Lutherse Bijbel (1648)

Het iij. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Den val Adams ende Eva. II. De godlijcke aenklachte, ende der beklaeghden vermeynde ontschuldiginge. III. Het vonnisse over de slange, over ’t wijf ende den man: (Daer dan te gelijck de belofte van Christo, het eenige vrouwen-zaet; ende de tijdelijcke straffe over beyde echte-liedens wort in-gevoegt.) IV. De gedenck-teeckenen des Sonden-vals, namelijck de kleedinge; ende verstotinge uyt den Hof.

I.1

ENde de slange was listiger dan alle dieren op ’t velt, die Godt de HEERE gemaeckt hadde, ende sprack tot het wijf: Ia, soude Godt geseyt hebben; ghy-lieden en sult niet eten van allerley boomen in den hof?

2

Doe sprack ’t wijf tot de slange: Wy eten van de vruchten der boomen in den hof.

3

Maer van de vruchten des booms midden in den hof heeft Godt geseyt: etet niet daer van, en roertse oock niet aen; dat ghy niet en stervet.

4

Doe sprack de slange tot het wijf: ⁺ Ghy en sult geensins den doot sterven.

+ 2 Cor. 11,3.

5

Maer Godt weet, dat, op welcken dagh ghy daer van etet, soo sullen uwe oogen geopent worden; ende sult zijn als Godt, ende weten wat goet ende quaet is.

6

Ende het wijf sagh aen, ⁺ dat van den boom goet te eten was, ende lieflijck aen te sien; dat ’t eenen lustigen boom was, dewijle hy kloeck maeckte: ende nam van de vrucht, ende at; ende gaf haren man oock daer van, ende hy at.

+ Sir. 25,33. 1 Tim. 2,14.

7

Doe wierden harer beyder oogen geopen, ende wierden gewaer, dat sy naeckt waren: ende vlochten vijge-bladeren te samen, ende maeckten hen schorten.

II.8

ENde sy hoorden de stemme Godts des HEEREN, gaende in den hof, doe de ^a dagh koel geworden was: Ende ^b Adam verbergde hem met sijn wijf voor ’t aengesichte Godts des HEEREN, onder de boomen in den hof.

a Dagh koel) dat was ontrent den avont, wanneer de hitte vergaen is, beduyt: dat, als de sonde gedaen is, de conscientie angst lijt, tot dat Godts genadige stemme kome, ende wederom verkoele ende verquicke dat herte. Hoewel haer oock de bloode natuture ontset ende vliet voor ’t Euangelium, dewijle het dat kruys ende sterven leert.

b Adam) Adam heet op Ebr. mensche, daerom machmen mensche seggen, waer Adam staet; ende wederom. Gen. 2,17.

9

Ende Godt de HEERE riep Adam, ende sprack tot hem: Waer zijt ghy?

10

Ende hy sprack: Ick hoorde uwe stemme in den hof, ende vreesde my: want ick ben naeckt, daerom verbergde ick my.

11

Ende hy sprack: wie heeft u geseyt, dat ghy naeckt zijt? Hebt ghy niet gegeten van dien boom, daer van ick u geboot, ghy sout niet daer van eten?

12

Doe sprack Adam: Het wijf, dat ghy my toe-gevoegt hebt, gaf my van dien boom; ende ick at.

13

Doe sprack Godt de HEERE tot het wijf: waerom hebt ghy dat gedaen? Het wijf sprack: de slange bedroogh my alsoo, dat ick at.

III.14

DOe sprack Godt de HEERE tot de slange: dewijle ghy sulcx gedaen hebt, soo zijt ghy vervloeckt voor al ’t vee, ende voor alle dieren op ’t velt: op uwen buyck sult ghy gaen, ende aerde eten u leef-dagh.

15

☜Ende ick wil vyantschap setten tusschen u ende de vrouwe, ende tusschen uwen zade, ende haren zade; ^c dat selve sal u den kop vertreden, ende ghy sult het in de versenen ^d steken☞.

c Dat selve) Dit is ’t eerste Euangelium ende belofte van Christo geschiet op aerden, dat hy soude sonde, doot, ende helle overwinnen, ende ons van der Slangen gewelt saligh maken. Daer aen geloofde Adam met alle sijne naekomelingen: daer van is hy een Christ ende saligh geworden van sijnen val.

d steken) plagen, kruycigen, ende marteren. Want alsoo gaet ’t oock, Christus vertreet den Duyvel sijnen kop, dat is, sijn rijcke des doots, sonde ende Helle; soo steeckt hem de Duyvel in de versenen, dat is, hy doodt ende martert hem ende de sijne lichamelijck.

16

^* Ende tot ’t wijf sprack Hy: Ick wil u vele smerten toe-senden, wanneer ghy swanger wort: ghy sult met smerten kinderen baren, ende uwe wille sal uwen man onder-worpen zijn; ende hy sal uwe heere zijn.

* 1 Cor. 14,34. 1 Tim. 2,14.

17

Ende tot Adam sprack Hy: dewijle ghy geluystert hebt nae de stemme uwes wijfs, ende hebt gegeten van dien boom, daer van ick u geboot, seggende: ghy sult niet daer van eten; vervloeckt zy de acker om uwent wille, met kommer sult ghy u daer op geneeren u leef-dagh:

18

Doornen ende distelen sal hy u dragen, ende sult het kruyt op ’t velt eten:

19

⁺ In’t sweet uwes aengesichts sult ghy u broot eten, tot dat ghy weder tot aerde wort, daer van ghy genomen zijt: want ghy zijt aerde, ende sult tot aerde worden.

+ Gen. 18,27.

20

Ende Adam hiet sijn wijf ^e Heva; daerom, dat sy een Moeder is aller levendigen.

e Heva) Hai heet leven, daer van komt Heva of Hava, leven of levendige.

IV.21

ENde Godt de HEERE maeckte Adam ende sijnen wijve rocken van vellen, ende trockse hen aen.

22

Ende Godt de HEERE sprack: Siet, Adam is geworden als onser een, ende weet wat goet ende quaet is: Maer nu, dat hy niet uyt-strecke sijne hant, ende breke oock van den boom des levens, ende ete, ende leve eeuwighlijck.

23

Doe liet hem Godt de HEERE uyt den hof Eden, dat hy ’t velt bouwde, daer van hy genomen is.

24

Ende dreef Adam uyt; ende stelde voor den hof Eden den Cherubim met een bloot houwende sweert; om te bewaren den wegh tot den boom des levens.