Leven van Lutgart
(1899)–anoniem Lutgart, Leven vanXXXVI. Van din dat si vorseide van enen die ut der ordinen geronnen was dat hi weder comen soude.12155
Bi Denremonde in Vlaenderlant
So staet en closter wel bekant
Ende een vermart, die Swiveke es1
| |
[p. 120] | |
Genamet, alsic ben gewes
Bi horen seggene; oc es mi
12160
Don te verstane dat het si
Van grawen nonnen ene abdije,
Daer menege edele ende vrië
Ende oc in dogden wel bedegen
Die heilige ordne heft gedregen.
12165
In dese abdië was hir voren
Ene uter port daerbi geboren,
+Die was genamt ver Beatrijs
Van Denremonde. Oc hadde prijs
Verworven dese in haren dagen,
12170
Alse ons orkonden die se sagen;
Want si was hovesch ende vroet;
Oc wassi heilech ende goet
Ende oc in dogden so volcomen,
Dat menech ander heft genomen
12175
Exempel goet an haren daden,
Dat hem wel sider stont in staden.
Wat derre vrowen oc geschide,
Salic u seggen, dis beghide
Si selve mi met haren monde.
12180
Ver Beatrijs van Denremonde
Hir veremaels hadde enen broeder,
Hars vader kint ende harre moeder,
Die was geleert ende int gevoch
Was van clergiën kunstech gnoch.
12185
Die cleerc ens tides was gekregen
Daer hi der silen soude plegen,
Nadat die suster hem gerit,
Ende achter hem die werelt lit,
Ende enen grawen roc an dede
12190
In ere minderbroeder stede.
Daer bleef hi in en stukkelkijn
Bi rade van der suster sijn
In ordenliker ufeningen.
Mar die van allen goeden dingen
12195
Benijdt die dogdelike daet,
Die altoes valsch es ende quaet,
+Dats die viant, die felle ghir,
Hi rit din niwen cordelir
Dat hi ter werelt weder trake:
12200
En dade hijs nit, met ongemake
Hi moste leven emmemeer;
Want groten commer ende seer
Ende ongemac hi moste dragen
Voert emmermeer in sinen dagen.
12205
So lange lach die argere1 an
Din cordelir, din ijongen man,
Met sinen sondeliken rade,
Dat hine dede in grote schade
Ende oc in sonden vallen swar.
12210
Want eer ten inde quam dat ijar
Daer hi die corde metten knopen
Begordt in hadde, es hi gelopen
Ter werelt weder ende lit
Corde ende abijt, na dat hem rit
12215
Die losengir, ende es gecregen
Der werelliker weren plegen
Gelijc dat hi tevoren plach.
Daer bleef hi sider mengen dach
In quaden pointe al sonder waen,
12220
Want hi was worden onderdaen
Din quaden gheest, din drogenare.
Mar doe verhorde die nimare
Die suster van din riesen man,
So groten rowe sijs gewan,
12225
Dat si wel na van haren sinne
Gerovet was; want se die minne
+Ende oc die trowe die si droch
Tin bruder wert, nit int gevoch
Mar over mate, alteenen dede
12230
Versuchten ende weenen mede.
Si schree, si suchtte menechfout,
Si levede in groter ongedont;
Vroch ende spade, in allen tide
Was si so rowech ende onblide,
12235
Dat die ijonfrowen algemene
Die sagen dat, grote ende clene,
Dis harde waren tongemake;
Want so geschepen was die sake,
| |
[p. 121] | |
Dat alle waenden, die se sagen
12240
Dat overlast van rowe dragen,
Dat si dis sins gemessen soude,
Hen ware of si begeven wonde
Dis droevens; want noch raet noch bede
Daertoe noch min noch meer en dede.
12245
Mar Got, die ewelike vader,
Die merket ende sit algader
Wat so geschit in erterike,
Hi hevet wel getrowelike
Gehandelt sent dat goede wijf,
12250
Al bleef die arme fugitijf
In selken commere alse hi was;
Want bi der helpen Gods genas
Nochtan die welgerakde vrowe,
Ver Beatrijs, van haren rowe.
12255
Hoe dat gevil, na dats verlijde
Si selve mi sent teenen tide,
+Salic u seggen, so ic can
Dat bleef geraken; nu hort dan:
Tin selven stonden dat Lutgart
12260
Dos achter lande was vermart,
So es der nonnen dit geschit;
Mar deene en kinde dandre nit
Van desen welgarakden tween,
Want verre woenden si van een.
12265
Idoch, dat men te wondre groet
Vertrekken mach, Got, die geboet
Al dat die werelt hevet binnen,
Tin tide dede hen onderkinnen
In ere wonderliker wisen
12270
Lutgarden ende Beatrisen;
Want, sal dat goede wijf onstaen
Den rowe, die se heft gevaen
Ende over mate es ongeroe,
Daer moet Lutgarden helpe toe;
12275
Also gedregt die Goedes wille.
Nu swigt en lettelkijn al stille;
Ic sal u seggen hoe die dinc
Ter vrowen besten sint verginc:
Tin selven tiden dat ter nonnen
12280
Dos anewassen was begonnen
Die grote rowe ende dat verdrit,
Got, die se en wilde laten nit
So swaren commer langer doegen,
Hi ginc Lutgarden al betoegen,
12285
Alse hi bi wilen plach te doene
Selke andre dinc, in visione
+Ontplokenlike ende oppenbare
Hoe dat in verren lande ware
Te Swiveke onder Denremonde
12290
En wijf begeven, die wel conde
Verdinen beide eere ende prijs;
Geheten ware si Beatrijs.
Oc wart die maget goedertiren
Betoget voert in wat maniren
12295
Die broeder ut geronnen was;
Ende hoe hare oc bedroevede das
Ver Beatrijs, die suster sijn,
Wart al verelart die maget sijn.
Darna so was hare oc ontbonden
12300
Al oppenbare in welken sonden
Gevallen was die riese man
Sent dat hi weder ute ran,
Ende om wat saken din abijt
Hi wandelde ende hoe langen tijt
12305
Hi sonde wesen in din state;
Wat voeren ende wat gelate
Oc sonde hanteren die musart,
Was hare algader met verclart.
Tirst datter magt van hogen prise
12310
Vertoget was in derre wise
Al die proces van desen dingen,
Hoe si te rasten mochte bringen
Die arme nonne, die van rowen
So ijammerlike was teblowen,
12315
So dat sijs bleve al sonder schade,
Si sochte lise in haren rade;
+Ende alse des Lutgart, die finc,
Beraden was, al stillekine
Heft si beijaget enen bode,
13320
Die dor den groten loen van Gode
Des een getrowe bode ware.
Oc hevet din die Godes kare
Na har gevoech tin selven stonden
So goet ende so gewarech vonden,
12325
Dat si van desen stucken al
Al sonder twivel hem beval
Die bodeschap te doene voert
In verren lande, bi der poert
Van Denremonde in ene abdije.
12330
Din bode ginc Lutgart, die vrië,
Met staden dichten ende wisen,
Wat hi der droever Beatrisen
Van harenthalven seggen sonde;
Van gruten ende van Gothoude1
12335
Hit si hem maken een begin;
Voert hit si hem no meer no min,
Noch af noch toe dan altemale
Die selve namelike tale
Vertrekken, die si hem met staden
12340
Gevestet hadde. Aldos geladen
So es die bode enwech gegaen;
Din langen wech heft hi bestaen,
Te Swiveke es hi toe gestreken
Der goeder Beatrisen spreken.
12345
So lange ginc die messagir
Wech verdelike al sonder kir,
| |
[p. 122] | |
+Dat hi te Swiveke es gerakt.
Oc wart der vrowen cont gemakt
Dat daer en bode comen ware
12350
Die wilde spreken iegen hare.
Doe dat vernam ver Beatrijs,
Die was gerakt in alre wijs,
Es si tin bode wert gegaen.
Nu hort wat hevet oc gedaen
12355
Die bode, alse hi se comen sach;
Hi boet der vrowen goeden dach,
Ende si hem weder altehant
Met wel gedichtter talen, want
Van hovescheiden was si milde,
12360
Bidie sijs laten nit ne wilde.
Ende alse in beiden siden gnoch
Gessaluërt was int gevoch,
So sloch die bode ut ende seide
Die hodeschepe al sonder beide
12365
Die hem bevolen was te doene.
Al dat in haren visione
Der vriër maget was ontdekt
Heft hi der vrowen wert vertrekt
Ontplokenlike ende ongespart,
12370
Gelijc dat hem beval Lutgart.
Daer was gesproken van din man,
Warumme dat hi ute ran,
Wat hem bestac1 ende wiet hem rit
Dat hi die ordne achter lit
12375
Ende hem ter werelt weder dede.
Oc was aldaer gesproken mede
+Van sinen sondeliken daden
Daer hi begonste met verladen
Die arme sile ilanc so meer;
12380
Oc was aldaer der vrowen seer
Vertrokken mede al uten gronde,
Dat si beschiwen nit ne conde,
Noch nit verbergen even lanc
Dat si din bruder sach so cranc
12385
Te dogdeliken dingen wert.
Oc was der vrowen met verclert
Hoe lange dat geduren soude,
Dat XII ijar bi sire schoude
In selken state soude bliven
12390
Die bruder, ende wat hi driven
Darbinnen soude, al oppenbare
Die maget heft ontboden hare.
Darna sprac voert die messagir
Ende seide: ‘Vrowe, die mi hir
12395
Gesendet heft, dat es Lutgart
Van Saintteron; dat gi verswart
Van rowe sijt, dat weet si wale,
Want hare es kundech altemale
Van uwen bruder daventure,
12400
Die mensche engheen no creature
Van derre werelt hare en seide,
Mar die Godes rive mogentheide
Met sinen boden hare ontboet.
Al hebbedi din rowe groet
12405
Gedoget, vrowe, al tote nu,
Met minen monde ontbiedt si u,
+Dat gi u herte sett van desen
Terasten; want hen sal nit wesen
In langen tiden noch hirna
12410
Dat sire dompheit ave sta
U bruder, die so roekelose
Met quaden werken ende bose
Noch dullic sinen tijt bestaedt.
Daromme bidt u ende raedt
12415
Van Saintteron Lutgart, die vrowe,
Dat gi van commere ende rowe
Ontcommert u so gi best moget,
Ende in u selven dis verhoeget
Dat u die vrowe condech makt;
12420
Al es u bruder so mesrakt
Ende so gevallen tesen stonden
In schade, in lachter ende in sonden,
Dat hi noch sal, eer hi verscheedt
Van desen live, sijn gecleedt
12425
Mettin abijte al sonder waen,
Ende oc al ongeschoijet gaen
In dordne van den kordeliren;
Daer sal hi weder noch toe kiren,
Dat segt die vrowe al over waer;
12430
Mar emmer moten XII ijar,
Si lief, si leet, tirst overliden
Eer gi dat mogen selt gebiden1;
Des benic een gewarech bode;
Nu salic u bevelen Gode;
12435
Got selve hi motu achterwaren!’
Doe dese wart die moederbaren
+Gesproken hadde in derre wijs,
So gaf antwerde Beatrijs
Ende seide: ‘Got van hemelrike
12440
Motu vergelden meldelike
Dat gi mi hebbet dese wart
Ten oren brachtt, die ver Lutgart,
Die Godes kare, mi ontbiedt;
Want harde was ic wederniedt2
12445
Van groten rowe, die mi dede
Versuchten ende weenen mede
Ende emmer leven vele onsachte
Beide alle dage ende alle nachte.
Mar sidermeer dat Godes raet,
12450
Of si mi goet, of si mi quaet,
Also gedreget na die sprake
Die gi mi segget, dat die sake
In desen pointe bliven moet
Noch XII ijar, so es mi goet
| |
[p. 123] | |
12455
Dat ic dis droevens ave sta;
Want dat ic mi name al te na
Dat nit gebetert sijn ne mach,
Dat ware mi en quaet beijach.
Mar alles dankie onse Here;
12460
So do ic oc der vrowe scre
Die mi dit heft ontboden nu.
Her bode, nu bevelic u
Den coninc van din hogen trone;
Oc biddic hem dat hi u lone
12465
Dat gi dos verre sijt gepijnt
Dor minen wille, want het schijnt
+Dat gi hir sijt van verren comen.’
Aldoscerwis wart daer genomen
In beiden siden die orlof.
12470
Oc ruumde schire weder thof
Die bode ende es enwech gegaen.
Nu willic u voert don verstaen
Hoe sent verginc die prophietië,
Die Godes brut, Lutgart, die vrië,
12475
Vorseget hadde van din man,
Die sider achter lande ran
Die lange XII ijar al ut.
Al dat van hem die Godes brut
Vorseget hadde, also geschide
12480
Ende anders nit, alse ons beghide
Die suster sijn met haren monde.
Mar alse leden was die stonde
Van XII ijaren, daer hi binnen
En wilde noit hem versinnen
12485
Noch omme lief, noch omme leet,
Got, die dengenen gerne ontfeet
Te beternessen die begert
Te dogdeliken dingen wert
Hem te bekirne ende af te stane
12490
Der sonden die hem hangen ane,
Hi heft an desen so gewrachtt,
Dat hi hem weder heft bedachtt
Ende es te beternessen comen;
Want weder heft hi angenomen
12495
Din grawen roc ende din abijt.
Oc willic dat gi seker sijt
+Dat hire in ufende hem so wale
Sent, dat hi beterde altemale
Dat daer tevoren was mesdaen;
12500
Want sider wart hi so gestaen1
In dogdeliker ufeningen,
Dat hi van allen goeden dingen
Al sijn wel ghordineerde leven
En goet exempel heft gegeven
12505
Hen allen, dine sider sagen
Gegordt met ere corden dragen
Din grawen roc, ende sonder ande
Gaen ongeschoijet achter lande.
|
|