Lutherse Bijbel (1648)

Het xxiij. Capittel.

Heeft vijf deelen: I. Iosia laet het Wet-boeck lesen voor den volcke, ende vernieuwt het verbondt met den Heere. II. Hy belast de Priesters de afgoderye af te schaffen. III. Houdt Paeschen. IV. Iosie doot ende begraffenisse. V. Ioas ende Iojakim regeeren beyde qualijck, ende worden van Pharao bedwongen.

I.1

ENde de Koninck sondt henen; ⁺ ende het vergaderden sich tot

+ 2 Paral. 34,29.

[fol. 170v]

hem alle Outsten in Iuda ende Ierusalem.

2

Ende de Koninck ginck op in ’t Huys des HEEREN, ende alle man van Iuda, ende alle inwoonders te Ierusalem met hem, Priesters ende Propheten, ende al het volck, beyde kleyn ende groot: ⁺ ende men las voor hare ooren alle woorden des Boecx van ’t verbondt, dat in den Huyse des HEEREN gevonden was.

+ 2 Reg. 22,8.

3

Ende de Koninck tradt aen eenen pijlaer, ende maeckte een verbondt voor den HEERE, dat sy souden wandelen den HEERE nae, ende houden sijne geboden, getuygenissen ende rechten, van gantscher herten, ende van gantscher ziele; dat sy op-richteden de woorden deses verbondts, die geschreven stonden in dit Boeck: ende al het volck tradt in dit verbondt.

II.4

ENde de Koninck geboodt den Hoogen-Priester Hilkia, ende den Priesteren der tweeder ordeninge, ende den dorpel-bewaerders, dat sy souden uyt den Tempel des HEEREN doen alle gereetschap, ⁺ die den Baal ende den hage, ende alle den heyre des Hemels gemaeckt was; ende verbranddense buyten voor Ierusalem in det dal Kidrons: ende haer stof wiert gedragen nae Beth-el.

+ Sir. 49,3.

5

Ende hy dede wegh de ^a Camarim, ⁺ die de Koningen van Iuda hadden gesticht, om te roocken op de hooghten, in de steden van Iuda, ende ront-om Ierusalem; oock de roockers des Baals, ende der Sonne, ende der Mane, ende der Planeten, ende alle den heyre aen den Hemel.

a Camarim) Dat waren sonderlinge geestelijcke lieden, gelijck nu ter tijt de alder-aendachtigste ende strengste Monicken zijn willen: daerom hebben sy oock eenen naem Camarim, die luydt als van heele groote aendacht: ende het roocken goldt by hen, als by ons der Monnicken singen ende bidden in de Kercke: want reuck-werck beduydt over al het gebedt, in de Schrift. Maer gelijck deser gebedt is, soo was het roocken van gene; beyde menschen-beuselingen, sonder Godts Geest ende woort.

+ Hos. 10,5. Zephan. 1,4.

6

Ende hy liet den hage uyt den Huyse des HEEREN voeren, buyten voor Ierusalem, in de beke Kidron; ende verbrandde hem in de beke Kidron, ende maeckte hem tot stof, ende wierp het stof op de graven ^* der gemeyne lieden.

* 2 Paral. 34,4.

7

Ende hy brack af de huysen der hoereerders, die aen den Huyse des HEEREN waren; daer in de wijven huysen tot den hage wrochten.

8

Ende hy liet komen alle Priesters uyt de steden van Iuda, ende verontreynigde de hooghten, daer de Priesters roocken, van Geba aen tot Ber-seba toe: ende brack af de hooghten in de poorten, die in de deure der poorte van Iosua den stadt-vooght waren; welck was ter slincker hant, als men nae de poorte der stadt gaet.

9

Doch en hadden de Priesters der hooghten noyt geoffert op den Altaer des HEEREN te Ierusalem; maer aten van ’t ongesuerde broot onder hare broederen.

10

Hy verontreynigde oock het Thophet, in het dal der kinderen Hinnoms; op dat niemant sijnen soon ofte sijne dochter den Molech door ’t vyer en liete gaen.

11

Ende hy dede wegh de peerden, dewelcke de Koningen van Iuda der Sonne hadden gesett, in den in-ganck van des HEEREN Huyse, aen de kamer Nethan-Melechs des Kamerlincx, die te Parwarim was: ende de wagens der Sonne verbrandde hy met vyer.

12

Ende de Altaren op het dack in de sale van Ahas, ⁺ die de Koningen van Iuda gemaeckt hadden, ende de Altaren, die Manasse gemaeckt hadde in de twee Hoven van het Huys des HEEREN, brack de Koninck af: ende liep van daer, ende wierp haer stof in de beke Kidron.

+ Ier. 19,13. Zephan. 1,5. 2 Reg. 21,5.

13

Oock de hooghten, ⁺ die voor Ierusalem waren, ter rechter hant aen den bergh ^b Mashith, die Salomo de Koninck Israëls gebouwt hadde Asthoreth den grouwel van Zidon, ende Chamos den grouwel van Moab, ende Milcom den grouwel der kinderen Ammons, verontreynigde de Koninck.

+ 1 Reg. 11, 5, 7.

b Mashith) Heet verdervinge: ende men houdt het daer-voor, het zy de olijf-bergh geweest, daer men de quaet-doenders heeft af-gedaen, dien wy den galgen-bergh ofte raven-steen heeten.

14

^* Ende brack de pijlaren, ende roeyde de hagen uyt, ende vervulde hare plaetsen met menschen-beenderen.

* Exod. 23,24. cap. 34,13. Num. 33,52. Deut. 7, 5, 25. cap. 12,3.

15

⁺ Oock den Altaer te Beth-el, de hooghte, die Ierobeam de soon Nebats, die Israël sondigen dede, gemaeckt hadde; den selven Altaer brack hy af, ende die hooghte: ende verbrandde de hooghte, ende maecktese tot stof; ende verbrandde den hage.

+ 1 Reg. 12, 32, 33.

16

Ende Iosia keerde sich om, ende sagh de graven, die daer waren op den bergh: ende sondt henen, ende liet de beenen uyt de graven halen, ende verbranddese op dien Altaer; ende verontreynigde dien, nae ’t woort des HEEREN, ⁺ dat de Man Godts uyt-geroepen hadde, die sulcx uyt-riep.

+ 1 Reg. 13,2.

17

Ende hy sprack: Wat is dat voor een ^c graf-teecken, dat ick sie? Ende de lieden in der stadt spraken tot hem: ’t Is het graf des Mans Godts, die van Iuda quam, ende sulcx uyt riep, dat ghy gedaen hebt tegen den Altaer te Beth-el.

c Graf-teecken) Wat nu sulcke kamers ofte gazophylacia ofte graf-teeckens zijn, dat sult ghy in Jeremia cap. 31. ende Ezechiel cap. 39. wel vinden.

18

Ende hy sprack: Latet hem liggen; niemant en bewege sijne gebeenten. ⁺ Alsoo wierden sijne gebeenten bevrijt met de gebeenten des Propheten, die van Samaria gekomen was.

+ 1 Reg. 13,30.

19

Hy dede oock wegh alle huysen der hooghten in de steden van Samaria, ⁺ welcke de Koningen Israëls gemaeckt hadden, om te vertoornen; ende dede met hen allesins, gelijck hy te Beth-el gedaen hadde.

+ 2 Paral. 34,6.

20

Ende hy offerde alle Priesters der hooghten, die aldaer waren, op de Altaren; ende verbrandde alsoo menschen beenen daer op: ende quam weder te Ierusalem.

III.21

ENde de Koninck geboodt den volcke, seggende: ⁺ Houdet den HEERE uwen Godt Paeschen, gelijck het geschreven staet in het Boeck deses verbondts. ⁺

+ 2 Paral. 35.1.

+ Exod. 12,3. Deut. 16,2.

22

Want daer en was geen Paeschen soo gehouden, als dit, van der Richteren tijt aen, die Israël gerichtet hebben, ende in alle tijden der Koningen Israëls, ende der Koningen van Iuda.

23

Maer in ’t achtiende jaer des Ko-

[fol. 171r]

nincx Iosia, wiert dit Paeschen gehouden den HEERE te Ierusalem.

24

Oock veegde Iosia uyt alle Waer-seggers, ⁺ Teecken-bedieders, Beelden ende Afgoden, ende alle grouwelen, die in den lande Iuda ende te Ierusalem gesien wierden: op dat hy op-richtte de woorden des Wets, die geschreven stonden in het Boeck, dat Hilkia de Priester vondt in den Huyse des HEEREN.

+ Lev. 19,31. cap. 20,17. Deut. 18,11. Jes. 8,19.

25

Sijns gelijcke en was voor hem geen Koninck geweest, die soo van gantscher herten, van gantscher ziele, van alle krachten sich tot den HEERE bekeerde, nae alle de Wet Mose; ende nae hem en quam sijns gelijcke niet op.

26

Nochtans en keerde sich de HEERE niet van de grimmigheyt sijnes grooten toorns, daer mede Hy over Iuda vertoornt was, van wegen alle de tergingen, daer mede Hem Manasse getergt hadde.

27

Ende de HEERE sprack: Ick sal Iuda oock van mijn aengesicht wegh-doen, ⁺ gelijck Ick Israël wegh-gedaen hebbe; ende wil dese stadt verwerpen, die Ick verkoren hebbe, namelijck, Ierusalem, ende het Huys, daer van Ick geseyt hebbe: Mijn Naem sal aldaer zijn.

+ 2 Reg. 17, 18, 20. cap. 24,3.

28

Wat nu meer van Iosia te seggen is, ende al wat hy gedaen heeft; siet, dat is geschreven in de Chronijke der Koningen van Iuda.

IV.29

IN sijnen tijt trock Pharao Necho de Koninck in Egypten op, ⁺ tegen den Koninck van Assyrien, aen het Water Phrath: maer de Koninck Iosia trock hem te gemoete, ende sterf te Megiddo, doe hy hem gesien hadde.

+ 2 Paral. 35,20. Jer. 46,2.

30

Ende sijne knechten voerden hem doot van Megiddo, ende brachten hem te Ierusalem, ende begroeven hem in sijn graf.

V.

ENde het volck in den lande nam Ioahas den soon van Iosia, ⁺ ende salfden hem, ende maeckten hem tot eenen Koninck in sijnes vaders plaetse.

+ 2 Paral. 36,1.

31

Drie-en-twingh jaer was Ioahas out, doe hy Koninck wiert, ende regeerde drie maenden te Ierusalem: sijne moeder hiet Hamutal, eene dochter Ieremia van Libna.

32

Ende hy dede dat den HEERE mishaegde, gelijck sijne vaders gedaen hadden.

33

Maer Pharao Necho vingh hem te Riblath in den lande Hemath, op dat hy niet regeeren en soude te Ierusalem: ende leyde eene schattinge op ’t lant, hondert centener silvers, ende een centener gouts.

34

Ende Pharao Necho maeckte tot eenen Koninck Eliakim, den soon van Iosia, in de plaetse van sijnen vader Iosia, ⁺ ende veranderde sijnen naem Iojakim: maer den Ioahas nam hy, ende bracht hem in Egypten; aldaer sterf hy.

+ Matth. 1,12.

35

Ende Iojakim gaf dat silver ende gout Pharao: doch schattede hy het lant, dat hy sulck silver gave nae ’t bevel Pharaos; eenen yegelijcken nae sijn ver-mogen schattede hy aen silver ende gout, onder het volck in den lande, dat hy den Pharao Necho gave.

36

Vijf-en-twintigh jaer was Iojakim out, ⁺ doe hy Koninck wiert, ende regeerde elf jaer te Ierusalem: sijne moeder hiet Sebuda, eene dochter Pedaja van Ruma.

+ 2 Paral. 36,5.

37

Ende hy dede dat den HEERE mishaegde, gelijck sijne vaders gedaen hadden.