Lutherse Bijbel (1648)

Het xxvj. Capittel.

Heeft drie deelen: I. Belooninge der gehoorsaemheyt. II. Straffe der ongehoorsaemheyt. III. Vrucht der bekeeringe tot Godt.

I.1[3]

IS’t dat ghy in mijne in-settingen wandelt, ⁺ ende mijne geboden houden ende doen sult:

+ Deut. 28,1.

4

So wil Ick u regen geven tot sijner tijt: ende het lant sal sijn gewas geven, ende de boomen op ’t velt sullen hare vruchten brengen.

5

Ende de dorsch-tijt sal u reycken tot den wijn-oogst; ende de wijn-oogst sal reycken tot den zaey-tijt: ⁺ ende ghy sult broots de volheyt hebben, ende sult seker in uwen lande woonen.

+ Lev. 25,19.

6

Ick wil vrede geven in den lande, ⁺ dat ghy slapet, ende u niemant en verschricke: Ick wil de boose dieren uyt den lande doen, ende geen sweert en sal door uw’ lant gaen.

+ Job 11.18, 19.

7

Ghy sult uwe vyanden jagen; ende sy sullen voor u henen in ’t sweert vallen.

8

Vijf van u sullen hondert jagen; ⁺ ende hondert van u sullen tien duysent jagen: want uwe vyanden sullen voor u henen vallen in ’t sweert.

+ Jos. 23,10.

9

Ende Ick wil my tot u wenden, ende wil u wassen ende vermeerderen laten: ende Ick wil mijn verbondt met u houden.

10

Ende ghy sult van ’t oude eten;

[fol. 55v]

ende als ’t nieuwe komt, het oude wegh-doen.

11

☜Ick wil mijne wooninge onder u hebben, ⁺ ende mijne ziele en sal u niet verwerpen.

+ Ezech. 37,26. 2 Cor. 6,16.

12

Ende Ick wil onder u wandelen, ende wil uwe Godt zijn; so sult ghy mijn volck zijn☞.

13

Want Ick ben de HEERE uwe Godt, die u uyt Egypten-lant gevoert heeft, dat ghy hare knechen niet en soudet zijn: ende Ick hebbe uwe jock gebroken, ende hebbe u op-gericht wandelen laten.

II.14

MAer indien ghy nae my niet en sult hooren, ⁺ ende alle dese geboden niet doen;

+ Deut. 28,15. Thren. 2,17. Mal. 2,2.

15

Ende mijne in-settingen sult verachten, ende uwe ziele mijne rechten sal verwerpen; so dat ghy niet en doet alle mijne geboden, ende mijn verbondt sult laten staen;

16

So wil Ick u oock sulcx doen: Ick wil u besoecken met verschricken, geswel, ende koortse, dat u de aengesichten vervallen, ende het lichaem versmachte; ghy sult te vergeefs uw’ zaet zaeyen, ende uwe vyanden sullen ’t op-eten.

17

Ende Ick wil mijn aengesichte tegen u-lieden stellen; ⁺ ende ghy sult geslagen worden voor uwe vyanden: ende die u haten, sullen over u heerschen; ende ghy sult vlieden, ⁺ als u niemant en jaegt.

+ Lev. 17,10.

+ Prov. 28,1.

18

Maer so ghy boven dat noch nae my niet en hooret; so wil Ick’t noch sevenmael meer maken, u te straffen om uwer sonden wille;

19

Dat Ick uwe hooveerdigheyt ende hart-neckigheyt breke: ende Ick wil uwen Hemel als yser, ende uwe aerde als koper maken.

20

Ende uwe moyte ende arbeyt sal verloren zijn; dat uw’ lant sijn gewas niet en geve, ende de boomen in ’t lant hare vruchten niet en brengen.

21

Ende indien ghy-lieden tegen my wandelt, ende my niet hooren en wilt; so wil Ick ’t noch seven-mael meer maken, op u te slaen, om uwer sonden wille:

22

Ende wil de wilde dieren onder u senden; die sullen uwe kinderen verslinden, ende uw’ vee verscheuren, ende u verminderen: ende uwe straten sullen woest worden.

23

Maer indien ghy u daer mede noch niet van my en sult tuchtigen laten, ende tegen my wandelt;

24

So wil Ick tegen u oock wandelen, ⁺ ende wil u noch seven-mael meer slaen, om uwer sonden wille:

+ 2 Sam. 22,27. Psal.18,27.

25

Ende wil een wraeck-sweert over u brengen, ⁺ dat mijn verbondt wreken sal; ende of ghy u schoon in uwe steden versamelt; so wil Ick doch de pestilentie onder u senden, ende wil u in uwer vyanden handen geven:

+ Dese straffen zijn over de Ioden gegaen; daerom sal Godt onser oock niet verschoonen, indien wy geen boete en doen.

26

Dan wil Ick u den voor-raet des broots verderven, dat tien wijven sullen uw’ broot in eenen oven backen; ende uw’ broot sal men met gewichte uyt-wegen: ende als ghy etet, so en sult ghy niet versadiget worden.

27

Maer indien ghy hier-door nae my noch niet en sult hooren, ende my tegen-wandelen;

28

So wil Ick oock u in gramschap tegen-wandelen; ende wil u seven-mael meer straffen, om uwer sonden wille:

29

Dat ghy sult uwer sonen ende dochteren vleesch eten. ⁺

+ Deut. 28,53. 2 Reg. 6.21, 29. Thren. 4,10.

30

Ende Ick wil uwe hooghten verdelgen, ende uwe beelden uyt-roeyen; ende wil uwe lichamen op uwe Afgoden werpen: ende mijne ziele sal aen u een walgen hebben.

31

Ende wil uwe steden woest maken, ⁺ ende uwes Heyligdoms kercken inwerpen: ^* ende en wil uwen soeten reuck niet riecken.

+ 2 Chron. 34,7.

* Jes. 1,13.

32

Alsoo wil Ick dat lant woeste maken; ⁺ dat uwe vyanden, die daer in woonen, hen daer voor ontsetten sullen.

+ Jer. 19,8. cap. 25,9.

33

⁺⁺ Maer u wil Ick onder de Heyden verstroyen, ende het sweert achter u uyt-trecken; dat uw’ lant sal woest, ende uwe steden verstooret zijn.

++ Jer. 15,7.

34

^// Alsdan sal het lant hem sijne ruste laten behagen, so lange als het woest leyt, ende ghy in der vyanden lant zijt.

// Lev. 25,2.

35

Ia alsdan sal het lant rusten, ende hem sijne ruste behagen laten, so langh het woest leyt: daerom dat het niet rusten en konde, doe ghy het soudet rusten laten, als ghy daer in woondet.

36

Ende den genen, die van u overblijven, wil Ick een vertsaegt herte maken, in harer vyanden lant: datse sal jagen een ruyschende blat, ende sullen daer voor vluchten, als jaegdese een sweert; ende vallen, daerse niemant en jaegt.

37

Ende d’een sal ^a over den anderen henen vallen, gelijck als voor ’t sweert; daerse doch niemant en jaegt: ende ghy en sult niet op-staen derven tegen uwe vyanden.

a Gelijck ’t geschiedt in de vlucht, vreese ende verschrickinge.

38

Ende ghy sult om-komen onder de Heydenen; ende uwer vyanden lant sal u verslinden.

III.39

MAer welcke van u over-blijven, die sullen in hare misdaet versmachten in der vyanden lant; oock in harer vaderen misdaet sullen sy versmachten.

40

So sullen sy dan bekennen hare misdaet, ende harer vaderen misdaet, daer mede sy haer aen my versondigt, ende tegen my gewandelt hebben:

41

Daerom wil Ick oock hen tegen-wandelen, ende wilse in harer vyanden lant wegh-drijven: daer sal sich immers haer onbesneden herte verootmoedigen; ende dan sullen sy hen de straffe harer misdaet ^b behagen laten.

b Behagen) Gelijck als sy lust aen hare sonden, en walginge aen mijne rechten hadden; alsoo sullen sy wederom lust ende behagen hebben aen de straffe, seggende: Och, hoe recht is ons geschiedt: danck hebb’onse vervloeckte sonde: dat hebben wy nu daer van, ô recht lieve Godt: ô recht! Ende dat zijn gedachten ende woorden van eene ernstige rouwe ende boete, die hem selven uyt herten gront haten ende aen-spijen leert: Foey, wat hebb’ ick gedaen? Dat behaegt dan Godt, dat hy wederom genadigh wort. Daerom hebben wy ’t woort (misdaet) vertaelt de straffe der misdaet; om sulck verstant te geven: anders soude ’t luyden, als souden sy behagen aen de misdaet hebben. Even alsoo is ’t oock te verstaen: Den lande behaegt sijne ruste, dat is, het spreeckt: Godt hebbe recht in de straffe, dat ’et woest liggen moet, om des volcx wille, waer nae ’t verlangt. Op sulcke wijse spreeckt oock Jesaias c. 40,2. Dimissa est iniquitas, id est, placita & accepta poena pro iniquitate ejus: id est, per Christum est satisfactum pro ea.

42

^* Ende Ick wil gedencken aen mijn verbondt met Iacob, ende aen mijn verbondt met Isaac, ende aen mijn verbondt met Abraham ; ende Ick sal aen het lant gedencken.

* Deut. 4.30, 31.

43

Dat van hen verlaten is, ende

[fol. 56r]

hem sijne ruste behagen late; dewijle het woest van hen leyt, ende sy hen de straffe harer misdaet behagen laten: daerom, dat sy mijne rechten verachtet, ende hare ziele aen mijne in-settingen eene walginge gehadt heeft.

44

Oock wanneer sy alreede in der vyanden lant zijn, ⁺ so en hebb’ Ickse gelijcke-wel niet verworpen; ende my en walgt van hen niet alsoo, dat ’et met hen soude uyt zijn, ende mijn verbondt met hen niet meer gelden: want Ick ben de HEERE haer Godt.

+ Godt gedenckt in den toorne aen sijne barmhertigheyt.

45

Ende Ick wil over hen aen mijn eerste verbondt gedencken, doe Ickse uyt Egypten-lant voerde, voor de oogen der Heydenen; dat Ick haer Godt ware, Ick de HEERE.

46

Dit zijn die in-settingen, ende rechten, ende wetten, die de HEERE tusschen Hem ende de kinderen Israëls gemaeckt heeft, op den bergh Sinai, door de hant Mose.