Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taal
    • Limburgse literatuur
    • Friese literatuur
    • Surinaamse literatuur
    • Zuid-Afrikaanse literatuur
  • Selecties
    • Onze kinderboeken
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • E-books
    • Publiek Domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Hergebruik
    • Disclaimer
    • Informatie voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid
Leven van Lutgart

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2,25 MB)






Editeur
François van Veerdeghem



Genre
poëzie

Subgenre
heiligenleven


In samenwerking met:

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

 

Leven van Lutgart

(1899)–anoniem Lutgart, Leven van

Vorige Volgende

XVII. Van din dat se Onse Here verledegde van ongedoude van herten met enen schapere die van over XII milen verre quam.+

 
+Die wale in minnen es bedegen,
 
Die minne doet hem dikke plegen
5255
Dis bi met eeren mochte ontberen;
 
Wel dikke doet si hem begeren
 
Die dinc, die hi wel laten mochte,
 
Wart dat hi binnen wel besochte
 
Sijns selves wesen ende sage
5260
Van binnen watter an gelage,
 
Dis hem die minne plegen doet.
 
Want een, al waent hi wesen vroet,
 
Welt hi der minnen rade volgen,
 
Hi werdet schire also verswolgen
5265
In haren putte grondeloes,
 
Dat hi hem pijnt te doene altoes
 
Meer dan hi wel volbrengen mach.
 
Dis selves oc die maget plach,
 
Lutgart, die goede, in haren tide:
5270
Si wilde doen al sonder mide
 
Dis mensche engeen ne mach volplin,
 
Noch dis oc nit ne mach geschin.
 
Wildi verstaen in welker wise?
 
Die maget fijn van hogen prise
5275
Si minde Gode al sonder wanc;
 
Har selven bant si ende dwanc
 
Met ordenliker disciplinen;
 
Har vasten ende har ander pinen
 
+Dat was wel dikke boven mate;
5280
Oc was so groet die karitate
 
Die si int herte binnen droch,
 
Dat si ne waende nemmeer gnoch
 
Met pinen swar verladen hare;
 
Mar allewege alse of si ware
5285
Beschuldegt iegen Gode meer
 
Dan iman el was noit eer,
 
So wilde si met pinen groet
 
Hem gelden meer dan hi geboet
 
Te geldene hare ochte imene el.
5290
Daertoe so was si also snel
 
Ende also willech, dat sire af
 
Har selven sent groet doegen gaf.
 
Hoe dat gevil, salic u toegen:
 
Die maget die wel conde poegen
5295
Altoes na gheestelic gewin,
 
Si peinsde wel: die geldet min
 
Dan hi met rechte schuldech es,
 
Dat menne mach blameren des
 
Ende oc bedragen van ontrowen.
5300
Daeromme quam der goeder vrowen
 
In haren wille op enen tijt
 
Dat si har herte so gevrijt
 
In din getiden wilde houden
 
Tote an der wilen dat si souden
5305
Al ut ter Godes eeren wesen
 
Beide of gesongen of gelesen,
 
Dat alt gepens, dat imen can
 
Gepensen of gedinken, dan
 
+Ware uter herten so gedreven
5310
Dat si geheellic mochte geven
 
So telken warde al die gedachte,
 
Al waert dat sake dat men brachte
 
Hare anderssins tevoren it,
 
Dat sijs geware en worde nit,
5315
Mar die memorie al geheel
 
Gave elken warde al sonder deel
 
Van allen dingen die si las;
 
Dat al te swar te doene was.
 
Mar doe die maget goedertiren
[p. 55]
5320
Aldoscerwijs begonste kiren
 
Har herte fijn an dese dinc,
 
Die si wel waende al sonder crinc1
 
Volbrengen (want si hadde goet
 
Din wille, al wrachte hi iegen spoet),
5325
Wart si geware in corter stonde
 
Dat si volbrengen nit ne conde
 
Volcomenlic na haren wille
 
Dat si begerde int herte stille
 
Van derre dinc; want al te cranc
5330
Was die memorie, die se dwanc
 
Dat te volbrengene over macht,
 
Warbi gevil dat hare ontfacht
 
Dis te volcomene an din tide.
 
Dis was si rowech ende onblide
5335
Ende oc beswart so utermaten,
 
Dat si ne wiste hare hoe gelaten.
 
Si droevede ende makde seer;
 
Die rowe dwanc se vele meer
 
+Dan al die rowe ende al die toren,
5340
Din si gedogede ie tevoren,
 
Hadde ie gedaen in haren dagen.
 
Dat wisten die se horden clagen
 
Tin selven tide ende oc bekarmen
 
Har leet, so dats hen moste ontfarmen
5345
Weder si wouden ochte en wouden;
 
Want nimen hem en conste onthouden
 
Die so Lutgarden sach geberen,
 
Hen moste oc sere hemselven deren,
 
Want het gedurede al den dach.
5350
Hoe dikke seide si: ‘Owach,
 
Ellendech wijf, wats mi geschit,
 
Dat ic en can vergelden nit
 
Al mine schont volcomenlike
 
Din coninc van din hemelrike
5355
Van din getiden, die ic bem
 
So schuldech al te geldene hem,
 
Dat hire en sie nit fauten an,
 
Dis ic volbrengen nit ne can!
 
Ach mijns! wat salic mogen doen
5360
Alse es vergangen mijn saison
 
Ende ic van derre werelt scheede,
 
Dat ic so qualic mi gereede
 
Dar iegen? Wat sal mijns geschin?
 
Waer salic mogen dan ontflin?
5365
Wat sal gewerden mijns? Owach!
 
Want ic vergelden nit ne mach
 
Dat ic ben schuldech u, Got Here!
 
En magic dan terechte sere
 
+Onttreden ende droeve wesen?
5370
Want ic gesingen noch gelesen
 
En can dat u bequame si.
 
Acharme! Wouddi laten mi
 
Verscheeden doch van desen live,
 
Wel sute Got, daer ic in blive
5375
Te minen schaden iegedage1!
 
Want mine bordene, die ic drage
 
Van mire schout, die es so swar
 
Dat ic mi liever ware elwar
 
Dan in dit werellic ellinde,
5380
Daer ic al ongemac in vinde
 
Ende al verdrit. Mar, sute Got,
 
Waert dan u wille ende u gebot,
 
So badic u gerne utermaten
 
Dat gi mi willet varen laten
5385
Elwar, daer mi te lovene u
 
Stonde emmermeer bat dan ic nu
 
Dat can gedoen, dats ginder boven,
 
Daer alle salege u so loven,
 
Dat sijs ontfaen van u te lone
5390
Aldaer die ewelike crone,
 
Dat sijn beide ingele ende sante,
 
Die u daer loven met discante
 
Ende oc met hemelscher musiken.
 
Owi! hoe wale mach hen liken
5395
Dat si tin love sijn vercoren
 
Din si volbrengen sonder toren!
 
Want alle noese es daer verdreven
 
Die ons, ermingen, die noch leven
 
+In dese werelt, dikke dert.
5400
Daromme, al benic dis onwert,
 
Soudic nochtan aldaer mettin
 
Dis selves oc wel gerne plin,
 
Got Here, waert u wille dan!
 
Want ic vergelden nit ne can
5405
Met mire macht al mine schulde,
 
Daer mi uwe ewelike hulde
 
Es an belanc, Got, Here mijn.
 
En magic dan wel droeve sijn
 
Dat ikker dos verboren moet?’
5410
Aldos so sprac die vrowe goet
 
Wel menechwerven in den dage;
 
Dit was altoes hare irste clage
 
Ende oc hare utterste alle stonde,
 
Want sijt vergeten nit ne conde.
5415
Mar doe die magt van hogen prise
 
Geweset hadde in derre wise
 
En stukkelkijn in pine swar
 
Van herten, selke, die aldaer
 
Begeven waren ende sagen
5420
Der vrowen selken commer dragen
 
Van dingen die sijn boven macht,
 
Bidis dat hare also ontfacht
 
Dat allen menschen moet ontfechten
 
Die an dit brosche leven plechten,
5425
Si gingen ende seiden hare
[p. 56]
 
Dat het nit wel gedaen ne ware
 
Noch dat het oc nit wel en stoede
 
Dat si harselven so verloede
 
+Met dingen, die men nit ne can
5430
Volbrengen al, noch daer nit an
 
En es belanc no groet, no clene,
 
Dan commer ende pine allene.
 
Daeromme baden oc die nonnen
 
Der maget, die so was verwonnen
5435
Van sorgen, dat si varen lite
 
Dat okison1 ende achter stite
 
Den viant, die se brengen woude
 
Met selker dinc in ongedoude.
 
Mar al dat die ijonfrowen spraken
5440
Te hare wert van derre saken
 
Ende al dat si daertoe gerieden,
 
En conde nit en twint gedieden
 
Der maget, die so was ververt
 
Te harre loessenessen wert.
5445
Daeromme selke van din vrowen
 
Die minden met gerechter trowen
 
Die maget, ende droeve waren
 
Dat si se sagen so vervaren,
 
Si baden Gode omodelike
5450
Met groten tranen dagelike
 
Dat hi Lutgarden, sire brut,
 
Dis leedes dade comen ut
 
Daer si sere in was verwerret,
 
Bidis si waende sijn geverret
5455
Van hem om saken die se onttrit
 
Die nochtan hare en worren uit.
 
Mar Got, die vader goedertiren,
 
Die wiste wel in wat maniren
 
+Ende om wat saken was Lutgart,
5460
Die maget fijn, also verswart,
 
Hi hevet schire weder brachtt
 
Te rasten ende wel gesachtt
 
Die consciëncie, dar si mede
 
Harselven desen toren dede,
5465
Met ere wonderliker saken,
 
Die ic u wille condech maken.
 
Nu hort se dan; so mogdi kinnen
 
Hoe Got met sonderlinger minnen
 
Die maget fijn hadde onderslegen,
5470
Dis hise wale vant bedegen
 
In sire minnen ende stranc
 
Te pogene oc na sinen danc.
 
Tin selven tiden dat die vrowe
 
So was hevaen met groten rowe,
5475
Ende oc van binnen so verladen
 
Dat hare en conde nit in staden
 
Gestaen dat bidden, noch kastien
 
An hare en conde nit bedien,
 
So was en schaepere, en goet man
5480
(Din ic genoemen nit ne can,
 
Want sinen name ic nit ne vant
 
Bescreven), in en verre lant
 
Van daer die magt begeven was;
 
Want, alsic in din boeke las
5485
Van harre viten wilen eer,
 
Wel XIII milen ochte meer
 
Was die woninge van hen beeden
 
Volcomenlic van een gescheeden
 
+En elkes lant van anders lande,
5490
Warbi so quam dat nit ne cande
 
Noch hem Lutgart, noch hi Lutgarden.
 
Idoch so sal bi sinen warden
 
Die vrowe noch int herte wesen
 
Van haren commere al genesen.
5495
Hort hare, ic sal u seggen hoe:
 
Het quam tin selven tide aldoe
 
So verre dat op enen dach
 
Die selve, dis ic doe gewach,
 
Die schapelkine sijn ter weiden
5500
Gedreven hadde an ere heiden
 
In ere margenstonde schone,
 
Gelijc dat herden sijn gewone
 
Te doene alnoch, die achterwaren
 
Har quic. Mar desen moderbaren,
5505
Bidis sijn leven was so goet
 
Dat hi in Godes love stoet,
 
Al was hi simpel ende onfir,
 
So hevet hine messagir
 
Gemakt sijns selves an din tide;
5510
Want alse sent die man verlijde,
 
Aldaer hi stont bi sinen schapen
 
Die hare weide gingen rapen
 
Hare ende ghens, so quam gegaen
 
En ijongelinc so wel gedaen
5515
Ende oc so utermaten schone,
 
Dat hi den ingel van den trone
 
Wel waende sien doe hine sach,
 
Die hofschelic hem goenden dach
 
+Geboden hevet, dat hem wale
5520
Genugde; want an sine tale
 
Ende an sijn hebben hi vernam
 
Dat hi van goeden halven quam.
 
Ende alse was gedaen dat grueten
 
Met hofschen warden ende suten,
5525
So sprac die schone ijongelinc:
 
‘Ic sal u seggen ene dinc,
 
Mijn sute vrint, nu hort mi wel.
 
Want ine make nit mijn spel
 
Noch nit ne wille u bedriegen,
5530
Want honen, schernen ende liegen
 
Dat sijn wel sondelike saken.
 
Mar hort, ic sal u kundech maken
 
Wies gi moett plegen altehant.
 
Het staet en closter in Brabant,
5535
Aiwires es die name sijn
 
Daer vrowen in begeven sijn
[p. 57]
 
Die grawe cleder dragen au;
 
Dat es en heilech volk; nochtan
 
So esser in begeven ene
5540
Die boven dandre algemeene
 
Lof hevet ende prijs beijaget;
 
Want si es ene pure maget
 
Ende ene van din besten nonnen
 
Die Godes gracie ic gewonnen;
5545
Dis es si harde wel vermart
 
Aldaer omtrent; oc es Lutgart
 
Genamt die wel gerakde vrowe;
 
Te Tongere op dat Haspengowe
 
+Was si geboren; bi Sentruden
5550
Was si met andren Godes bruden
 
Begeven wilen hir tevoren.
 
Mar sider hevet si vercoren
 
Din closter daer si nu in es
 
Begeven. Vrint, nu sijt gewes
5555
Dat Godes wille also gedreget,
 
(Die alle goede menschen pleget
 
So te versiene in allen staden
 
Dat hen ne moge nit geschaden
 
Die viant evel ende loes
5560
Die hen contrarie es altoes).
 
Dat gi enwech staphandes gaet
 
T Aiwires wert, dat henen staet
 
Wel XII milen ochte mere.
 
Daer welt u senden Got, die Here,
5565
Ter vrowen edel ende goet,
 
Die so bedroevet heft din moet
 
Dat si geresten nit ne can.
 
Mijn goede vrint, nu gaet mi dan
 
Ter vrowen ende segget hare
5570
Ontplokenlic ende oppenbare
 
Van Godes halven, die u hir
 
Nu maket sinen messagir,
 
Dat si dis droevens ave sta
 
Dat si harselven legt te na
5575
Om ene wonderlike sake;
 
Want si daromme es tongemake
 
Dat si onttredt in haren moede
 
Dat si vergeldet met onspoede,
 
+Ende oc te pointe uit ne bringet
5580
Al dat si leset ende singet.
 
Dis si ne darf onttreden nit;
 
Want Got, die haren wille sit
 
Ende over selc har herte kinnet
 
Dat sine vleiet ende minnet
5585
Met goeder onst al sonder wanc,
 
Hi weet hare alles groten danc
 
Dat si dor sinen wille doet;
 
Want hare intencie es so goet
 
In allen dingen die si werket,
5590
Dat hi der fauten nit ne merket
 
Noch an har singen, noch ant lesen,
 
Mar dat ende al har ander wesen
 
Hem utermaten wel behaget.
 
Nu gaet ende segget dan der magt
5595
Dat si ne droeve nemmermere
 
Om dese dinc; want onsen Here
 
Becomt algader dis si pleget.
 
Want hare minne, die si dreget
 
In herte binnen, dat volmakt,
5600
Al dunkt het hare al ongerakt
 
Ende onvolcomen ende onssint.
 
Nu segget mi, mijn sate vrint,
 
Hebdi verstaen wel dese tale
 
Ende al onthouden?’ - ‘IJaic, wale;
5605
Ic hebbe onthouden wel dat gi
 
Geseget hebbet tote mi,
 
Schone utvercorne ijongelinc,’
 
Die herde sprac, ‘mar ene dinc
 
+Mi hevet wonder harde groet,
5610
Dat Got, die alle dinc geboet
 
Ende es gereet in allen stonden
 
(Als ic nu wel hebbe ondervonden)
 
Te helpene allen goeden lieden,
 
Met mi welt sinen wille ontbieden
5615
Der vrowen, die so es bedroevet
 
Dat si des trostes wel behoevet,
 
Als ic vernomen hebbe nu;
 
Want over waer so seggic u,
 
Her ijongelinc, dat ic en can
5620
Nit spreken alse en ander man,
 
Die bodeschape plegt te doene.
 
Ho soudic wesen dan so koene
 
Dat ic, erminc, ende ic, kaitijf,
 
Die leide en arm onsalech lijf,
5625
Gods messagir mi noemen soude?
 
Wart dat ic dis it plegen woude,
 
Ic wane het soude mi wel saen
 
Te schanden harde groet vergaen;
 
Want ic ben simpel ende ruut
5630
Ende ine quam oc noit ut
 
So verre, dat ic mochte weten
 
Waer dat die closter es geseten
 
Din gi mi hebt genoemet hir.
 
Ochtic dan worde messagir,
5635
Hoe soudic mi dar met bedragen?
 
Hoe soudic dorren dis gewagen
 
Dat mi die ewelike Got,
 
Die over al heft sijn gebot,
 
+Ter vrowen sendde van so verren?
5640
Ende ochtic lange moste merren
 
Ende ic van minen quikke schide,
 
Daer ic verdiene an mine miede,
 
Ende ikkes twee verlore of drie,
 
Wie soude mi versetten die?
5645
Ic wane ics nemmer ne geloege;
 
Daer omme dunkt mi bat gevoege,
 
Her ijongelinc schone ende goet,
 
Dat gi die bodschap selve doet
 
Ter vrowen; want gi wetet bat
[p. 58]
5650
In wat maniren ende wat
 
Men daer moet spreken ende hoe
 
Gi selet seggen dan ic doe,
 
Die ben en ongedegen man;
 
Ochte imen suket, die bat can
5655
Bedragen hem met sire spraken
 
Dan ic. Hoe soudic oc geraken
 
Tin closter, die so verre staet?
 
Want ic en weet alwaer men gaet
 
Tin lande wert, daer gi af spreket.
5660
Nu merkt hoe alles mi gebreket
 
Dat hort te goedes mannes bode.
 
Hoe soudic dorren dan op Gode
 
Din coninc lijen van den trone?’ -
 
‘Mijn sute vrint, dat u Got lone!
5665
Al derre onschoude comet af’,
 
Die ijongeline antwerde gaf;
 
‘Want over waer, in go(e)der trowen
 
So seggic u dat toter vrowen
 
+U willet senden Got die Here,
5670
Ende al die wart die ic u leere,
 
Ende al dat gi mi hebt bedieden
 
Gehort, met u welt hare ontbeiden.
 
Nu gaet dan wech al sonder vaer,
 
Want ic u segge ‘al over’ waer
5675
Dat gi wel metter Gods gewelt
 
Al sonder dolen comen selt
 
T Aiwires toe in corter stont.
 
Oc sal ontpliken (u) uwen mont
 
Die Godes cracht, op welken tijt
5680
Gi toter vrowen comen sijt,
 
So dat gi selt vermogen wale
 
Ende oc volbrengen uwe tale
 
Van din beginne al toten inde;
 
Want bat dan icse u nu ontbinde,
5685
So seldi die vertrekken voert.
 
Oc salsi gerne sijn gehoert,
 
Dat seggic u, want si wel saen
 
Der vrowen goet sal doen ontfaen
 
Din troest, dis si gemesset nu.
5690
Her herde, vrint, oc seggic u
 
Dat gi u metter Gods geneden
 
En dorvet nit entwint onttreden
 
Van uwen quikke dat hir es;
 
Want over waer, sijt dis gewes,
5695
Dat Got, die here es over al,
 
Dat selve so behuden sal
 
Ende oc beverden, dat van din
 
En sal u schaden nit geschin.
 
+Nu gaet enwech, mijn sute vrint,
5700
Ende enen Godes loen verdint
 
Die u sal wel noch staen in staden.’ -
 
Do sprac die herde: ‘Ic bens beraden
 
Dat ic sal gerne doen dat gi
 
Van Godes halven hetet mi,
5705
Want recht nin es dat ics u werne;
 
Ic sal din Godes wille gerne
 
Volbrengen al te goeder trowen;
 
Ic sal t Aiwires gaen ter vrowen
 
Ende al die wart ontbinden hare
5710
Beide over lut ende oppenbare,
 
Die gi te mi nu hebt geseget.
 
Nu segget mi alwaer men pleget
 
Daerwert te gane, ende ic sal gaen
 
Enwech, want mi dat lange staen
5715
En mach nit helpen, sidermere
 
Dat mi gebiedet Got die Here,
 
Dat ic nu si sijn messagir.’
 
Doe sprac die ijongelinc: ‘Alhir
 
Gaet henen rechte vorewert,
5720
Har herde; oc sijt al onververt,
 
Gi selt geraken harde wale.
 
Nu laett ons corten dese tale,
 
Want ons dat letten werdt te lanc
 
Ende u gevugt an uwen ganc
5725
Ende henen gaet al sonder sparen;
 
Got selve, hi motu achterwaren.’ -
 
‘Got lonu’, sprac dat herdekijn.
 
Aldos van een gescheeden sijn
 
+Die herde ende oc die ijongelinc;
5730
Want dese weder henen ginc
 
Din selven wech din hi was comen.
 
Oc heft sijn palstekijn genomen
 
Dat herdekijn in sine hant
 
Ende es gecregen al tehant
5735
T Aiwires wert, ende an der heiden
 
Lit staen sijn quikkenoet ter weiden,
 
Dat hi den eweliken Gode
 
Beval, dis hi was worden bode.
 
Dos ginc hi wech al sinen pas
5740
Din wech die hem gewiset was;
 
Want hi gereet in allen staden,
 
So dat hi bi der Gods genaden
 
T Aiwires sonder al gemes
 
Dis selves dages comen es.
5745
Ende alse quam t Aiwires binnen
 
Die bode, lit hi saen bekinnen
 
Dengenen din hi irsten vant
 
(Dat was die portenare, want
 
Hi lieten in), dat hi Lutgarden
5750
Van Saintteron met corten warden
 
Begerde spreken, want hi ware
 
Van verren daer gesendt te hare.
 
Doe sprac die portenare: ‘Alhir
 
Gaet rechte enwech, har messagir;
5755
Vore u staet open dat parloer;
 
Si es, ic wane, in genen koer,
 
Die vrowe die gi gerne spraket,
 
Ende int parloer en teken maket
 
+Dat gi daer sijt; men sal u saen
5760
Berechten.’ Dos es wech gegaen
 
Die knape tin parlore wert.
[p. 59]
 
Daer tart hi in al onververt
 
Ende ere vrowen, die daer sat,
 
Met goeme hi hofschelike bat
5765
Dat si Lutgarden dor genade
 
Van Saintteron hem comen dade,
 
Want hise gerne soude spreken.
 
Mettesen es si wech gestreken
 
Ende hem Lutgarden heft gehaelt.
5770
Hir mogdi horen hoe getaelt
 
Was tusschen hen, aldaer si quamen
 
Te spraken onder hen tesamen.
 
Die bode hi seide: ‘Goeden dach
 
Motu Got geven, diet wel mach
5775
Geleesten, vrowe, ende u gesterken
 
In allen dogdeliken werken.’
 
Antwerde weder gaf Lutgart:
 
‘Got motu geven goede vart
 
Ende oc die ewelike vrome,
5780
Her bode, ende oc sijt willecome!
 
Nu segget, vrint, wat sukedi?’ -
 
‘Ic saelt u seggen, maget vri,
 
So ic dat best volbrengen can.
 
Al dunkic u en arm man,’
5785
Die bode seide, ‘ende ic ben alles1,
 
Nochtan hebbic noch it gevalles,
 
Want ic ben hoges heeren bode;
 
Ic ben gesendet hir van Gode
 
+Din coninc van din paradise;
5790
Hi grutt u, vrowe, in dire wise
 
Dat brudegoem grutt sire brut.
 
Oc heft hi mi gesendet ut
 
Om ene sake, die ic nu
 
Sal oppenbare ontdekken u:
5795
Hi heft vernomen, vrowe goet,
 
Dat u bedroevet es die moet
 
So dat gi sijt met ongemake
 
Verladen swar omme ene sake
 
Die gi ne dorvet nit onssin;
5800
Want gi becommert sijt mettin
 
Dat gi die schout van din getiden
 
Die dagelikes overliden,
 
En cont so lise nit vergelden,
 
Noch die memorie so gehelden
5805
Tin dat gi leset ende singet,
 
Dor al dat gi se so bedwinget,
 
Dat si geleesten nit ne can
 
Met harre macht, dat gi hare an
 
Te dikke suket boven mate,
5810
Dat u die conciëntie late
 
Met vreden leven ende in rasten;
 
Die al te nawe welt betasten,
 
Wel sute vrowe, al dis gi plit,
 
Dat hem en es bequame nit;
5815
Want hi, die vol es van genaden,
 
En willet u nit so verladen
 
Dat gi u selven it verswart
 
Dor sinen wille, ver Lutgart,
 
+Ochte over mate, ochte over macht;
5820
Mar also verre alse u die cracht,
 
Die u verleenet die nature,
 
Gehinget, Got, die u in cure
 
Ontfangen hevet, maget fijn,
 
Van u gelovet willet sijn,
5825
Ende oc en eescht hi u nemmere.
 
Daromme doet dat u die Here
 
Met mi ontbiedet, dis ic hir
 
Tote u ben, vrowe, messagir,
 
Dats Got, die ewelike vader,
5830
Die sinen wille doet algader
 
In hemele ende in erterike;
 
Hi u ontbiedet sekerlike
 
Met mi, ijonfrowe goedertiren,
 
Dat gi ne laett u nit verschiren1
5835
Din viant, die u soude gerne
 
Verdoren dos met sinen scherne;
 
Mar latet u gespreken, vrowe,
 
Ende allen vaer ende allen rowe
 
Ut uwer herten so verijaget,
5840
Dat u die commer, din gi draget,
 
Nemmeer dos schadelic en si.
 
Want Got ontbiedet u met mi
 
Dat hem u sengen ende u lesen,
 
U beden ende u andre wesen
5845
Es so bequame, dat hijt al
 
U hondertfout vergelden sal
 
Daerboven in dis hemels trone.
 
Daer seldi, vrowe, singen schone
 
+Met blider herten niwen sane;
5850
Want die memorie, die te crane
 
Es nu te doene al u gevoech,
 
Si sal gesterket wesen gnoch
 
Ende oc ontfaen daer selke macht,
 
Dat gi daer selt met harre cracht
5855
Volbrengen dat u nu ontfechtet,
 
Bidis, ijonfrowe, dat gi plechtet
 
Noch an dit menschelike leven,
 
Daer dikke in alle moten sneven
 
Die hier van moedre lijf ontfaen.
5860
Nu latet dan u droeven staen,
 
Yonfrowe, want u torenmoet
 
Es iegen redene ende spoet;
 
Dat mogdi merken wel daran
 
Dat niman hir gedoen ne can,
5865
No man no wijf, no groet no clene,
 
Dat gi volbrengen wilt allene.
 
Daeromme Got, die dit versit
 
Ende u ne welt gedogen nit
 
Dat gi u selven dos verswart,
5870
Met mi ontbiedt u, ver Lutgart,
[p. 60]
 
Dat gi des droevens ave comet
 
Dat u ter silen nit ne vromet
 
No min no meer, mar dat gi blide
 
Sijt ende vro in allen tide;
5875
Dat es sijn wille, maget fijn;
 
Dos willet hi gelovet sijn
 
Van u, ijonfrowe goedertiren.
 
Nu blijft te Gode, ende ic sal kiren
 
+Te lande wert, want het es tijt.
5880
Got, die was ic gebenedijt
 
Ende oc sal wesen emmermere,
 
Motu behouden lof ende eere
 
Ende oc ter eeweliker vromen
 
Na desen live late comen.’ -
5885
Doe gaf die vrowe aldos antwerde
 
Din messagir, die sire verde
 
Te gane weder was gereet,
 
Ende seide: ‘Her bode, mi es leet
 
Dat gi dos schire weder kirt;
5890
Mar Got, die alle dinc bestirt
 
Met sire macht geweldelike
 
In hemele ende in erterike,
 
Hi motu lonen hondertfout
 
Dat gi so wel van mire schout
5895
Mi hebt versekert, sute vrint;
 
Oc hebbedi daeran verdint,
 
Al es hi clene, minen danc,
 
Die u sal bliven even lanc
 
Dat ic in dese werelt blive;
5900
Want ic bi u in minen live
 
Sal bliven emmermeer ontladen
 
Van ere noseliker schaden
 
Die dikke mi verloed onsachte
 
Ende oc in menech doegen brachte,
5905
Eer ikker ave was genesen;
 
Want dikke mostic weder lesen
 
Dat ic gesongen hadde vore;
 
Daer met so plagic oc aldore
 
+Die dage lanc onledech maken.
5910
Nochtan en condic nit geraken
 
Na minen wille al dat ic las;
 
Dat mi te swar te doene was.
 
Mar Got hi mots gelovet sijn!
 
Nu hebbedi dat herte mijn
5915
Getrostet wel, her messagir.
 
Dis motu lonen dat gi hir
 
Sijt comen Got, die melde vader,
 
Die wel vergelden mach algader
 
Dat men dor sinen wille doet.
5920
Nu gaet enwech, her bode goet;
 
Uwe bodeschap es wel gedaen;
 
Dis gi te plegene hadt bestaen,
 
Dis sidi wel volcomen nu.
 
Nu gaet enwech, Got si met u.’ -
5925
‘Dat lonu Got’, die knape seide.
 
Darna so es hi sonder beide
 
Gestreken lise utin parlore.
 
Oc kirde weder toten kore
 
Lutgart, die maget wel gedegen.
5930
Daer ginc si ere beden plegen
 
Daer si met harde bliden moede
 
Van allen sinen groten goede
 
In dankde wel gestadelike
 
Den coninc van den hemelrike.
5935
Mar hoe die Godes messagir
 
Van denen dede sinen kir
 
En willic achterlaten nit:
 
Sent dat hi van der vrowen schit
 
+En lette hi no meer no min;
5940
Ter selver porten dat hi in
 
Was comen, ginc hi weder ut,
 
So dat Lutgart, die Godes brut,
 
Noch nimen el, als ic daer las
 
Van hem, en wiste wie hi was,
5945
Noch van wat lande hi dar was comen.
 
Doch heft men sider wel vernomen
 
Al din proces van derre dinc;
 
Hoe dat quam gaende en ijongelinc
 
Daer hi bi sinen schapen stoet,
5950
Die hem die bodeschepe loed,
 
Die hi met eeren sent volbrachte.
 
Oc wiste men wel sijn geslachte
 
Ende oc hem selven men bekande;
 
Daer toe sijn name ende in wat lande
5955
Hi wart geboren, sider wale
 
Wart ondervonden altemale.

+
Titel: hs. Schape, zonder afkortingsteeken.
+
f.95ro.
+
f.95vo.
+
f.96ro.
1
d. i. zonder gebrek of tekortkoming. Het woord is hier voor het eerst gevonden. Vgl. mhd. krenke, zwakheid, gebrekkigheid.
+
f.96vo.
+
f.97ro.
1
Een nieuw woord met de bet. iederen dag, dagelijks; ohd. eo gatago (Graff 5, 363). Vgl. mnd. bnw. gedegelik (Lübben 2, 21) en mnl. bijv. gedagelike (Rose fr. L. 195). Zoo ook II, 7438, 9452, 9886 en passim. - 5376 l. borden (?).
+
f.97vo.
5489 l. Ende. - 5518 l. goeden.
+
f.98ro.
1
d. i. reden van klagen. Zie Mnl. Wdb. op occusoen 5).
+
f.98vo.
+
f.99ro.
+
f.99vo.
5593 l. behagt.
5599 l. Int herte.
+
f.100ro.
+
f.100vo.
+
f.101ro.
+
f.101vo.
5672 l. ontbieden. - 5678 l. ontpluken (?).
5720 en 5754 l. her. - 5732 l. palsterkijn
+
f.102ro.
+
f.102vo.
+
f.103ro.
+
f.103vo.
5843 l. singen.
1
d. i. in alle opzichten, in hooge mate. Vgl. Mnl. Wdb. I, 360 op als.
+
f.104ro.
+
f.104vo.
1
d. i. òf verrassen, zooals Vierde Mart., 668, òf begoochelen ‘fascinare’, Taalk. Bijdr. 1, 297).
+
f.105ro.
+
f.105vo.
+
f.106ro.
+
f.106vo.

Vorige Volgende