Lutherse Bijbel (1648)

Het xxx. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Hoe Rahel ende Lea hare beyde dienst-maechden aen Iacob gegeven. II. Hoe den Iacob van Rahel een soon, ende van Lea noch twee sonen ende eene dochter geboren. III. Het bedingh tusschen Iacob ende Laban, van wegen de kudden. IV. Iacobs neerstigheyt in ’t vermeerderen van sijne kudde ende hoe rijck hy geworden is.

I.1

DOe Rahel sagh, dat sy Iacob niet en baerde, benijdde sy hare suster, ende sprack tot Iacob: Geeft my [oock] kinderen; indien niet, soo sterve ick.

2

Maer Iacob wiert seer toornigh op Rahel, ende sprack: ⁺ Ben ick doch niet Godt, die u uwes lichaems vrucht niet geven en wil.

+ Psal. 113,9. cap. 127,4.

3

Maer sy sprack: Siet, daer is mijne dienst-maecht Bilha, ⁺ legt u by haer; dat sy op mijnen schoot bare, ende ick doch door haer gebouwt worde.

+ Gen. 16,2. cap. 50,23. Es. 66,12.

4

Ende sy gaf hem alsoo Bilha, hare dienst-maecht, ten wijve: ende Iacob leyde hem by haer.

5

Alsoo wiert Bilha swanger, ende baerde Iacob eenen sone.

6

Doe sprack Rahel: Godt heeft mijne sake gerichtet, ende mijne stemme verhoort, ende my eenen sone gegeven: daerom hiet sy hem, Dan. ⁺

+ Dan heet gericht.

7

Wederom wiert Bilha, Rahels dienst-maecht, swanger, ende baerde Iacob den tweeden sone.

8

Doe sprack Rahel: Godt heeft het gewent met my ende mijne suster, ende ick sal d’over-hant hebben; ende hiet hem, ^a Naphthali.

a Naphthali) heet verwisselt, om-gewendet, om-gekeert; wanneer men het weder-spel doet, Ps. 18,27. Met den verkeerden verkeert Ghy u.

9

Doe nu Lea sagh, dat sy op-hielt te baren; nam sy hare dienst-maecht Silpa, ende gafse Iacob ten wijve.

10

Alsoo baerde Silpa, Leas dienst-maecht, Iacob eenen sone.

11

Doe sprack Lea: Rustigh! ende hiet hem, Gad. ⁺

+ Gad heet rustigh ten strijt.

12

Daer nae baerde Silpa, Leas dienst-maecht, Iacob den tweeden sone.

13

Doe sprack Lea: Wel my! want my sullen saligh prijsen de dochteren; ende hiet hem Asser. ⁺

+ Asser heet saligh.

II.14

RUben ginck uyt ter tijt des terwen-oogstes, ende vont ^b Dudaim op den velde, ende brachtse [te huys] sijner moeder Lea. Doe sprack Rahel tot Lea: Geeft my doch dier Dudaim uwes soons een deel.

b Dudaim) Vraegt ghy selfs, wat Dudaim zijn; Het sullen Lelien, het sullen Besien zijn; ende niemant weet wat het zijn sullen. Sommige noemen ’t Ioden-kersen, die in den terwen-oogst rijp zijn.

15

Sy antwoordde: Hebt ghy niet genoegh, dat ghy my mijnen man genomen hebt, ende wilt oock de Dudaim mijnes soons nemen? Rahel sprack: Wel aen, hy sal desen nacht by u slapen, voor de Dudaim uwes soons.

16

Doe nu Iacob des avonts van den velde quam, ginck Lea uyt hem te gemoete, ende sprack: By my sult ghy liggen; want ick hebbe u gekocht voor de Dudaim mijnes soons. Ende hy sliep dien nacht by haer.

17

Ende Godt verhoorde Lea; ende sy wiert swanger, ende baerde Iacob den vijfden sone.

18

Ende sprack: Godt heeft my ge-loont, dat ick mijne dienst-maecht mijnen man gegeven hebbe: ende hiet hem Isaschar. ⁺

+ Isaschar heet loon.

19

Wederom wiert Lea swanger, ende baerde Iacob den sesten sone.

20

Ende sprack: Godt heeft my wel begift, nu sal mijn man weder by my woonen; want ick hebbe hem ses sonen gebaert: ende sy hiet hem, Sebulon. ⁺

+ Sebulon heet by-wooninge.

21

Daer nae baerde sy eene dochter: die hiet sy, Dina. ⁺

+ Dina heet eene sake of gericht.

22

Maer Godt gedachte aen Rahel; ende verhoordese, ende maecktese vruchtbaer.

23

Doe wiert sy swanger, ende baerde eenen sone, ende sprack: Godt heeft mijne versmaetheyt [van my] genomen.

24

Ende hiet hem, Ioseph, ⁺ ende sprack: De HEERE geve my doch noch eenen sone daer toe.

+ Ioseph heet toe-neminge.

III.25

DOe nu Rahel Ioseph gebaert hadde, sprack Iacob tot Laban: Laet my vertrecken, ende reysen aen mijne plaetse, ende in mijn lant:

26

Geeft my mijne wijven, ende mijne kinderen, daer ick u om gedient hebbe, dat ick vertrecke: ⁺want ghy weet, hoe ick u gedient hebbe.

+ Gen. 31,38.

27

Laban sprack tot hem: Laet my genade voor uwe oogen vinden; Ick speure, dat my de HEERE segent om uwent wille.

28

Bestemt my den loon, dien ick u geven sal.

29

Maer hy sprack tot hem: Ghy weet, hoe ick u gedient hebbe, ende wat ghy voor vee hebt onder my.

30

Ghy hadt weynich, eer ick hier quam; maer nu is ’t uyt-gebreydt in de menichte, ende de HEERE heeft u gesegent door ^c mijnen voet: ende nu, wanneer sal ick oock mijn huys versorgen?

c Mijnen voet) Dat is, ick hebbe moeten loopen ende rennen door dun ende dick, dat ghy soo rijck mocht worden, mijn voet heeft ’t moeten doen. Inde pedes euangelizantium pacem, & cursus verbi, seu ministerii.

31

Maer hy sprack: Wat sal ick u dan geven? Iacob sprack: Ghy en sult my niet met allen geven; maer is ’t, dat ghy my doen wilt, dat ick segge, soo wil ick wederom weyden, ende hoeden uwe schapen.

32

Ick wil heden door alle de kudden gaen, ende uyt-scheyden alle gepleckte ende bonte schapen, ende alle swarte schapen onder de lammeren, ende de bonte ende ^dgepleckte geyten: Wat nu bont ende gepleckt vallen sal, dat sal mijn loon zijn.

d Gepleckte geyten) Ghy moet u hier niet daer aen stoten, dat Moses het kleyne vee haest geyten, haest lammeren, haest bocken noemt: gelijck de aert is van dese sprake: want hy wil soo veel seggen: dat Iacob hebbe al ’t wit vee behouden, ende al ’t bont ende swart aen Laban gedaen: wat nu bont van ’t een-verwig vee quam, dat soude sijn loon zijn: Dies wiert Laban blijde, ende hadde de nature te bate, dat vant een-verwige natuerlijcker wijse niet veel bonte komen: maer Iacob help de nature met de konst, dat d’een-verwige veel bonte droegen.

33

Soo sal my mijne gerechtigheyt getuygen [heden of] morgen , wanneer ’t komt dat ick mijnen loon van u nemen sal: alsoo dat, wat niet gepleckt, of bont, of niet swart zijn en sal onder de lammeren ende geyten, dat zy een dieverye by my.

34

Doe sprack Laban: Siet daer, het zy soo ghy geseyt hebt.

35

Ende scheyde op dien dagh uyt, de gesprenckelde ende bonte bocken, ende alle gepleckte ende bonte geyten: Waer slechts wat wits aen was, ende al wat swart was onder de lammeren: Ende dede ’t onder de handen sijner kinderen:

36

Ende maeckte ruymte, drie dagh-reysen verre, tusschen hem ende Iacob:

[fol. 14r]

Alsoo weydde Iacob de overige kudde Labans.

IV.37

Maer Iacob nam stocken van groene popelier-boomen, haselaren, ende castanien; ende schelde witte strepen daer aen, dat aen de stocken ’t witte bloot wiert:

38

Ende leyde de stocken, die hy geschelt hadde, in de drenck-goten voor de kudden, die daer komen moesten om te drincken; dat sy ontfangen souden, als sy quamen te drincken.

39

Aldus ontfingen de kudden boven de stocken, ende brachten gesprenckelde, gepleckte, ende bonte.

40

Doe scheydde Iacob de lammeren, ende dede de afgescheydene kudden tot de gepleckte ende swarte in de kudde Labans; ende maeckte hem eene eygene kudde, die en dede hy tot Labans kudde niet.

41

Maer wanneer den loop der vroegelingen was, leyde hy de stocken in de goten, voor de oogen der kudde, dat sy boven de stocken ontfangen souden.

42

Maer in den spadelijcken loop en leyde hyse daer niet in. Alsoo wierden de spadelingen, Labans; maer de vroegelingen, Iacobs.

43

Daer af wiert de man boven mate rijck, dat hy veel schapen, dienst-maechden, knechten, kemelen, ende ezelen hadde.