Roman van Karel den Grooten en zijne XII pairs

(1844)–Anoniem Lorreinen, Roman der– rechtenstatus



[pagina 236]
V.aant. Met sinen magen her Richart Ende met sinen heere darewart, Dat ware al noch nu gesciet Op dat sijt en lieten niet 5[regelnummer] Omt parlement dat comen sal, Dat si wanen vergaderen al. Gelloen, diese vergadert sach, Hem wondert sere wat wesen mach Dat si liggen sonder striden. 10[regelnummer] Robbrechte vragde hijs dien tiden Twi dat heer al daer ware? Doe telden Robbrecht oppenbare Van beginne, dat weet wale, Sijn gevaren altemale: 15[regelnummer] Hoe hem Richart in beden gaf Tlant, ende sijn man wart daeraf, Ende altemale dat Fromondijn Houdende was, die oem sijn; ‘Maer tlant dat der Loreine was 20[regelnummer] En woudi niet, geloeft mi das, Geven doe om gene bede,
[pagina 237]
Noch oec Gyronvile mede, Daer mijn herte meer op stoet, Want die borch es vast ende goet.’ 25[regelnummer] Gelloen seide: ‘Laet dit varen, Die tijt sal noch comen, twaren, Dat dat wale mochte gescien, Dat wijs onsen wille souden sien: Ic hebt, waenic, beworpen soe, 30[regelnummer] Dat sijs mogen lichte unvroe Werden, entie keyser mede, Harer groter hovaerdichede.’ Robbrecht seide: ‘Oem, gi en weet niet Waddis noch meer es gesciet; 35[regelnummer] Onse reede die heeft gedruwt wale.’ Doe verteldi hem altemale Tusscen hem ende Hervine, Entie daet van Rigaudine, Ende wat hi te Sent Denijs dede, 40[regelnummer] Daer die keyser was selve mede. Gelloen seide: ‘Hulpe God, here, Nu hebben verloren harde sere, Ende verliesen alle dage, Onse vriende ende onse mage. 45[regelnummer] Wat hulpt dat wijt ommegaen? Wi en connen jegen hen niet gestaen, Si sijn ons te machtech sere, Daertoe hebben si den here. Dies laet ons nu in paise leven; 50[regelnummer] God sal cortelinge geven, Maegt na minen wille gaen, Dat wi sclen gerne sien;
[pagina 238]
Onse magen selen gewroken sijn Ende oec mede die kindre dijn. 55[regelnummer] Magic, ic sal maken soene, Dies wi wel hebben te doene, Ende ic en wille om gene sake Datmen weder die ontmake, Tote dier wile entier uren 60[regelnummer] Dat hier comen andre geburen, Die ons selen houden te rechte Ende wreken al ons geslechte. Wat hulpt, wie en mogen, meer no men, Een twent gedoen jegen hen 65[regelnummer] Wanneer dat sijs gewaerdicht sijn; Ende si scullen geen een uuttyen. Maer ic vruchte, God weet, Dat ons sal wesen ongereet Die peis, so sere hebdi 70[regelnummer] Daer mesdaen, dat dunct mi.’ Robbrecht seide: ‘Oem, laet varen; Ic hebbe den keyser entboden, twaren, Dat ic wille comen in Vrankerike, Ende daer ontfaen willechlike 75[regelnummer] Der baroene jugement. Op dat wi comen daer omtrent Die pais sal wale gemaect wesen.’ Her Gelloen antworde te desen: ‘Neve, dats waer, mochte gescien dat, 80[regelnummer] Wi souden ons bescudden bat Vor den keyser int gedinge Dan wi souden sonderlinge.’ Die wile dus die heren saten
[pagina 239]
Ende vele spraken utermaten 85[regelnummer] Hoe si ter soene mochten comen Hebben si comende vernomen Heren Hugen, des keysers bode, Die seide: ‘Gi heren, die macht van Gode Moet u behouden in u ere. 90[regelnummer] Ic come hier van Karle den here, Die u ontbiet, her Robbrecht, dat, Dat gi comt te Parijs in die stat Nu in onser vrouwen dage; Ende met u uwe mage. 95[regelnummer] Hi gevet u, here, vast geleide Te comene ende te keerne beide. Hi dinct u vonnesse daer te doene Na den wisdomme der baroene. Op dat men u heeft mesdaen 100[regelnummer] Gi seles beternesse ontfaen; Ende hebdi in enegen dinge Mesdaen, gi selt beteringe Doen daer in selker wisen Alse die baroene selen wisen.’ 105[regelnummer] Gelloen seide: ‘Dats redene goet: Ic wille, Robbrecht, dat gijt doet. Waeromme so en soudi niet Betren oec, op dat gi iet Mesdaen hebt jegen den coninc, 110[regelnummer] Ochte jegen Richart in enege dinc? Gi selet betren, dats iets recht.’ - ‘Gerne,’ seide die grave Robbrecht. ‘Vint men vor den keyser vri Iegerincs die mesdaet in mi,
[pagina 240]
115[regelnummer] Die willic betren, ende maken soene Na den vonnesse der baroene.’ Huge seide: ‘Gi segt wale; Mi behaegt wel uwe tale. Ic sal ane Karle, den baroen, 120[regelnummer] Gerne dese bodscap doen.’ Hier was Huge wel ontfaen, Want Gelloen die gaf hem saen Een teldende paert, geloeft mi das, Dat goet ende wel gescapen was, 125[regelnummer] Ende wel te pointe groet. Orlof nam Huge van Marnoet, Ende keerde te Vrankerike waert. Ende Robbrecht bereide sine vaert Ende Gelloen mede, dat weet wale, 130[regelnummer] Entie andre mage altemale Te Parijs waert. Quamen si Te Bleves, geloves mi, So leden si die Geronde, Ende reden so lange stonde, 135[regelnummer] Dat si quamen in Vrankerike. Doe voeren si getogelike Tote Parijs, wetet dat, Darsi herbergden in die stat. Ende her Huge, weet vorwaer, 140[regelnummer] Was ten keyser comen daer, Ende seide sine bodscap saen: Dat Robbrecht quame van Meilaen, Ende dat quame Gelloen mede, Die Robbrechte comen dede, 145[regelnummer] Ende die hem gaf een palefroet
[pagina 241]
Wel gescapen, te pointe goet. Karel seide, die coninc vri: ‘Lieve her Huge, nu seget mi, Es her Gelloen, die wigant, 150[regelnummer] Weder comen hier int lant?’ - ‘Ja hi, here, her keyser fier, Hi sal comen met Robbrechte hier.’ - ‘Twaren, hi es mi willecome, Want hi bede stout ende vrome 155[regelnummer] Es, ende daertoe getrouwe man, Daer men ontrouwe noit vant an.’ Dit wart begonste te torne Reinoude vanden witten dorne, Die seide: ‘Edel keyser, here, 160[regelnummer] En prijst den grave niet so sere, Gi mochten lachtren tuwen wille. Hier swiget selc harde stille, Die wederpenset uwe sprake, Al verswiget hi nu die sake, 165[regelnummer] Entie u wale soude doen verstaen De loesheit, die hi u heft gedaen.’ Nu quam Robbrecht ende sine mage Te Parijs, in onser vrouwen dage, Daer Rigart was ende sijn geslachte, 170[regelnummer] Dat daer nu was sere van machte. Entie keyser, weet vor waer, Hadde nu grote menechte daer. Al wouden nu die Bordelose Daer beginnen enege nose, 175[regelnummer] Si en mochten ontgaen niet. Eest hen bequame ochte verdriet
[pagina 242]
Si moeten haer vonnesse horen; Want dandre hebbent verre te voren. Weet wel, dat Robbrecht van Meilaen 180[regelnummer] Nu te Bordeas woude staen, Ende alle sine mage mede, So sere ontsachi sine valschede, Die hi ducht dat hier al Nu op heme craken sal. 185[regelnummer] Maer Gelloen, die valsce here, Troesten utermaten sere, Ende seide, hi hadde geweest in tfat, Dat hem luttel doe stoet bat, Dat hi nochtan met minnen sciet, 190[regelnummer] ‘Ende en mocht nu gevallen niet? Jaet, utermaten wale. Tusscen tale ende wedertale So selen wi die soene maken, Die wi bi en genen saken 195[regelnummer] Breken en willen tote dier uren, Dat anders vallen die aventuren. Mochten wi gebreken onse hoverde Ic waent ons noch niet en derde.’ Robbrecht seide: ‘Laet ons dan varen 200[regelnummer] Te hove waert, al sonder sparen: God moete onse hulpe wesen.’ Op nu saten si mettesen, Wel .xxx. graven tenen male, Die gepareert waren wale, 205[regelnummer] Al gecleet met cinglatoene, Roet gedeelt jegen groene. Oec so hadde die grave Gelloen
[pagina 243]
Wel .c. orsse comen doen, Wel gescapen ende groet, 210[regelnummer] Die hi van Saragoyse ontboet. Dese woude hi vor al die heren Karle den keyser presenteren, Ende om dat hi oec mettesen Soude te willecomen wesen 215[regelnummer] Ende hi bat sine soene make: Hi was scalc in allen saken. Vor die zale quamen gereden Die heren ende beeten beneden: Die orsse waren mede daer. 220[regelnummer] Ende Gelloen die nam daernaer Bi der hant sinen neve Robbrechte, Entie andre graven van dien geslechte Sijn na gevolget al te hant, Te gadre gaende hant in hant, 225[regelnummer] Den anderen bi den dume. Ic mochte u vertellen cume Hoe behagelike, dat verstaet, Si opgingen genen graet. Een cnecht, diet heeft versien, 230[regelnummer] Es gelopen wech mettien, Tote daer hi den keyser vant. Bi die sleppen hine geprant, Ende seide hem wel saen: ‘Here, hier comt Robbrecht van Meilaen 235[regelnummer] Ende mede die grave Gelloen. Si hebben met hen bringen doen Wel .c. orsse, dunket mi, Wel gemaect, groet arabi.
[pagina 244]
Niet weetic wat hi wille.’ 240[regelnummer] Die keyser seide: ‘Swiget stille, Si selen ons haren wille saen, Pensic wale, doen verstaen.’ Die cnecht seide: ‘So doe ic, here, God behoede u lijf ende ere.’ 245[regelnummer] Karel, die here van Vrankerike, Ende sine genote gemeenlike, Rigart ende Rigaudijn, Ende Gyrbert, die neve sijn, Dese stonden altemale 250[regelnummer] Bi den keyser in die zale. Ende Gelloen quam daer in gegaen, Hi ende Robbrecht van Meilaen Ende sine andre mage mede. Gelloen begonste daer ter stede 255[regelnummer] Ende seide: ‘Die here, die enewarf Dor ons ane den cruce starf, Ende vort sterven niet en mach, Die moete geven goeden dach Den keyser van den roemscen rike, 260[regelnummer] Ende oec mede al die gelike Heren Rigarde, den neve mijn, Ende allen den goeden magen sijn, Condebande den coninc ende Garine, Alestande ende Constantine, 265[regelnummer] Otten, Samsoene ende Ogiere, Lambrechte ende Oliviere, Ende Dunaimen den hertoge, Ende sine andre magen hoge, Die ic minne met allen rechte,
[pagina 245]
270[regelnummer] Want ic ben van haren geslechte. Al hebbic jegen hen sele tijt Mesdaen om den ouden nijt, Die ons van onsen vordren bleven Es, hi es doch al vergeven; 275[regelnummer] Want gebetert so es hi Na mine macht, geloves mi, Met mire heleger bedevaert, Die ic wille dat Rigart Deelachtech si ende sine mage, 280[regelnummer] Dies biddic Gode alle dage. Her keyser, wetet te waren, Dat ic hieromme hebbe gevaren, Te doene desen wanconst wech, Menegen ellendegen wech. 285[regelnummer] Ic was in der Goten lant, Daer ic minen neve vant, Joene den coninc ende Helenen; Maer hets harde verre henen. Si sijn daer machtech ende rike, 290[regelnummer] Dat seggic u, sekerlike. Ic gelovede hem weder daer Te comene, weet vor waer; Maer die wint was mi tegen, Die mi in Afrike heeft gedregen 295[regelnummer] In ene havene, God weet, Die ave die stat van Benu steet, Daer Agulant es havehere. Daer wasic in anxste sere; Want Agulant bereit sine vaert 300[regelnummer] Alse te comene harewaert
[pagina 246]
Met menegen saracijnschen man Ende vele coninge nochtan; Dit vernam ic daer ic quam. Here, .c. orsse sere lofsam 305[regelnummer] Die cochtic in den wege mijn, Wale gedaegt, scone arabijn, Die ic alle hebbe hier. Dese presenteeric u, her keyser fier, Dese ontfaet van minen wegen. 310[regelnummer] Oec so hebbic noch vereregen Een dat scoenste tellende paert, Dat noit iegerincs gesien waert; Dat willic Judit, der nichten mijn, Senden, het moetet hare sijn, 315[regelnummer] Rigarts suster, die hier steet; Want ic hebse, God weet, Lief, entie hare anegaen. Lieve here, nu doet ontfaen Dit mijn present altemale, 320[regelnummer] Want ic ans u van herten wale.’ Al was Karle harde rike, Nochtan ontfinc hi willechlike Dit prosent, dat men hem dede. Ende noch heden eest sede 325[regelnummer] Dat die liede gerne nemen, Dat nochtan niet soude getemen Genen prince, want an hen Soude liggen altoes gewen: Dat ware an hen te prisen sere; 330[regelnummer] Alse Alexander dede, die here. Karel seide: ‘Her Gelloen, grave,
[pagina 247]
Groten danc hebt hier ave, Ende willecome moeti sijn Mi ende oec den lieden mijn. 335[regelnummer] Nu segget mi, here Gelloen, Levet noch die coninc Joen, Ende vrouwe Helene met?’ - ‘Ja si, here, bi mire wet; Maer daer si wonen, in waren saken, 340[regelnummer] Soudic cume weder geraken.’ - ‘Dat mach wel sijn,’ seide Rigart; ‘Gelloen heeft sine bedevaert Gedaen, ende daermede si hi quite. Maer hort nu ene andre vite: 345[regelnummer] Wi connen gene presente geven Onsen here, maer onse leven Dats altoes vor hem gereet, Waer dat taventuurne steet. Die keyser en es niet so bloet, 350[regelnummer] Dat hi heeft onser giften noet. Geven wise onsen maten baroenen, Dier nu cume van vercoenen, Ende vor ons wagen haer leven: Hen so sal men giften geven. 355[regelnummer] Maer verstaet, her keyser fier, Waerom wi sijn comen hier, Ende laet dese giften gaen. Siet, here, het wart so gedaen Op enen tijt die leden si, 360[regelnummer] Dat gi hadt hier mi (Het overige ontbreekt).

Vorige Volgende

V.aant.