Lust en Gratie. Jaargang 12

[p. 29]

Leslie Kaplan
Het exces - De fabriek

Eerste kring

De fabriek, de grote fabriekskosmos, die ademt in jouw plaats. Er is geen andere lucht dan de lucht die zij aanzuigt, uitstoot.

Men is erin.

De hele ruimte is in beslag genomen: alles is afval geworden.

De huid, de tanden, de blik.

Men loopt tussen vormeloze muren. Men komt mensen tegen, broodjes, colaflesjes, gereedschap, papier, kisten, schroeven. Men is eindeloos, tijdeloos in beweging. Zonder begin noch einde. De dingen bestaan te zamen, gelijktijdig.

Binnenin de fabriek is men onophoudelijk bezig.

Men is erin, in de grote fabriekskosmos, die ademt in jouw plaats.

De fabriek, men gaat erheen. Alles is er. Men gaat erheen.

Het exces - de fabriek.

Een muur in de zon. Uiterste spanning. Muur, muur, de lichte oneffenheid, baksteen op baksteen, of het beton of vaak wit, ziekelijk wit of de spleet, een weinig aarde, het grijs. De massa muur. Tegelijk, die zon.

Het leven is, haat en licht. Het oven-leven, van voor het begin, totaal.

Men wordt genomen, men wordt gedraaid, men is er binnenin.

De muur, de zon. Men vergeet alles.

De meeste vrouwen hebben een prachtige tandeloze glimlach.

Men drinkt koffie uit de koffieautomaat.

De binnenplaats oversteken.

[p. 30]

Op een kist zitten.

Spanning, vergetelheid.

Men maakt kabels dichtbij het venster. De kabels hebben allerlei kleuren, men windt ze op rollen. Er is licht, de ruimte is slap. Men komt, men gaat. Gangen, vergetelheid.

Men maakt kabels dicht bij het venster. Uiterste spanning. De hemel en de kabels, die rotzooi. Men wordt gegrepen, meegetrokken door de kabels, de hemel. Er is niets anders.

De hele ruimte is in beslag genomen: alles is afval geworden. De huid is afgestorven. De tanden bijten in een appel, een broodje. Men absorbeert, de blik blijft overal aan plakken als een vliegje.

Men werkt negen uur, men maakt gaten in onderdelen met een machine. Men legt het onderdeel, men doet de handel naar beneden, men haalt het onderdeel eruit, men doet de handel weer naar boven. Er is overal papier.

De tijd is buiten, in de dingen.

De binnenplaats oversteken. Zuivere nostalgie van een fabrieksbinnenplaats.

Men loopt tussen vormeloze muren. Plaatijzer, slap en smerig. Welk belang, welk belang. Die draad op de grond. Niemand weet van de ellende die ik zie. Men is op weg. Men absorbeert alles. Men gaat, men gaat naar beneden. Men ziet de anderen bezig. Men is alleen, men is in zijn handelingen. Men loopt, men voelt hoe men loopt. Men is binnenin. Men voelt elke beweging, men gaat open, men loopt.

Men eet karamelbonbons, men heeft plaktanden.

Alvorens binnen te gaan, drinkt men iets in de kroeg. Men kijkt naar zichzelf in de spiegel boven de bar. De juke-box speelt altijd Those were the days, my love, ah yes those were the days.

Bussen, draden, ijzeren platen zijn opgestapeld. Een aantal is geverfd, de kleuren zijn rood, geel, blauw, groen. Onderdelen en stukken, bussen, draden en platen. Men weet niet, men kan niet weten. Men kijkt er hartstochtelijk naar.

[p. 31]

Men wordt afgestoten.

Men is in beweging op plekken zonder naam, binnenplaatsen, hoeken, hangars.

Men houdt op, men gaat naar de kantine. Daarna keert men terug. De tanden bijten, het dode vlees wordt doorgeslokt. Men eet niet. Waar is de smaak? Men wordt doordrongen door de geuren. Alles is voorgekauwd.

In de kroeg, alvorens binnen te gaan, is er aldoor die muziek. Muziek en stof, en de spiegel boven de bar. Men drinkt een koffie terwijl de muziek draait en gaat dan. Men legt het geld neer, dan gaat men de fabriek binnen.

Men heeft een schort aan die het lichaam omsluit.

Men staat dichtbij een venster, men maakt kabels. Natuurlijk kan men sterven. Het open venster, de kabels. De lucht beweegt zachtjes, men drijft een beetje.

Vaak kijkt men naar zichzelf in een spiegel, een zakspiegeltje, een weerkaatsing. Men kijkt naar zichzelf, men kijkt naar zichzelf. Het beeld is er aldoor.

Men neemt zijn fiets om vijf uur 's morgens, in het donker. Men komt aan, men ziet de fabriek, aan de andere kant van de brug. Ze lijkt op het water te rusten. Men gaat erheen. Het exces - de fabriek.

Bussen, draden, ijzeren platen zijn opgestapeld. Onderdelen en stukken, de fabriek. De plekken zijn vormeloos, er zijn veel hoeken. Op de binnenplaats, aarde, gras, en al dat schroot op een hoop.

Men neemt zijn fiets, om vijf uur's morgens. Men vertrekt. De fiets is licht, men houdt hem stevig vast, men gaat vooruit. Wanneer men aankomt, is de fabriek warm. Men rilt van de kou.

Daar is ze, in haar geheel, onderdelen en stukken. De fabriek. Er is geen richting, ze draait. En stijgt en daalt en rechtsaf en linksaf en uit plaatijzer en uit baksteen en uit steen zonder meer en de fabriek. En klanken en geluiden. Geen kreten.

De fabriek. Onderdelen en stukken. Spijkers en spijkers. Plaatijzer, begrijpt u? Slap en smerig. Glibberig en hard. Men weet niet, men kan niet weten.

Er is niet één beeld, nooit.

[p. 32]

Op de binnenplaats, gras te midden van het schroot. Het gras groeit heel goed, heel groen. Het schroot ligt op een hoop.

Men drinkt, dat is normaal. De woorden openen de eeuwigheid. God bestaat, de fabriek. Er is geen geschiedenis. Het is de schrik.

Men kan niets doen.

Men monteert een versnellingsbak.

Men loopt tussen de hoeken. Een hoek, wat is dat?

Drie lijnen. De derde gaat weg. Drie lijnen zonder de derde. Men is gek.

's Middags eet men zijn boterhammen aan de oever van de Seine. Men zit op een bank, men laat zijn benen bengelen. De hemel verandert langzaam. Men kijkt naar de schuiten die voorbijvaren. Men eet rustig zijn boterhammen. Het is het midden van de dag, daarna keert men in de namiddag terug.

Men maakt onderdelen aan een machine voor rubberonderdelen. Men zit.

Er hangt een geur van rubber. Naast de stoel is er een grote ijzeren bak. Het ijzer riekt. Men telt een voor een alle onderdelen.

Men wordt gevoed met waarheid. Meer is er niet.

Men doet elke morgen zijn schort aan. Men neemt die vrijdag mee naar huis om te wassen. Men vergeet wel eens tijdens het weekend zijn schort in de kleedkamer.

Men spreekt, dat is normaal.

De werkplaats is vol witte lakens, die neerhangen, over tafels, tot op de grond. Men verplaatst zich moeizaam. De lakens zijn heel stil. Achter in de werkplaats is een grote spiegel waarin de lakens worden weerkaatst.

De chef is in zijn kooi in het midden van de werkplaats, 's Morgens komt men prikken.

Men heeft een naam, dat klopt.

[p. 33]

De hele ruimte is in beslag genomen Alles is afval geworden. De huid, de blik Men loopt tussen vormeloze muren. Men is eindeloos, tijdeloos in beweging, 's Morgens gaat men prikken.

Men leest aandachtig de krant, men zoekt.

Men heeft een portefeuille met foto's erin.

's Middags eet men in de kantine.

Men komt mensen tegen, broodjes, colaflesjes, gereedschap, papier, kisten, schroeven.

Daar zijn de vrouwen. Men kijkt naar hen.

Er is geen beeld, nooit. Niemand schreeuwt.

Men heeft een schort aan die het lichaam omsluit.

Daar zijn de vrouwen.

Wanneer men aankomt voor een fabriek die men niet kent, is men altijd erg bang.

Vertaling Jan H Mysjkin