Lutherse Bijbel (1648)

Het xxviij. Capittel.

Heeft ses deelen: I. Segeningen voor de gehoorsame. II. Vervloeckingen tegen de ongehoorsame. III. De oorsaken der plagen worden weder verhaelt. IV. Sonderlingh dreygement des krijgs: V. Der kranckheden. VI. Der verschrickinghe.

I.1

ENde wanneer ghy nae des stemme des HEEREN uwes Godts hooren sult, ⁺ dat ghy houdt ende doet alle sijne geboden, die ick u heden gebiede; so sal u de HEERE uwe Godt het hooghste maken boven alle volckeren op Aerden:

+ Lev. 26,3.

2

Ende alle dese segeningen sullen over u komen, ende sullen u treffen: daerom dat ghy der stemme des HEEREN uwes Godts zijt gehoorsaem geweest.

3

Gesegent sult ghy zijn in de stadt; gesegent, op den acker.

4

Gesegent sal zijn de vrucht uwes lichaems, de vrucht uwes lants, ende de vrucht uwes vees, ende de vrucht uwer ossen, ende de vruchten uwer schapen.

5

Gesegent sal zijn uwe ^a korf, ende uw’ over-schot.

a Korf, etc.) Dat is, al wat ghy tegenwoordigh gebruyckt; ende wat ghy bezijden legt om te bewaren.

6

^* Gesegent sult ghy zijn, als ghy in-gaet; gesegent, als ghy uyt-gaet.

* Psal. 121,8.

7

Ende de HEERE sal uwe vyanden, die tegens u op-staen, voor u slaen: door eenen wegh sullen sy uyt-trecken tegens u, ende door seven wegen voor u vlieden.

8

De HEERE sal gebieden den segen, dat hy met u zy in uwen kelder, ende in alles dat ghy voor-neemt: ende Hy sal u segenen in ’t lant, dat u de HEERE uwe Godt gegeven heeft.

9

De HEERE sal u Hem tot een heyligh volck op-richten; ⁺ gelijck Hy u gesworen heeft: daerom, dat ghy de geboden des HEEREN uwes Godts houdt, ende wandelt in sijne wegen.

+ Deut. 7,6.

10

Dat alle volckeren op aerden sullen sien, dat ghy nae den Name des HEEREN genoemt zijt: ende sullen sich voor u vreesen.

11

Ende de HEERE sal maken, ⁺ dat ghy overvloet aen goederen hebben sult, aen de vrucht uwes lichaems, aen de vrucht uwes vees, ende aen de vrucht uwes ackers, op ’t lant, dat de HEERE uwen vaderen gesworen heeft, u te geven.

+ Deut. 30,9.

12

Ende HEERE sal u sijnen goeden schat op-doen, den Hemel; dat Hy uwen lande regen geve te sijner tijt, ende dat Hy segene alle wercken uwer handen: ende ghy sult velen volckeren leenen; ⁺ maer ghy en sult van niemant ont-leenen.

+ Deut. 15,6.

13

Ende de HEERE sal u ten hoofde maken, ende niet ten steerte; ende ghy sult boven sweven, ende niet onder-liggen: daerom, dat ghy gehoorsaem zijt den geboden des HEEREN uwes Godts, die ick u heden gebiede te houden, ende te doen:

14

Ende dat ghy niet en wijckt van eenigh woort dat ick u-lieden heden gebiede, noch ter rechter noch ter slincker hant; dat ghy anderen Goden nae-wandelt, om hen te dienen.

II.15

MAer als ghy niet hooren en sult nae de stemme des HEEREN uwes Godts, ⁺ dat ghy houdt ende doet alle sijne geboden ende rechten, die ick u heden gebiede; so sullen alle dese vloecken over u komen, ende u treffen.

+ Lev. 26,14. Thren. 2,17. Dan. 9.11,13. Mal. 2,2.

16

Vervloeckt sult ghy zijn in de stadt; vervloeckt, op den acker.

[fol. 88v]

17

Vervloeckt sal zijn uw’ korf, ende uw’ overschot.

18

Vervloeckt sal zijn de vrucht uwes lichaems, de vrucht uwes lants; de vrucht uwer ossen, ende de vrucht uwer schapen.

19

Vervloeckt sult ghy zijn, als ghy in-gaet; vervloeckt, als ghy uyt-gaet.

20

De HEERE sal onder u senden ongeval, onraet ende ongeluck in alles dat ghy voor de hant neemt, dat ghy doet: tot dat ghy verdelgt wordt, ende haest onder-gaet; om uwes boosen wesens wille, dat ghy my verlaten hebt.

21

De HEERE sal u de pest-kole aen-hangen; tot dat Hy u verdelge van den lande, daer ghy henen komt, om dat selve in te nemen.

22

De HEERE sal u slaen met geswel, ⁺ koortse, hitte, brant, drooghte, vergiftige lucht ende geel-sucht: ende sal u vervolgen, tot dat Hy u om-brenge.

+ Lev. 26,16.

23

Uw’ Hemel, ⁺ die boven uw’ hooft is, sal koperen zijn; ende de Aerde onder u yseren.

+ Lev. 26,19.

24

De HEERE sal uwen lande stof ende assche voor regen geven, van den Hemel op u, tot dat ghy verdelgt wordt.

25

De HEERE sal u voor uwe vyanden slaen; door eenen wegh sult ghy tot hen uyt-trecken, ende door seven wegen sult ghy voor hen vlieden: ende ghy sult verstroyt worden onder alle Rijcken op Aerden.

26

Uw’ lichaem sal eene spijse zijn allen gevogelte des Hemels, ende allen gedierte op Aerden: ende niemant en salder zijn, diese verjage.

27

De HEERE sal u slaen met sweeren van Egypten, ⁺ met spenen, met schorftheyt, ende krauwsel, dat ghy niet ne kont heel worden.

+ Exod. 9,9.

28

De HEERE sal u slaen met wan-sinnigheyt, blintheyt ende raserye des herten:

29

Ende ghy sult om-tasten in den middagh, gelijck een blinde om-tast in ’t donckere: ende ghy en sult op uwe wegen geen geluck hebben; ende sult gewelt ende onrecht lijden moeten al u leef-dage, ende niemant en sal u helpen.

30

Een wijf sult ghy onder-trouwen, maer een ander sal by haer slapen; een huys sult ghy bouwen, maer ghy en sult niet daer-in woonen: eenen wijn-bergh sult ghy planten, maer ghy en sult hem niet gemeyn maken.

31

Uw’ osse sal voor uwe oogen geslachtt worden, maer ghy en sult niet daer van eten; uw’ esel sal voor uw’ aengesichte met gewelt genomen, ende u niet weder gegeven worden; uw’ schaep sal uwen vyanden gegeven worden, ende niemant en sal u helpen.

32

Uwe sonen ende uwe dochteren sullen eenen anderen volcke gegeven worden, dat uwe oogen toe-sien, ende versmachten over hen dagelijcx: ende geene sterckte en sal in uwe handen zijn.

33

De vrucht uwes lants, ende allen uwen arbeyt sal een volck verteeren, dat ghy niet en kent: ende ghy sult onrecht lijden, ende geplettert worden al uw’ leefdage.

34

Ende ghy sult onsinnigh worden over ’t gene, dat uwe oogen sien moeten.

35

De HEERE sal u slaen met boose sweeren aen de knien ende aen de kuyten, dat ghy niet en kont geheelt werden van de voet-solen aen tot op den schedel.

36

De HEERE sal u ende uwen Koninck, dien ghy over u gesett hebt, drijven onder een volck, dat ghy niet en kent, noch uwe vaders: ende ghy sult aldaer dienen anderen Goden, hout ende steen.

37

Ende ghy sult een verfoeysel, ende een spreeck-woort ende spot zijn onder alle volckeren, daer u de HEERE henen gedreven heeft.

38

Ghy sult veel zaets uyt-voeren op ’t velt, ⁺ ende weynigh in-samelen: want de sprinck-hanen sullen ’t af-eten.

+ Mich. 6,15. Hag. 1,6.

39

Wijn-bergen sult ghy planten, ende bouwen; maer geenen wijn drincken, noch af-lesen: want de wormen sullen ’t verteeren.

40

Olijf-boomen sult ghy hebben in alle uwe lant-palen; maer ghy en sult u niet salven met olye: want uw’ olyf-boom sal uyt-geruckt worden.

41

Sonen ende dochteren sult ghy telen, ende doch niet hebben: want sy sullen gevangen wegh-gevoert werden.

42

Alle uwe boomen ende vruchten uwes lants sal het ongedierte eten.

43

De vreemdelinck die by u is, sal over u klimmen, ende altoos boven sweven; maer ghy sult neder-dalen, ende altoos onder-liggen.

44

Hy sal u leenen, maer ghy sult hem niet leenen: hy sal het hooft zijn, ende ghy sult de steert zijn.

III.45

ENde alle dese vloecken sullen over u komen, ende u vervolgen ende treffen, tot dat ghy verdelgt wordt: daerom, dat ghy nae de stemme des HEEREN uwes Godts niet gehoort en hebt, dat ghy sijne geboden ende rechten hieldt, die Hy u geboden heeft.

46

Daerom sullen teeckenen ende wonderen aen u zijn, ende aen u zaet eeuwighlijck:

47

Om dat ghy den HEERE uwen Godt niet gedient en hebt met vreugde ende lust uwes herten; doe ghy van alles genoegh hadt.

48

Ende ghy sult uwen vyanden, die u de HEERE toe-senden sal, dienen in honger ende dorst, in naecktheyt ende allerley gebreck: ende Hy sal een yseren jock op uwen hals leggen, tot dat Hy u verdelge.

IV.49

DE HEERE sal een volck over u senden van verre, van der Werelt eynde, (gelijck een arent vliegt) diens sprake ghy niet en verstaet:

50

Een wreet volck, dat niet aen en siet den persoon des ouden, noch verschoont de jongelingen.

[fol. 89r]

51

Ende ’t sal verteeren de vrucht uwes vees, ende de vrucht uwes lants, tot dat ghy verdelgt wordt: ende ’t en sal u niets overlaten aen koorn, most, olye, aen de vruchten der ossen ende schapen, tot dat het u om-brenge.

52

Ende ’t sal u beangstigen in alle uwe poorten, tot dat het neder-werpe uwe hooge ende vaste mueren, daer-op ghy u verlaett, in al uw’ lant: ende ghy sult beangstigt worden in alle uwe poorten, in uw’ gantsche lant, dat u de HEERE uwe Godt gegeven heeft.

53

Ghy sult de vrucht uwes lichaems eten, ⁺ het vleesch uwer sonen ende uwer dochteren, die u de HEERE uwe Godt gegeven heeft, in de angst ende noot, daer mede uwe vyant u benauwen sal.

+ Lev. 26,29. 2 Reg. 6.28, 29. Thren. 2,20. cap. 4,10.

54

Dat een man, die te vooren seer teder ende in lusten onder u geleeft heeft, sal sijnen broeder, ende den wijve in sijne armen, ende den sone die noch overigh is van sijne sonen,

55

Mis-gunnen te geven yemanden onder hen van ’t vleesch sijner sonen, dat hy eet: nademael hem niets over en schiet van al ’t goede, in de angst ende noot, daer mede uw’ vyant u benauwen sal in alle uwe poorten.

56

Een wijf onder u, dat te vooren teder ende in lusten geleeft heeft, dat sy niet versocht en heeft hare voet-sole op de Aerde te setten uyt tederheyt ende wellust; die sal den man in hare armen, ende haren sone, ende harer dochter misgunnen

57

De ^b nae-geboorten, die tusschen hare eygene beenen zijn uyt-gegaen; daer toe hare sonen, diese gebaert heeft: want sy sullense, vermits allerley gebreck, heymelijck eten in de angst ende noot, daer mede uw’ vyant u benauwen sal in uwe poorten.

b Alii, infantes recens-natos.

V.58

INdien ghy niet en sult houden, dat ghy doet alle de woorden deser wet, die in dit boeck geschreven zijn; dat ghy vreest desen heerlijcken ende vreeslijcken Name, den HEERE uwen Godt:

59

So sal de HEERE wonderlijck met u om-gaen, met plagen op u ende uw’ zaet, met groote ende lanck-durige plagen, met boose ende lanck-durige kranckheden;

60

Ende sal u toe-keeren alle qualen van Egypten, voor dewelcke ghy u vreest: ende sy sullen u aen-hangen.

61

Daer-toe alle kranckheden, ende alle plagen, die niet geschreven en zijn in ’t boeck deser wet, sal de HEERE over u komen laten, tot dat ghy verdelgt wordt.

62

Ende een weynigh gemeyns volcx sal van u over-blijven, ghij die te vooren geweest zijt als de sterren aen den Hemel nae de menighte: ⁺ daerom, dat ghy niet gehoort en hebt nae de stemme des HEEREN uwes Godts.

+ Deut. 10,22.

63

Ende gelijck Hem de HEERE over u te vooren verblijdde, ⁺ dat Hy u goet dede, ende vermeerderde u: alsoo sal Hy Hem over u verblijden, dat Hy u om-bren-ge ende verdelge: ende ghy sult verstoort worden van den lande, daer ghy in-treckt om dat nu in te nemen.

+ Prov. 1,26. Jes. 1,24.

64

Want de HEERE sal u verstroyen onder alle Volckeren, ⁺ van ’t eene eynde der Werelt tot aen ’t ander: ende ghy sult aldaer anderen Goden dienen, die ghy niet en kent noch uwe vaders, hout ende steen.

+ Deut. 4,27. Nehem. 1,8.

VI.65

DAer-toe sult ghy onder deselve Volckeren geen blyvende wesen hebben, ende uwe voet-solen en sullen geene ruste hebben: want de HEERE sal u aldaer een bevend herte geven, ende beswijckende oogen, ende eene verdorrede ziele;

66

Dat u leven sal voor u sweven: nacht ende dagh sult ghy u vreesen, ende uwes levens niet seker zijn.

67

Des morgens sult ghy seggen: Och dat ick den avont beleven mochte! des avonts sult ghy seggen: Och dat ick den morgen beleven mochte! vermits de vreese uwes herten, die u verschricken sal; ende vermits ’t gene, dat ghy met uwe oogen sien sult.

68

Ende de HEERE sal u met schepen vol weder in Egypten voeren, ⁺ door den wegh, daer-van ick u geseyt hebbe: Ghy en sult hem niet meer sien. Ende ghy sult aldaer aen uwe vyanden tot knechten ende dienst-maegden verkocht worden; ende daer en sal geen kooper zijn.

+ Deut. 17,16.