Lutherse Bijbel (1648)

Het xx. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Davids gespreck met Ionathan van wegen sijn groot levens gevaer. II. Davids versoeck aen Ionathan, ende diens goet-willige belofte. III. Ionathan ontschuldigt David by de tafel Sauls, dewelcke daer over toornigh wort. IV. Ionathan waerschouwt David voor Sauls grimmigheyt, ende sy scheyden met tranen van malkanderen.

I.1

MAer David vluchtte van Najoth tot Rama, ende quam ende sprack voor Ionathan: Wat hebb’ ick gedaen? wat hebb’ ick mis-handelt? wat hebb’ ick gesondigt voor uwen vader, dat hy nae mijn leven staet?

2

Maer hy sprack tot hem: Dat zy verre, ghy en sult niet sterven. Siet, mijn vader en doet niets, noch groot noch kleyn, dat hy mijnen ooren niet en openbare: waerom soude dan mijn vader dit voor my verbergen? ’Ten sal soo niet zijn.

3

Doe swoer David voorder, ende sprack: Uw’ vader weet wel, dat ick genade voor uwe oogen gevonden hebbe; daerom sal hy dencken, Ionathan en sal sulcx niet weten, het mocht hem bekommeren. Voorwaer, soo waerachtigh als de HEERE leeft, ende soo waerachtigh als uwe ziele leeft, daer en is maer eene schrede tusschen my ende den doot.

4

Ionathan sprack tot David: Ick wil aen u doen, wat uw’ herte begeert.

II.5

DAvid sprack tot hem: Siet, morgen is de nieuwe Mane, dat ick met den Koninck ter tafel sitten soude; so laet my gaen, dat ick my op het velt verberge, tot aen den avont des derden daegs.

6

Is ’t dat uw’ vader nae my vraegt, so spreeckt: David badt my, dat hy nae Beth-lehem tot sijne stadt loopen mochte; want aldaer is een jaerlijcx offer den gantschen geslachte.

7

Is ’t dat hy seyt: ’t Is goet! so staet het wel met uwen knecht; maer in dien hy vergrimt, so sult ghy mercken, dat wat quaets by hem besloten is.

8

So doet nu barmhertigheyt aen uwen knecht; ⁺ want ghy hebt met my uwen knecht een verbondt in den HEERE gemaeckt: maer isser eene misdaet in my, so doodt ghy my; want waerom wilt ghy my tot uwen vader brengen?

+ 1 Sam. 18,3.

9

Ionathan sprack: Dat zy verre van my, dat ick soude mercken, dat wat quaets by mijnen vader besloten ware om over u te brengen, ende ick en soude ’t u niet aen-seggen!

10

Maer David sprack: Wie wil ’t my aen-seggen, is ’t dat uw’ vader u wat harts antwoordt?

11

Ionathan sprack tot David: Komt, laet ons uyt op ’t velt gaen; ende sy gingen beyde uyt op ’t velt.

12

Ende Ionathan sprack tot David: HEERE Godt Israëls, als ick onder vinde aen mijnen vader morgen ende op den derden dagh, dat het wel staet met David, ende niet henen en sende tot u, ende voor uwe ooren openbare;

[fol. 126v]

13

So doe de HEERE Ionathan dit ende dat! maer als het quaet mijnen vader behaegt tegen u; so wil ick ’t oock voor uwe ooren openbaren, ende u [trecken] laten, dat ghy met vrede wegh-gaet: ende de HEERE zy met u, gelijck hy met mijnen vader geweest is.

14

Ende doe ick ’t niet, so en doet geene barmhertigheyt des HEEREN aen my, terwijlen dat ick leve; oock niet als ick sterve.

15

Ende als de HEERE de vyanden Davids uyt-royen sal, eenen yegelijcken uyt den lande; so en treckt ghy uwe barmhertigheyt niet af van mijnen huyse eeuwighlijck.

16

Alsoo maeckte Ionathan een verbondt met den huyse Davids, seggende: De HEERE eysche het van de hant der vyanden Davids.

17

Ende Ionathan voer voort, ende swoer David, ⁺ soo lief hadde hy hem: want hy hadde hem soo lief, als sijne ziele.

+ 1 Sam. 18,1.

18

Ende Ionathan sprack tot hem: Morgen is de nieuwe mane, ⁺ so sal men nae u vragen; want men sal u missen, daer ghy pleegt te sitten.

+ Num. 10,10. Psal. 81,4. 2 Paral. 2,4. Jes. 1,13.

19

Maer des derden daegs komt haestigh af, ende gaet aen eene plaetse, daer ghy u verbergt op den werck-dagh, ende set u by den steen Asel;

20

So wil ick tot sijner zijden drie pijlen schieten, als of ick nae een doel-wit schote.

21

Ende siet, ick wil den jongen senden; Gaet henen, ende soeckt de pijlen. Is’t dat ick tot den jongen seggen sal: Siet, de pijlen liggen herwaerts achter u, haeltse: so komt; want het is vrede, ende ’t en heeft geen gevaer, soo waerachtigh als de HEERE leeft.

22

Maer is ’t dat ick tot den jongelinck segge: Siet, de pijlen liggen derwaerts voor u, so gaet henen; want de HEERE heeft u laten gaen.

23

Maer wat ghy ende ick met malderen gesproken hebben, ⁺ daer is de HEERE tusschen my ende u eeuwighlijck.

+ 1 Sam. 20,42.

III.24

DAvid verbergh hem in den velde: ende doe de nieuwe mane quam, sette sich de Koninck ter tafel, om te eten.

25

Maer als sich de Koninck geset hadde op sijne plaetse, so hy te voren gewoon was aen de want, so stont Ionathan op; maer Abner sette hem aen Sauls zijde: ende men miste David op sijne plaetse.

26

Ende Saul en sprack op dien dagh niets: want hy dachte, hem is wat weder varen, dat hy niet reyn en is.

27

Des anderen daegs der nieuwer mane, doe men David miste op sijne plaetse, sprack Saul tot sijnen soon Ionathan: Waerom is de soon Isai niet ter tafel gekomen, noch gisteren noch heden?

28

Ionathan antwoordde Saul: Hy badt my, dat hy nae Beth-lehem mochte gaen;

29

Ende sprack: Laet my gaen; want onse geslacht heeft te offeren in de stadt, ende mijn broeder heeft het my selfs geboden. Hebbe ick nu genade voor uwe oogen gevonden, so wil ick henen gaen, ende mijne broeders sien: daerom en is hy niet gekomen tot des Konincx tafel.

30

Doe vergrimde de toorn Sauls tegen Ionathan, ende sprack tot hem: ^a Ghy ongehoorsame booswicht! ick weet et wel, dat ghy den soon Isai uyt-verkoren hebt, u ende uwer onaerdiger moeder ter schande.

a Filius non heroicus, sed malieris ignominiosae, vilis, degeneris.

31

Want soo lange als de soon Isai leeft op aerden, so en sult ghy, daer toe oock uw’ Koninck-rijck niet bestaen: So sendt nu henen, ende laet hem herwaerts halen tot my; want hy moet sterven.

32

Ionathan antwoordde sijnen vader Saul, ende sprack tot hem: Waerom sal hy sterven? wat heeft hy gedaen?

33

Doe schoot Saul de spiesse nae hem, dat hy hem spitten soude. Doe merckte Ionathan, dat by sijnen vader geheelijck besloten was David te dooden.

34

Ende stont op van de tafel met grimmigen toorn, ende en at desselven anderen daegs der nieuwer mane geen broot: want hy was bekommert om David, dat hem sijn vader alsoo verdoemde.

IV.35

DEs morgens ginck Ionathan uyt op ’t velt, daer henen hy David bestemt hadde; ende een kleyne jonge met hem;

36

Ende hy sprack tot den jongen: Loopt, ende soeckt my de pijlen, die ick schiete. Maer als de jonge liep, schoot hy eenen pijl over hem henen.

37

Ende als de jonge quam aen de plaetse, daer henen Ionathan den pijl geschoten hadde; so riep hem Ionathan nae, ende sprack: De pijl leyt derwaerts voor u.

38

Ende riep wederom hem nae: Haest u rasch, ende en staet niet stille. Doe raepte de jonge Ionathans de pijlen op, ende brachtse tot sijnen Heere.

39

Ende de jonge en wiste daer niets van: alleen Ionathan ende David wisten van de sake.

40

Als gaf Ionathan sijne wapenen sijnen jongen, ende sprack tot hem: Gaet henen, ende draegtse in de stadt.

41

Doe de jonge daer in quam, soo stont David op van de plaetse tegen ’t Zuyden, ende viel op sijn aen-gesichte ter aerden, ende badt drie-mael aen: ende sy kusten malkanderen, ende weenden met malkanderen; maer David aller-meest.

42

Ende Ionathan sprack tot David: Gaet henen met vrede! wat wy beyde gesworen hebben in den Name des HEEREN, seggende: De HEERE zy tusschen my ende u, tusschen mijn zaet, ende uw’ zaet! dat blijve eeuwiglijck.

43

Ende Ionathan maeckte sich op, ende quam in de stadt.

[fol. 127r]