Lutherse Bijbel (1648)

Het xxxiiij. Capittel.

Heeft ses deelen: I. D’andere twee steenen tafelen. II. Godts openbaringe op den bergh. III. D’Afgoderye verboden. IV. Drie jaerlijcxe hooft-feesten. V. De Wet van d’eerstelingen der vruchten, ende van ’t bocxken. VI. Mose vertoeft op den bergh.

I.1

ENde de HEERE sprack tot Mose: Houwt u twee steenen tafelen, ⁺ gelijck d’eerste waren; dat Ick de woorden daer op schrijve, die in de eerste tafelen waren, dewelcke ghy gebroken hebt.

+ Deut. 10,1.

2

Ende zijt morgen bereydt, dat ghy vroegh op den bergh Sinai klimt, ende aldaer tot my treedt op des berghs top.

3

Ende laet niemant met u op-klimmen, ⁺ dat ’er niemant gesien en worde om den gantschen bergh henen: ⁺ en laet oock geen schaep of runt weyden tegen over desen bergh.

+ Exod. 19,12.

+ Exod. 24,1.

4

Ende Mose hieuw twee steenen

[fol. 39v]

tafelen, gelijck d’eerste waren; ende stont des morgens vroegh op, ende klom op den bergh Sinai, gelijck hem de HEERE geboden hadde: ende nam de twee steenen tafelen in sijne hant.

II.5

DOe quam de HEERE neder waerts in eene wolcke, ende tradt aldaer by hem; ⁺ ende Hy ^a predikte des HEEREN Name.

+ Exod. 33,19.

a Predikte) Mose beschrijft alhier de verholentheyt dat Christus de Heere zy, die voor hem, (dat is, voor ’t volck des Wets) soude voor-by gaen ende prediken, dat alle de Werelt sondigh, alleen uyt genade saligh moete worden, gelijck Hy daer boven cap. 33,19. seyt: Wien Ick genadigh ben, dien ben Ick genadigh, dat is, ’t En sal my niemant met wercken af verdienen: ’t sal genade zijn, ende geen anders, etc. Gelijck dan des Euangelii predikatie even alsoo leert.

6

Ende doe de HEERE voor sijn aengesichte voor-by ginck, so riep hy: ^* ☜HEERE HEERE, Godt, barmhertigh ende genadigh, [ende] lanckmoedigh, ende van groote genade ende trouwe!

* Psal. 86,15. ende 103,8. ende 145,8.

7

⁺ Die Ghy bewijst genade in duysende leden, ende vergeeft misdaet, overtredinge ende sonde; ende voor wien niemant onschuldigh en is: die Ghy de misdaet der vaderen besoeckt aen de kinderen ende kints-kinderen, tot in ’t derde ende vierde lidt☞.

+ Psal. 143,2. Job 9.2, 3. Exod. 20,5. Num. 14,8. Deut. 5.9, 10. Jer. 32,18.

8

Ende Mose neygde hem haestelijck ter aerden, ende badt Hem aen,

9

Ende sprack: Hebbe ick, Heere, genade voor uwe oogen gevonden, so gae de Heere met ons; want dit is een hartneckigh volck: ⁺⁺ op dat Ghy onse misdaet ende sonde genadigh zijt; ende laet ons uw’ erf-deel zijn!

++ Lev. 25,28. Psal. 82,8. ende 33,12. Zach. 2,12.

III.10

ENde Hy sprack: Siet, ^* Ick wil een verbondt maken voor al u volck; ende wil wonderen doen, diergelijcken niet geschapen en zijn in alle landen, ende onder alle volckeren: ende al dit volck, daer onder ghy zijt, sal sien des HEEREN werck: want wonderbaerlijck sal ’t zijn, dat Ick by u doen sal.

* Deut. 5,2. Jos. 10.12, 13.

11

Houdt wat Ick u heden gebiede: siet, Ick wil voor u uyt-stooten de Amoriten, Cananiten, Hethiten, Pheresiten, Heviten, ende Iebusiten.

12

Wacht u, ⁺ dat ghy niet een verbondt en maeckt met de in-woonderen des lants, daer ghy in-komt: op dat sy u niet een’ ergernisse onder u en worden.

+ Exod. 23.32, 33. Num. 33,51. Deut. 7,2.

13

Maer hare Altaren sult ghy om-werpen, ende hare Goden verbreken, ende hare hagen uyt-roeyen:

14

(Want ghy en sult geenen anderen Godt aenbidden; ⁺ want de HEERE heet een Yveraer; daerom, dat Hy een yverigh Godt is.)

+ Exod. 20,5.

15

Op dat, indien ghy een verbondt met des lants in-woonderen maeckt, ende als sy haren Goden nae hoereeren, ende haren Goden offeren; dat sy u niet en nooden, ende ghy van haren offer en eet:

16

Ende neemt uwen sonen van hare dochteren [tot wijven]; ⁺ ende deselve dan hoereeren haren Goden nae, ende maken, dat uwe sonen oock haren Goden nae hoereeren.

+ Num. 25.1, 2. 1 Reg. 11.1, 2.

17

Ghy en sult u geen gegotene Goden maken. ⁺

+ Exod. 21,4.

IV.18

HEt Feest der ongesuerde brooden sult ghy houden: seven dagen sult ghy ongesuerde brooden eten, gelijck Ick u geboden hebbe, ontrent de tijt der maent Abib; want in de maent Abib zijt ghy uyt Egypten getogen:

19

Al wat sijne moeder ten eersten breeckt, ⁺ is mijne: wat manlijck zijn sal onder u vee, dat sijne moeder breeckt, ’t zy osse of schaep.

+ Exod. 13,2. cap. 22.29, 30. Num. 18,15. Ezech. 44,30. Luc. 2,23.

20

Maer den eerstelinck des esels sult ghy met een schaep lossen; maer indien ghy hem niet en lost, soo breeckt hem den necke: ⁺ alle eerst-geboorte uwer sonen sult ghy lossen: ende dat niemant voor my ledigh en verschijne!

+ Exod. 23,15. Deut. 16,16. Sir. 35,6.

21

Ses dagen sult ghy arbeyden; ⁺ aen den sevensten dagh sult ghy vieren, beyde met ploegen ende met oogsten.

+ Exod. 20.9, 10. cap. 23,12. cap. 31,15. cap. 35,2.

22

Het Feest der weken sult ghy houden, ⁺ met de eerstelingen des tarwen-oogsts: ende het Feest der in-samelinge, als ’t jaer om is.

+ Exod. 23,16. Deut. 16,10.

23

Drie-mael in ’t jaer sullen alle mans-persoonen verschijnen voor den Heerscher, ⁺ den HEERE ende Godt Israëls.

+ Exod. 23,17. Deut. 16,16.

24

Wanneer Ick de heydenen voor u uyt-stooten, ende uwe lant-palen verwijden sal; so en sal niemant uw’ lant begeeren, terwijlen dat ghy henen op-gaet, drie-mael in ’t jaer, te verschijnen voor den HEERE uwen Godt.

25

Ghy en sult het bloet mijnes offers niet offeren op ’t gesuerde broot: ⁺ ende het offer des Paesch-feests en sal niet over nacht blijven tot aen den morgen.

+ Exod. 12,10. cap. 23,18.

V.26

DEn eerstelinck van d’eerste vruchten uwes ackers sult ghy in ’t Huys des HEEREN uwes Godts brengen. ^{+ +} Ghy en sult het bocxken niet koken, als ’t noch aen sijnes moeders melck is.

+ Exod. 23,19. Deut. 14,21. cap. 26,2.

+ Exod. 24,18. Deut. 9.9, 18.

27

Ende de HEERE sprack tot Mose: ⁺ Schrijft u dese woorden; want nae dese woorden hebbe Ick met u, ende met Israël een verbondt gemaeckt.

+ Exod. 24,4.

VI.28

ENde hy was aldaer by den HEERE veertigh dagen, ⁺ ende veertigh nachten; ⁺ ende en at geen broot, ende en dronck geen water: ende Hy schreef op de tafelen sulck verbondt, ⁺ de tien woorden.

+ Exod. 24,18.

+ Deut. 9,18.

+ Exod. 31,18. cap. 34,1. Deut. 4,13.

29

Doe nu Mose van den bergh Sinai af ginck, hadde hy de twee tafelen der getuygenisse in sijne hant; ⁺ ende en wiste niet, dat de huyt sijnes aengesichtes glinsterde daer van, dat Hy met hem gesproken hadde.

+ 2 Cor. 3.7, 13.

30

Ende doe Aaron ende alle kinderen Israëls sagen, dat de huyt sijnes aengesichtes glinsterde, vreesden sy tot hem te genaken.

31

Doe riep hen Mose: ende sy keerden sich tot hem, beyde Aaron ende alle d’Overste der Gemeynte; ende hy sprack met hen.

32

Daer nae genaeckten alle kinderen Israëls tot hem: ende hy geboodt hen alles, wat de HEERE met hem gesproken hadde op den bergh Sinai.

33

Ende wanneer hy sulcx alles met hen sprack, soo leyde hy een decksel op sijn aengesichte.

[fol. 40r]

34

Ende wanneer hy in-ginck voor den HEERE, om met Hem te spreken; dede hy dat decksel af, tot dat hy weder uyt-ginck: ende wanneer hy uytquam, ende sprack met de kinderen Israëls, wat hem geboden was;

35

So sagen dan de kinderen Israëls sijn aengesichte aen, hoe dat de huyt sijnes aengesichtes glinsterde: so dede hy het decksel weder op sijn aengesichte, tot dat hy weder in-ginck, om met Hem te spreken.