Lutherse Bijbel (1648)

Het vj. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Tijt-rekeninge van de op-bouwinge des Tempels. II. De forme ende grootte des Tempels. III. Godts genadige belofte over dien bouw. IV. Des Tempels cieraet van binnen, ende hoe langh men daer aen gebouwt hebbe.

I.1

IN ’t vier-hondertste ende tachtentighste jaer nae den uyt-ganck der kinderen Israëls uyt Egypten-lant, ⁺ in ’t vierde jaer des Koninck-rijcx Salomons over Israël, in de maent Sif, (dat is de tweede maent) wiert het ⁺⁺ Huys den HEERE gebouwt.

+ 2 Paral. 3,2.

++ Act. 7,47.

II.2

HEt Huys nu, dat de Koninck Salomo den HEERE bouwde, was tsestigh ellen lanck, twintigh ellen breet, ende ^a dertigh ellen hoogh.

a Dertigh ellen hoogh) 2 Paral. 3,4. Spreeckt de text: Het Huys zy hondert ende twintigh ellen hoogh geweest; ’t welck van des gantschen Huyses hooghte gesproken is: maer hier spreeckt hy van de onderste verdiepinge alleen, als dewelcke dertigh ellen hoogh was.

3

Ende bouwde een voor-huys voor den Tempel, ⁺ twintigh ellen lanck, nae de breette van ’t huys, ende tien ellen breet, voor aen ’t Huys.

+ Joh. 10,23. Act. 3,11. cap. 5,12.

4

Ende hy maeckte ^b vensteren aen ’t Huys van binnen wijt, van buyten enge.

b De vensteren die van binnen wijt, ende van buyten enge zijn, daer en kan men niet wel noch veel in-sien, maer seer wel ende veel uyt-sien. Sulcx past wel op de verholentheyt, Spiritualis homo omnia judicat, & ipse à nemine judicatur. Een geestelijck mensch kent alles, ende siet wel uyt; maer niemant en kent hem. Dat is mijns oordeels, dat de text spreeckt: De vensteren aen ’t Huys waren open ende toe: my daer binnen zijn sy open; u daer buyten zijn sy toe.

5

Ende hy bouwde eenen om-ganck aen de wandt van ’t Huys ront-om, dat hy beyde om den Tempel ende Choor ginck, ende maeckte sijne buytenste wandt ront-om;

6

De onderste ganck was vijf ellen wijt, ende de middelste ses ellen wijt, ende de derde seven ellen wijt: want hy leyde balcken buyten aen’t Huys rontom, dat sy hen aen de wandt van ’t Huys niet en hielden.

7

Ende doe het Huys gebouwt wiert, waren de steenen te voren geheel bereydt: so dat men geenen hamer, noch bijle, noch eenigh yseren gereetschap in ’t bouwen en hoorde.

8

Maer eene deure was ter rechter zijde midden aen ’t Huys, dat men door wendel-trappen op-ginck op den middelsten ganck, ende van den middelsten ganck op den derden.

9

Alsoo bouwde hy het Huys, ende vol-eyndde ’t: ende beschoot het Huys met cederen, beyde boven ende aen de wanden.

10

Hy bouwde oock eenen ganck boven op ’t gantsche Huys ront-om, vijf ellen hoogh; ende deckte het Huys met cederen hout.

III.11

ENde des HEEREN woort geschiedde tot Salomo, seggende:

12

Dit zy het Huys, dat ghy bouwt: Is ’t dat ghy in mijne geboden wandelt, ende nae mijne rechten doet, ende alle mijne geboden houdt, ⁺ om daer in te wandelen; so wil Ick mijn woort met u bevestigen, gelijck Ick uwen vader David gesproken hebbe:

+ 2 Sam. 7.13, 14. 1 Reg. 2,4. cap. 9,4. 1 Paral. 23.10, 19. Act. 7,47.

13

Ende wil woonen onder de kinderen Israëls; ende en wil mijn volck Israël niet verlaten.

14

Alsoo bouwde Salomo dat Huys, ende vol-eyndde ’t.

IV.15

ENde hy bouwde de wanden des Huyses van binnen aen de zijden van cederen, van des Huyses vloer aen, tot het dack toe, ende beschootse met hout van binnen; ende over-deckte den vloer des Huyses met dennen berderen.

16

Ende hy bouwde achter in ’t Huys eene cederen wandt twintigh ellen lanck, van den vloer aen, tot het dack toe: ende bouwde aldaer van binnen den Choor, ende het Aller-heylighste.

17

Dat Huys nu des Tempels voor [den Choor] was veertigh ellen lanck.

18

Van binnen was het gantsche Huys enckel cederen, met gedraeyde knoppen ende bloem-werck; so dat men geenen steen en sagh.

19

Maer den Choor bereydde hy van binnen in ’t Huys, dat men de Arke des verbonts des HEEREN aldaer soude setten.

[fol. 147v]

20

Ende voor den Choor, die twintigh ellen lanck, twintigh ellen wijt, ende twintigh ellen hoogh was, ende over-trocken met louteren goude, beschoot hy den Altaer met cederen.

21

Ende Salomo over-trock het Huys van binnen met louteren goude, ende trock goudene grendelen voor den Choor henen, dien hy met gout over-trocken hadde:

22

Alsoo dat het gantsche Huys geheel met gout over-trocken was; daer toe oock den gantschen Altaer voor den Choor over-trock hy met gout.

23

Hy maeckte oock in den Choor twee Cherubim, ⁺ tien ellen hoogh, van olye-boomen hout.

+ Exod. 25,18. cap. 37,7.

24

Vijf ellen hadde een vleugel eens yegelijcken Cherubs, so datter tien ellen waren van het eynde sijns eenen vleugels, tot aen ’t eynde sijns anderen vleugels.

25

Alsoo hadde de ander Cherub oock tien ellen; ende daer was eenderley mate, ende eenderley ruymte beyder Cherubim:

26

So dat elck Cherub tien ellen hoogh was.

27

Ende hy settede de Cherubim binnen in ’t Huys: ⁺ ende de Cherubim breydden hare vleugelen uyt, so dat des eenen vleugel raeckte aen dese wandt, ende des anderen Cherubs vleugel raeckte aen de andere wandt; maer midden in ’t Huys raeckte d’ een vleugel den anderen.

+ Exod. 25,20.

28

Ende hy over-trock de Cherubim met gout.

29

Ende aen alle wanden des Huyses al om liet hy gesneden wercken maken van gegraveerde Cherubim, palmen ende bloem-werck, van binnen ende van buyten.

30

Oock over-trock hy den vloer des Huyses met goudene platen, van binnen ende van buyten.

31

Ende in den in-ganck des Choors maeckte hy twee deuren van olye-boomen hout, met vijf-kantige posten.

32

Ende liet gesneden wercken daer op maken van Cherubim, palmen ende bloem-werck; ende over-trockse met goudene platen.

33

Alsoo maeckte hy oock in den in-ganck des Tempels vier-kantige posten van olye-boomen hout:

34

Ende twee deuren van dennen hout; so dat elcke deure twee bladeren hadde aen malkanderen hangende in hare herren.

35

Ende maeckte gesneden wercken daer op van Cherubim, palmen ende bloem-werck, ende over-trockse met gout, recht soo ’t bevolen was.

36

Ende hy bouwde oock eenen Hof daer binnen, van drie rijgen gehouwene steenen, ende van eene rijge geschaefde cederen.

37

In ’t vierde jaer in de maent Sif wiert de gront geleyt aen ’t Huys des HEEREN:

38

Ende in ’t elfste jaer in de maent Bul (dat is de achtste maent) wiert dit Huys bereydt, soo het zijn soude; so dat sy seven jaren daer aen bouwden.