. Deut. 9.6, 13. cap. 31,27.

9

Gelijck de kinderen ^a Ephraims, ⁺ die geharnascht den boge voerden, af-vielen ter tijt des ^b strijts.

a Voor de Koningen stont het regiment in den stamme Ephraim, die voerden den harnasch ende boge; maer sy waren groots, ende en betrouwden Godt niet: daerom wiert het van hen genomen, ende Silo verstoort, ende wiert in Iuda op-gericht.

+ Exod. 14,40. Deut. 1,41.

b Strijts) strijt heet hier aen-vechtinge, gevaer ende noot.

10

Sy en hielden het verbondt Godts niet; ende en wilden in sijne Wet niet wandelen.

11

Ende vergaten sijne daden; ende sijne wonderen, die Hy hen betoont hadde.

II.12

VOor hare vaderen dede Hy wonder in Egypten-lant, in den velde van Zoan.

13

^* Hy deelde de Zee, ende lietse daer door gaen; ende stelde het water als eene muer. ⁺

* Exod. 14,21. Psal. 106,9.

+ Ezech. 20,10.

14

⁺ Hy leyddese des daegs met eene wolcke; ende des nachts met een klaer vyer.

+ Exod. 13.21, 22. Psal. 105,39.

15

⁺⁺ Hy spleet de steen-rotsen in de woestijne; ende drencktese met water in menigte.

++ Exod. 17,6. Num. 20,11. Psal. 105,41. 1 Cor. 10,4.

16

Ende liet beken uyt de steen-rotsen vlieten; dat sy af-vloten gelijck water-stroomen.

17

Noch sondigden sy wijders tegen Hem, ende vertoornden den Hoogsten in de woestijne.

18

Ende versochten Godt in haer herte; ⁺ dat sy spijse eyschten voor hare zielen;

+ Exod. 16.2, 3. Num. 11.4, 5. Psal. 106,14.

19

Ende spraken tegen Godt, ⁺ ende seyden: Ia, Godt soude wel konnen een tafel bereyden in de woestijne!

+ Num. 11.1, 4.

20

Siet, Hy heeft wel de steen-rotse geslagen, dat de wateren vloeyden, ⁺ ende beken over-liepen; maer hoe kan Hy broot geven; ende sijnen volcke vleesch beschicken?

+ Exod. 17,6. Num. 20,11.

21

Doe nu dat de HEERE hoorde,

[fol. 244v]

ontstack Hy; ⁺ ende vyer ginck aen in Iacob, ende toorn quam over Israël:

+ Exod. 16.4, etc Num. 11.1, etc.

22

Dat sy niet en geloofden aen Godt, ende en hoopten niet op sijne hulpe.

23

Ende Hy geboodt den wolcken daer boven; ende dede de deuren des Hemels open:

24

Ende liet het Man op hen regenen, ⁺ om te eten; ende gaf hen Hemels-broot.

+ Exod. 16.14, etc. Num. 11,7. Joh. 6,31.

25

Sy aten Engels-broot; ⁺ Hy sondt hen spijse in menighte.

+ Sap. 16,20. 1 Cor. 10,3.

26

Hy liet waeyen den Oosten-wint onder den Hemel; ⁺ ende verweckte door sijne sterckte den Zuyden-wint.

+ Exod. 16,13. Num. 11.31, 32.

27

Ende liet vleesch op hen regenen, gelijck stof; ende vogelen, gelijck zant aen de Zee.

28

Ende lietse vallen onder haer leger over al, daer sy woonden.

29

Doen aten sy, ⁺ ende wierden al te sadt: Hy lietse haren lust boeten.

+ Num. 11,33. Psal. 106,15.

30

Doe sy nu haren lust geboetet hadden, ende sy noch daer af aten:

31

Doe quam de toorn Gods over hen, ⁺ ende doodde de voor-naemste onder haer, ende sloegh ter neder de beste in Israël.

+ 1 Cor. 10,5.

32

Maer boven dat alles sondigden sy noch meer, ⁺ ende en geloofden niet aen sijne wonderen.

+ Num. 13. cap.

33

Daerom liet Hyse af-sterven, ⁺ dat sy niets ^c verkregen; ende moesten haer leven lanck geplaegt zijn.

+ Num. 14.29, etc. Deut. 2.1, 14, 15.

c Verkregen) dat is, dat sy het lant van belofte niet en kregen, ende te vergeefs getrocken waren uyt Egypten.

34

Wanneer Hyse doodde, so sochten sy Hem; ende keerden haer vroegh tot Godt;

35

Ende gedachten, dat Godt hare rotse is; ende Godt de Hooghste haer verlosser is.

36

Ende vleyden Hem met haren monde; ende logen Hem met hare tonge:

37

Maer haer herte en was niet vast aen Hem; ende en hielden niet trouwelijck aen sijn verbondt.

38

Maer hy was barmhertigh, ende vergaf de misdaet, ende en verdelgdese niet; ende wendde dick-wils sijnen toorn af, ende en liet niet sijnen gantschen toorn gaen.

39

^* Want Hy gedachte, dat sy vleesch zijn; een wint die daer henen vaert, ende niet weder en komt.

* Ps. 103.13, 14 Job 14,1.

40

⁺ Sy vertoornden Hem seer dick-wils in de woestijne, ende ontrusteden Hem in de wildernisse.

+ Deut. 14,22.

41

Sy versochten Godt altoos weder; ende ^d meesterden den Heyligen in Israël.

d Meesterden) Sy stelden Godt altoos tijt ende wijse, wanneer ende hoe Hy van stonden aen en tegenwoordigh ende oogenschijnlijck helpen soude; ende en wilden niet betrouwen noch hopen op het toe-komende: haest wilden sy vleesch, dan water, daer-nae broot hebben: maer alsoo setten ende leeren, hoe het Godt maken sal, dat heet Godt versoecken.

42

Sy en dachten niet aen sijne hant des daegs, doe Hyse verloste van de vyanden.

43

Gelijck Hy dan sijne teeckenen gedaen hadde in Egypten; ende sijne wonderen in den lande van Zoan. ⁺

+ Plagen over Egypten.

44

⁺ Doe Hy haer water in bloet veranderde; dat sy hare beken niet drincken en konden.

+ Exod. 7.19, etc. Psal. 105,27.

45

⁺⁺ Doe hy ongedierte onder hen schickte, datse verteerde; ende padden, ⁺ diese verdorven.

++ Exod. 8,24. Psal. 105.30, 31

+ Exod. 8,6.

46

Ende gaf haer gewas den rupsen; ⁺ ende haer zaet den sprinck-hanen.

+ Exod. 10,13.

47

Doe Hy hare wijn-stocken met hagel sloegh; ⁺ ende hare moerbesie-boomen met hagel-steenen.

+ Exod. 9,23. Psal. 105,32.

48

Doe Hy haer vee sloegh met hagel; ende hare kudden met stralen.

49

Doe Hy boose Engelen onder haer sondt, ⁺ in sijnen grimmigen toorn; ende lietse rasen ende woeden, ende leet doen.

+ Sap. 17.2, 3.

50

Doe Hy sijnen toorn liet voort-gaen; ende hare zielen voor den doot niet en verschoonde: ⁺ ende liet haer vee aen de pestilentie sterven.

+ Exod. 9,8. cap. 9.3, etc.

51

Doe Hy alle eerste-geboorte in Egypten sloegh; ⁺ de eerste erven in de hutten Hams.

+ Exod. 11,5. cap. 12.29, 30. Psal. 105,36.

52

Ende liet sijn volck uyt-trecken, ⁺ gelijck schapen; ende voerdese, gelijck eene kudde, in de woestijne.

+ Exod. 12,13. Psal. 77,21.

53

Ende Hy leyddese seker, ⁺ dat sy niet en vreesden: maer hare vyanden bedeckte de Zee.

+ Exod. 14.27, 28 cap. 15,10.

54

Ende brachtse in sijne heylige lant-pale; ⁺ tot desen bergh, dien sijne rechter-hant verworven heeft.

+ Jos. 1. cap. etc. 2 Sam. 5. cap.

55

Ende verdreef voor hen henen de volckeren, ⁺ ende liet hen het erve uyt-deylen; ende liet in gener hutten de stammen Israëls woonen.

+ Ios. 13,7. Psal. 136.21, 22

56

Maer sy versochten ende vertoornden Godt den Hooghsten; ende en hielden sijne getuygenissen niet.

57

Ende vielen te rugge, ende verachteden alles, gelijck hare vaders: ende en hielden niet, ⁺ gelijck als een loose boge.

+ Hos. 7,16.

58

Ende vertoornden Hem met hare hooghten; ⁺ ende tergden Hem met hare Afgoden.

+ Exod. 32.16, 21 Deut. 32.16, 21. Iud. 2. cap. etc.

59

Ende doe dat Godt hoorde, ontstack hy; ende verwierp Israël seer:

60

Dat Hy sijne Wooninge te Silo liet varen; ⁺ de Hutte, daer Hy onder de Menschen woonde.

+ Ier. 7.14, 15.

61

Ende gaf hare ^e macht in de gevanckenisse; ⁺ ende hare heerlijckheyt in de hant des vyants.

e Macht) dat is, de Arke des verbondts, daer sy haer op verlieten.

+ 1 Sam. 4.10, 11.

62

Ende over-gaf sijn volck in ’t sweert; ende ontstack over sijn erve.

63

Hare jonge mannen verteerde het vyer, ⁺ ende hare jonge dochters moesten ongehouwt blijven.

+ 1 Sam. 4,2.

64

Hare Priesters vielen door het sweert; ⁺ ende en waren geene weduwen, die daer weenen souden.

+ 1 Sam. 4.11, 18, etc. Iob 27,15.

65

Ende de Heere ontwaeckte, gelijck een slapende; gelijck een stercke juycht, die van den wijn komt.

66

Ende sloegh sijne vyanden in ’t achterste; ⁺ ende hingh hen een eeuwige schande aen.

+ 1 Sam. 5.6, 9, 12. c. 6.1, 2, etc.

67

Ende verwierp de hutte Iosephs; ende en verkoos niet den stam Ephraim:

68

Maer verkoos den stam Iuda; den bergh Zion,welcken Hy lief hadde.

69

Ende bouwde sijn Heylighdom hoogh; gelijck een lant, dat eeuwighlijck vast staen sal.

[fol. 240[245]r]

70

Ende verkoos sijnen Knecht David; ⁺ ende nam hem van de schaps-stallen.

+ 1 Sam. 16,11. cap. 17,34. 2 Sam. 7,8.

71

Van de soogende schapen haelde hy hem, ⁺ dat hy sijn volck Iacob weyden soude, ende sijn erve Israël.

+ 2 Sam. 5,2. 1 Paral. 12,2.

72

Ende hy weyddese oock met alle trouwe; ende regeerdese met alle neerstigheyt.