Lust en Gratie. Jaargang 17

[p. 23]

Maria Barnas
De zaal

0.42 heeft gelekt vannacht. Op de grond en op de infuuspaal hebben zich witte, ijskristallen taarten gevormd.

‘Naar goedje,’ zegt de lange verpleegster.

Alles plakt. Of is hard.

Dit gaat er door me heen.

Meneer P zegt: ‘Als het toch eens allemaal zo zou kunnen blijven.’

Mevrouw E bestudeert een geplastificeerde menukaart. Aan de ene kant staan barcodes, aan de andere kant het te kiezen menu. Ze bekijkt de kaart van verschillende afstanden en geeft de kaart aan Meneer P.

Ze zegt: ‘Kijk jij eens. Wat komt er straks op het Journaal?’

Meneer P zet zijn bril op om de menukaart te bekijken en kondigt aan: ‘Preisoep, een varkenshaasje, gebakken aardappelen of gekookte aardappelen en voor toe hopjesvla of vanillevla.’

Hij wil de kaart teruggeven aan mevrouw E, maar ze reageert niet op zijn gebaren. Ze bladert in een tijdschrift over beroemde mensen.

De lichten zijn uit. B snurkt met reusachtige uithalen. Mijn infuuspompen zoemen. Op de ene staat 0.42 en op de andere 6.0.

0.42 geeft vaatverwijders, prednison en bloedverdunner. 6.0 geeft marcaïne en lidocaïne.

De matras kraakt bij elke beweging.

Misschien kan ik nooit meer slapen.

Meneer P kamt zijn haren. Hij heeft moeite om een overzicht te krijgen van zijn hoofd in het kleine zakspiegeltje. Met een bevende hand kamt hij een soort zwarte schoensmeer in zijn grijze haren. Vanmiddag gaat hij naar de kerk. Hij heeft tegen de verpleegsters gezegd dat hij weigert in pyjama te gaan.

[p. 24]

Er wordt door een verpleegster een overhemd uit een tas met vuil wasgoed gevist. En uit een kast met achtergelaten spullen komt een verfrommelde stropdas.

Zodra de verpleegster de das om de hals van meneer P heeft geknoopt, loopt ze naar de wasbak om haar handen te wassen met desinfecterende zeep.

‘Ik heb ook een pantalon nodig,’ zegt P.

‘We hebben allemaal wel eens wat nodig,’ zegt de kleine verpleegster.

‘Zo is het maar net,’ zegt de lange verpleegster.

Meneer P gaat op bed zitten en vraagt mij of er iets van de pyjama onder de dekens uitsteekt.

Ik schud mijn hoofd van nee.

B denkt dat ze trombose heeft en eist een specialist aan haar bed. De zaalarts zegt dat hij zich niet mag bemoeien met de reumapatiënten van een collega, en zegt ook dat het vast geen trombose is.

B loopt paars aan en vloekt. Niemand zegt een woord. B zegt tegen mij dat ik partij moet kiezen.

Partij? Ik zet mijn koptelefoon op en probeer een ademhalingsoefening.

Tussen de douche en de wc hangt een gordijn waar bruine spetters en klodders op zitten. Een landschap van groene aanslag en schimmel. Ik zeg tegen de kleine verpleegster: er hangt een poepgordijn in de douche.

Ze zegt niets. Sinds ik heb gevraagd om een eigen kamer zeggen de verpleegsters bijna niets meer tegen me.

Mevrouw Z stapt uit bed, pakt haar stok en klapt met een enorme dreun voorover op de grond. Er is een plaat uit haar kuit verwijderd, twee dagen geleden. Het bloed spuit alle kanten op, als een waanzinnige fontein.

[p. 25]

Mevrouw Z wordt door een verpleegster tegen de wangen geslagen. De zuster zit onder het bloed. Ook mijn bed, mijn nachtkastje, mijn pyjama en mijn handen zijn bespetterd met bloed.

De zaalarts wil mevrouw E onderzoeken. ‘Blijf met je vuile Turkenpoten van me af!’ gilt ze.

Er komt een ‘rijdende winkel’ binnen. B, die net nog zei te sterven aan trombose, bestelt marsen, gevulde koeken en cocola. Ze moet meer betalen dan ze dacht. Ze scheldt en smijt alles terug op het karretje.

Meneer P wordt in zijn bed naar de kerk gereden.

Hij trekt de dekens op tot boven zijn navel. ‘Vermomd als heer,’ zegt hij.

Middernacht, 0.6 geeft een hels alarm. Er verschijnt een strak gekruld kappershoofd aan mijn bed, bedekt onder een dikke laag make-up. Ze spuit het infuusslangetje door met zout en doet dit zo hard dat het is alsof de ader in mijn hand uit elkaar klapt.

Er is een nieuwe op de zaal. Ze wordt van alle kanten begluurd. Ik ben een van de gluurders.

Een bibliotheekkarretje wordt de zaal ingereden door drie drukke vrouwen. Ze dringen mensen boeken op. Een van de vrouwen kijkt zuur naar mijn nachtkastje en zegt: ‘U bent al voorzien.’

De zaalarts wil een infuus inbrengen bij E.

E zegt: ‘Ik wil niet.’

‘Zal ik u dan maar met rust laten?’ vraagt de arts kalm.

Naast het bed van E bed staat een karretje met medicijnen en instrumenten. E gromt en geeft de kar een harde duw. De kar rolt door de zaal en valt om. De vloer is bezaaid met tangetjes, pleisters, slangetjes en zakjes voor het infuus.

[p. 26]

E's dochter leest oorverdovend voor. E onderbreekt haar en zegt: ‘Wie is Pim toch? Ik ken hem niet.’

De dochter leest: ‘Als Pim voor de vierde maal het meubilair heeft opengereten worden er korte metten gemaakt. Pim zijn nageltjes worden geknipt.’

‘Wie is Pim en hoe laat is het?’ wil E weten.

De dochter slaat een bladzijde om.

Er wordt een nieuw infuuszakje opgehangen.

‘Zo. U loopt weer op schema,’ zegt de verpleegster.

Ik weet niet wat ze bedoelt.

Elf uur 's avonds. Er komt een hoop lawaai uit het kamertje waar de verpleging bij elkaar zit. Er wordt ‘van wacht gewisseld’, zoals ze dat noemen. Ze schaterlachen. Ze gillen het uit van plezier terwijl de meeste mensen al slapen.

De hitte is als een vochtige warme deken die ik niet van me af kan slaan. De geur kan ik met niets vergelijken. Van de zes moeten er drie patiënten voortdurend in bed blijven. Dit betekent ook poepen op de zaal, met een gordijntje tussen de bedden.

Er wordt gedweild. De dweil gaat overal langs, er wordt niets verschoven. Er komt een stok met een washandje langs mijn hoofd. De lichtbak wordt afgestoft. Een wolk van stof verspreidt zich en komt neer op mijn bed.

De deur mag niet dicht want mevrouw B heeft claustrofobie. En omdat de deur niet dicht kan, mogen de ramen niet open omdat het anders zou gaan stormen in de zaal.

Mevrouw B vindt dat ze verwaarloosd wordt.

‘Zet me maar met bed en al in de spoelkeuken bij het oud vuil, dat is waar ik thuishoor volgens jullie,’ zegt ze tegen een verpleegster.

‘Zo is het maar net,’ zegt de lange verpleegster.

[p. 27]

De heren krijgen een plasfles die als een veldfles aan een riem aan het bed hangt.

Meneer K plast, maar hangt de fles niet goed terug. Een volle fles knalt op de donkerbruine harige vloerbedekking. De spetters zitten overal. De verpleegsters vloeken tegen de negentigjarige man. Ze deppen de vloer met papieren zakdoekjes.

‘Morgen komt de schoonmaakdienst,’ antwoordt een van hen op mijn vraag hoe dit nu verder wordt schoongemaakt.

Meneer P heeft een brief gekregen waarin staat dat er plaats is voor hem in een verpleegtehuis. Bij zijn vertrek geeft hij iedereen een hand. Hij zegt tegen mij: ‘U was de mooiste uit het veld vol bloemen.’

In mijn patiëntenboek staat: ‘Mevrouw maakt een rustige, tevreden indruk.’

‘De zaal’ is een bewerking gemaakt door Maria Barnas van aantekeningen die haar moeder Irma Barnas maakte in het ziekenhuis