Lutherse Bijbel (1648)

Het xxxi. Capittel.

Heeft vijf deelen: I. Iacobs raet-slagh met sijne wijven van ’t vertrecken. II. Iacob reyst uyt Mesopotamien. III. Hoe Laban den Iacob achterhaelt, ende wat hy met hem gesproken heeft. IV. Iacob ontschuldigt hem tegen Laban. V. Het verbont tusschen Iacob ende Laban, met het vervolgh van dien.

I.1

ENde het quamen voor hem de woorden der kinderen Labans, dat sy spraken: Iacob heeft al ’t goet onses vaders tot hem gebracht, ende van onses vaders goet heeft hy sulcken rijckdom te wege gebracht.

2

Ende Iacob sagh aen Labans aengesicht: ende siet, het en was niet tegen hem, als gisteren ende eer-gisteren.

3

Ende de HEERE sprack tot Iacob: Treckt weder in uwer vaderen lant, ende tot uwe maechschap; ick wil met u zijn.

4

Doe sondt Iacob henen, ende liet roepen Rahel ende Lea, op ’t velt by sijne kudde;

5

Ende sprack tot haer: Ick sie uwes vaders aengesichte, dat het niet tegen my en is, gelijck gisteren ende eer-gisteren; maer de Godt mijnes vaders is met my geweest.

6

Ende ghy-lieden weet, dat ick uyt alle mijne krachten uwen vader gedient hebbe.

7

Ende hy heeft met my bedriegelijck gehandelt, ende nu tien-mael mijnen loon verandert: maer Godt en heeft het hem niet toe-gelaten, dat hy my schade dede.

8

Wanneer hy sprack: De bonte sullen uwen loon zijn; soo droegh de gantsche kudde bonte. Maer wanneer hy sprack: De gesprenckelde sullen uwen loon zijn; soo droegh de gantsche kudde gesprenckelde.

9

Also heeft Godt de goederen uwes vaders hem ontruckt, ende my gegeven.

10

Want als den tijt des loops quam, hief ick mijne oogen op, ende sagh in den droom; ende siet, de bocken sprongen op de gesprenckelde, gepleckte ende bonte schapen.

11

Ende de Engel Godts sprack tot my in den droom: Iacob! Ende ick antwoordde: Hier ben ick.

12

Maer hy sprack: Heft op uwe oogen, ende siet, de bocken springen op de gesprenckelde, gepleckte ende bonte kudde: want ick hebbe alles gesien, wat u Laban doet.

13

Ick ben de Godt te Beth-El, daer ghy den steen gesalft hebt, ⁺ ende my aldaer eene gelofte gedaen. Nu, maeckt u op, ende treckt uyt desen lande, ende treckt weder in het lant uwer maechschap.

+ Gen. 28.18, 20.

14

Doe antwoordde Rahel ende Lea, ende spraken tot hem: Wy en hebben doch geen deel, noch erve meer in onses vaders huys.

15

Heeft hy ons doch gehouden als vreemde: want hy heeft ons verkocht, ende onsen loon verteert.

16

Daerom heeft Godt onsen vader sijnen rijckdom ontruckt tot ons ende onse kinderen: al wat u Godt nu geseyt heeft, dat doet.

II.17

ALsoo maeckte hem Iacob op, ende loedt sijne kinderen ende wijven op kemelen.

18

Ende voerde wech alle sijn vee, ende alle sijne have, die hy in Mesopotamien verworven hadde, dat hy quam tot Isaac sijnen vader, in ’t lant Canaan.

19

(Maer Laban was gegaen om sijne kudde te scheeren.) Ende Rahel stal haers vaders afgoden.

20

Alsoo ^a stal Iacob den Laban den Syrier het herte, daer mede, dat hy hem niet aen en seyde, dat hy vloodt.

a Stal het herte\Het herte stelen is op Ebreeusch soo veel te seggen, als yet doen buyten eens anderen weten.

21

Alsoo vloodt hy, ende alles wat sijne was, ende maeckte hem op, ende voer over ’t water, ende richtede hem nae den bergh Gilead.

III.22

TEn derden dage, wiert het Laban aen-geseyt, dat Iacob vloodt.

23

Ende hy nam sijne broeders tot hem, ende jaegde hem nae seven dagh-reysen: ende achter-haelde hem op den bergh Gilead.

24

Maer Godt quam tot Laban den Syrier, in den droom, des nachts, ende sprack tot hem: Wacht u, dat ghy met Iacob niet anders en spreeckt, dan vriendelijck.

25

Ende Laban naeckte tot Iacob: Maer Iacob hadde sijne hutte op-geslagen op den bergh: Ende Laban met sijne broederen sloegh [sijne hutte oock] op den bergh Gilead.

26

Doe sprack Laban tot Iacob: Wat hebt ghy gedaen, dat ghy mijn herte

[fol. 14v]

gestolen hebt, ende hebt mijne dochteren ontvoert: recht oft sy door ’t sweert gevangen waren?

27

Waerom zijt ghy heymelijck gevloden, ende hebt u wech gestolen, ende en hebt het my niet aen-geseyt; dat ick u hadde geleydt met vreuchden, met singen, met trommelen ende harpen?

28

Ende en hebt my mijne kinderen ende dochteren niet laten kussen? Nu, ghy hebt dwaeselijck gedaen.

29

Ende ick hadde [met Godts hulpe] wel soo veel machts, dat ick u quaet hadde mogen doen: Maer uwes vaders Godt heeft gisteren tot my geseyt: Wacht u, dat ghy met Iacob niet anders dan vriendelijck spreeckt.

30

Ende dewijle ghy dan immers trecken wout, ende verlangdet soo seer nae uwes vaders huys; waerom hebt ghy my mijne Goden gestolen?

31

Iacob antwoordde, ende sprack tot Laban: Ick vreesde, ende dacht, dat ghy uwe dochteren van my rucken soudt.

32

Maer by den welcken ghy u Goden vindet, die sterve hier voor onse broederen. Soeckt dat uwe by my, ende neemt het wech. (Maer Iacob en wist niet, datse Rahel gestolen hadde.)

33

Doe ginck Laban in de hutte Iacobs, ende Leas, ende der beyder dienst-maechden, ende en vont niets: ende ginck uyt de hutte Leas, in de hutte Rahels.

34

Doe nam Rahel de Afgoden, ende leydese onder stroysel der kemelen, ende gingh daer op sitten: Maer Laban betastede de gantsche hutte, ende en vont niets.

35

Doe sprackse tot haren vader: Mijn heere, en weest niet toornigh; want ick en kan tegen u niet op-staen: want het gaet my nae der vrouwen wijse. ⁺ Alsoo en vont hy de Afgoden niet, hoe seer hy oock sochte.

+ Gen. 18,11.

IV.36

ENde Iacob wiert toornigh, ende schaldt Laban, ende sprack tot hem: Wat hebbe ick mishandelt of gesondigt, dat ghy op my soo verhittet zijt?

37

Ghy hebt al mijnen huysraet betast; wat hebt ghy van uwen huysraet gevonden? Legt ’et daer voor mijne ende uwe broederen, dat sy tusschen ons beyden richten.

38

Dese twintich jaer ben ick by u geweest: uwe schapen ende geyten en zijn niet onvruchtbaer geweest; de rammen uwer kudde en hebbe ick noyt gegeten;

39

Wat de dieren verscheurden, ende ick ’t u niet en bracht, soo most ick ’t u betalen: ghy eyschte ’t van mijne hant, het ware my des daeghs ofte des nachts gestolen.

40

Des daeghs versmachtede ick van hitte, ende des nachts van vorst; ende geen slaep en quam in mijne oogen.

41

Alsoo hebbe ick dese twintich jaer in uwen huyse gedient: veertien om uwe dochteren, ende ses om uwe kudde; ende hebt my mijnen loon tienmael verandert.

42

Ende hadde de Godt mijnes vaders, ⁺ de Godt Abrahams, ende de ^b vreese Isaacs, op mijner zijden niet geweest; ghy hadt my ledich laten wech trecken: Maer Godt heeft mijne ellende ende moeyte aengesien, ende heeft u gisteren gestraft.

+ Es. 8,13.

b Vreese)Iacob noemt hier Godt, Isaacs vreese: daerom, dat Isaac godtvruchtigh was, ende Godts dienaer.

V.43

LAban antwoordde, ende sprack tot Iacob: Dese dochteren zijn mijne dochteren, ende dese kinderen zijn mijne kinderen, ende dese kudden zijn mijne kudden, ende al wat ghy siet, dat is mijn: Wat kan ick mijne dochteren heden, oft haren kinderen doen, die sy gebaert hebben?

44

Soo komt nu, ende laet ons een verbont maken, ick ende ghy; dat een getuygenisse zy tusschen my ende u.

45

Doe nam Iacob eenen steen; ende rechtede hem op tot een teecken:

46

Ende sprack tot sijne broederen: Raept steenen op; ende sy namen steenen, ende maeckten eenen hoop; ende sy aten op den selven hoop.

47

Ende Laban hiet hem Iegar-Sahadutha: ⁺ maer Iacob hiet hem Gilead.

+ Acervus testimonii.

48

Doe sprack Laban: Dese hoop zy heden een getuyge tusschen my ende u: (daer af heetmen hem ^c Gilead.)

c Gilead)Gilead heet een getuygh-hoop, ende beduydt de Schrift, daer vele getuygenissen van Godt met hoopen in zijn.

49

Ende zy een wacht-plaetse; want hy sprack: De HEERE sie daer in, tusschen my ende u, wanneer wy van malkanderen komen.

50

Soo ghy mijne dochteren eenigh leet aen doet, oft andere wijven daer toe neemt boven mijne dochteren: Hier en is geen mensche met ons; maer siet, Godt is de getuyge tusschen my ende u.

51

Ende Laban sprack voorder tot Iacob: Siet, dat is den hoop; ende siet, dit is dat teecken, ’t welck ick op-gericht hebbe tusschen my ende u.

52

De selve hoop zy getuyge, ende dit teecken zy oock getuyge; soo ick over vare tot u, oft ghy over vaert tot my, over desen hoop ende dit teecken, te beschadigen:

53

De Godt Abrahams, ende de Godt Nahors, ende de Godt hares vaders zy Richter tusschen ons. Ende Iacob swoer [hem] by de vreese sijnes vaders Isaacs.

54

Ende Iacob offerde op den berge, ende noodde sijne broeders ten eten: ⁺ ende doe sy gegeten hadden, bleven sy op den berge den nacht over.

+ 2 Reg. 16,3.

55

Maer des morgens stont Laban vroegh op, kuste sijne kinderen ende dochteren; ende segendese: ende toogh henen, ende quam weder aen sijne plaetse.

1

Maer Iacob toogh sijnen wech: ende de Engelen Godts ontmoeteden hem.

2

Ende doe hyse sagh, sprack hy: ⁺ Het zijn Godts heyren: ende hiet de selve stede Mahanaim.

+ Ps. 34,8. 2 Reg. 6,17.