De roman der Lorreinen
(1876)–Anoniem Lorreinen, Roman der– Auteursrechtvrij(nieuw ontdekte gedeelten)
[pagina XV]
| |
De roman der Lorreinen. | |
[pagina 1]
| |
Roman der Lorreinen.
| |
[pagina 2]
| |
Nu waenden wel dese twee
Doet hebben enen glotoen;
20[regelnummer]
Neen si, mer enen stouten baroen,
Den vroemsten verre uitvercoren,
Die noit van moeder wart geboren,
Begge hiet hi die Lorrain,
Die daer lach doet op dat plain.Ga naar voetnoot1)
25[regelnummer]
Die twee glotoene die daer waren
Maecten ene bare twaren,
Daer si die knechte mede hene vuren.
Oec loeden si ter selver uren
Dat swijn op een part voren.
30[regelnummer]
Oec namen si spriet ende horen,
Ende vordent te Lens daernaer.
Die drie honden lieten si daer,
Want sine constense niet gewinnen.
Dese bleven in den woude binnen
35[regelnummer]
Liggende bi den doeden grave,
Daer si niet en wouden sceden ave,
Want gheene dinc es so getrouwe;
Si briesten ende huilden ende dreven rouwe.
Oec voerden si mede wech tien tide
40[regelnummer]
Bancente dat goede rossideGa naar voetnoot2).
| |
[pagina 3]
| |
Dus voiren wech die pauteniere
Ga naar margenoot+ Met haren quaden forestiere
Tote Lens in die sale.
Daer leiden si haren vorster tale,
45[regelnummer]
Dat ors settense inden stal,
Dat metten voeten maecte ghescal
Ende brieschte ende neide sere,
Ende hadde rouwe om sinen here.
Oec leiden si op ene banc
50[regelnummer]
Den ever, die die tande lanc
Ute enen halven voet wel hinghen.
Daer quamen sien ende gingen
Beide riddren ende knapen,
Sariante, vrouwen ende papen,
55[regelnummer]
Ende seiden dat si nie en vernamen,
In wat lande dat si quamen,
So groten noch so starken swijn;
Si seiden, dat moeste emmer sijn
Een coene man diet nie bestoet
60[regelnummer]
Te stekene desen ever goetGa naar voetnoot1).
Daer was oec die rouwe groet
Van den ghenen die hadde doet
Die grave in dat wout gheslagen
Ende daer oec die quamen gedraghen.
65[regelnummer]
Fromont die verhorde dat
In sine camere daer hi sat.
Doe ginc hi in die zale binnen,
Doe sachi daer in allen sinnen
Die liede staen den ever bi.
70[regelnummer]
Met luder stemme so riep hi:
| |
[pagina 4]
| |
‘Wat rouwen so maecti daer?
Putenkinder, nu segmi waer!
Wanen compt dat swijn ende die spriet
Ende die horen? en liegt mi niet!
75[regelnummer]
Laet mi sien in mine hant
Den wel gheraecten olifantGa naar voetnoot1)’,
Die scone was ende goet,
Ende daer menech steen an stoet,
Ende met goude al omme beslaghen.
80[regelnummer]
Noit en leveden liede die saghen
Horen bat beset met goude.
Doe seide Fromont die oude:
Ga naar margenoot+ ‘Dits goet garnement ende fier,
Dit en droech noit knecht no bernier,
85[regelnummer]
Noch oec onedel man mede.
Nu segt mi die waerhede,
Wanen dat u comen si;
Bi minen barde, liegdi mi,
Ghi dogtere omme rouwe ende seer,
90[regelnummer]
Ic saelt noch weten, inne weet wanneer.’Ga naar voetnoot2)
Die knechte, die hen vervarden sere,
Seiden: ‘wi waren, here,
| |
[pagina 5]
| |
In ghene bosch varen jagen,
Daer wi voer ons staen saghen
95[regelnummer]
Enen leckeren truwant,
Die daer hadde vor sine hant
Enen ever doet ghesteken.
Wi quamen daer ende woudent wreken,
Ende woudene u hebben bracht,
100[regelnummer]
Maer hi hadde selke cracht,
Dat hire drie daer versloch
Metten spriete dien hi droch.’
Fromont seide doe, die grave:
‘Wat daetdi vort daer ave?’
105[regelnummer]
‘Here’, seidense, ‘wi doetdenne daer,
Ende liettenne int bosch, dats waer,
Liggende, ende oec sine honde.’
Fromont seide: ‘dats grote sonde.’Ga naar voetnoot1)
Fromont seide: ‘dits groote scade.
110[regelnummer]
Noch mochte comen wel die stade,
Dat hi mochte ghewroken wesen.
Ghaet, haeltene,’ seide hi mettesen,
‘Ende bringten hier; in derre nachte
Ic wille dat menne hier wachte
115[regelnummer]
Ende doe alle sine behove:
Selc magt sijn, ic saels sijn drove,
Want edel man es recht dat si
Serech ende droeve, gheloves mi,
Alse andren edelen man messciet.
120[regelnummer]
Ghaet, haelten mi, en lates niet.’
| |
[pagina 6]
| |
Si seiden: ‘Here, wi selent doen.’Ga naar voetnoot1)
Doe keerden si toten baroen
In den woude daer hi lach.
Ga naar margenoot+ Op ene bare, so men irst mach,
125[regelnummer]
Leiden si den stouten man,
Ende vordene henen van dan
Te Lens wert ten grave Fromonde,
Ende hen volgeden die drie honde
Tote Lens in die zale.
130[regelnummer]
Daer leiden si den ridder tale
Op ene tafle die daer lach,
Daer Fromont op tetene plach
Met sinen riddren ende sinen ghenoeten
Ten hoghen feesten ende ten groten.
135[regelnummer]
Die honde ginghen om hem staen
Ende lecten sine wonden saen,
Sine hande ende sijn antscijn.Ga naar voetnoot2)
Scoenre man en mochte niet sijn
Dan die grave die daer lach,
140[regelnummer]
Elken ontfarmes diene sach.
| |
[pagina 7]
| |
Sijn lijf was claer ende wit.
- ‘Deus, wat ridder so was dit!’
Seiden riddren ende vrouwen,
Alle waren sijs in rouwen:
145[regelnummer]
‘Het was scade dat hi hier quam,
Daer hi dus sinen ende nam.
Deus, hoe scone was sijn mont!’
Elc prisdene die daer stont;
‘Het es scade al te groet
150[regelnummer]
Dat hi dus es bleven doet
Van onwerdeghe vule quadien.
Een edel man met sire pertien
Hadden cume dorren bestaen.’Ga naar voetnoot1)
Mettien quam Fromont toe gegaen,
155[regelnummer]
Ende besachene al te male
Vore ende achter alse wale.
Levende hadde hine ghesien,
Doet mochts hem te bat gescien
Hi herkindene bi eerre wonden,
160[regelnummer]
Die hi selve tenen stonden
Hem gaf in danscijn den ridder fier
Vor Sinte Quintijns int vergier.
Tirst dat hine dus verkinde,
Daer hi stoet onder sijn gesindeGa naar voetnoot2)....
| |
[pagina 8]
| |
Tweede fragment.
| |
[pagina 9]
| |
185[regelnummer]
Tirst dat hi in die sale quam,
Ende hi die bare vernam,
Doe vragede hie den grave Fromonde:
‘Wat dat ware datter stonde,
Ende die man, diere stont,
190[regelnummer]
Waer hi doet ochte gewont?’Ga naar voetnoot1)
Fromont seide: ‘In loechens niet,
Hets Begge die grave die gire siet,
Cnechte hebbene verslaghen
Om een swijn, dat si hem saghen
195[regelnummer]
Hebben gevaen in ghenen woude.’
- ‘Dat dert mi sere’, seide Fromonde doude.
Doe die abt dat verstoet,
Wart hi herde swaer gemoet,
Ende seide te Fromonde mettesen:
200[regelnummer]
‘Wat duvel, wat sal dit wesen?
Ghi hebt mijnen oem verslagen,
Nu sal men mi ane sien dragen
Die starke witte halseberchringe,
Ende laeten der ordenen heilege dinge,
205[regelnummer]
Ende sal ontbieden mine mageGa naar voetnoot2)’.
| |
[pagina 10]
| |
...........Ga naar voetnoot1)
Fromont verzoekt den abt hem niet te dooden:
Ga naar margenoot+ ‘Gi sijt abt tote Sinte Amande,
Ende ic ben grave van den lande,
Die u mesdade, het soude mi deren,
Ende soudi met minen live weren.
210[regelnummer]
Dies seldi en lettel dor mi doen:
Ghi selt den lichame van den baroen
Voeren den hertoghe Gerine saen,
Ende segt hem dat ic hebbe gevaen
In minen kerkeren die mordenaren
215[regelnummer]
Die sgraven doet sculdech waren;
Die willic hem senden altemale,
Dat hire over rechte wale
Ende doese doeden ende ontliven,
Magic hiermet sijn vrient bliven.’Ga naar voetnoot2)
220[regelnummer]
Dabt seide: ‘dits goede tale,
Doet dit, soe mogdi noch wale
Genesen ende leven met vreden.’
Doe hief men op met haestechede
| |
[pagina 11]
| |
Den grave alsoe alse hi stoet,
225[regelnummer]
Op twe mule sachte gaende ende goet.
Vier cnapen gingen daer mede,
Dine hilden in elke stede.Ga naar voetnoot1)
Vort seggic u van Begs maisnieden,
Die inden woude van hem scieden:
230[regelnummer]
Si reden ten Valencen wert
Te Berargire haren wert.
Den nacht bleven si daer en trouwen,
Mer si en consten van groeten rouwen
En twinteken niet gheslapen,
235[regelnummer]
Noch die riddren, noch die cnapen.Ga naar voetnoot2)
Ga naar margenoot+ .............Ga naar voetnoot3)
Berangier roemt Begge en zegt:
‘Ond...............hire
Ende wijs ende goedertieren,
Hi gaf mi van den halse sijn
Desen mantel sabelijn
240[regelnummer]
Ende desen pels hermerijn.
| |
[pagina 12]
| |
Dies salic den grave fijn,
Semmi die goede sinte Amant!
Soeken al dor dit lant,
Tote daer ickene vinden can.’Ga naar voetnoot1)
245[regelnummer]
Rygaut seide: ‘So sitte dan
Stappans op, lieve here wert,
Sint gine mede te soeke gert.’
Ende si dadent sonder respijt,
Ende porden vore mettentijt,
250[regelnummer]
Ende voeren van Valescijn
Rechte tote Chambelijn
Ten cloesterkine daer men plach
Gode in te diene nacht ende dach.
Die goede wert hi voir vore
255[regelnummer]
Ende sach comen uter dore
Enen monec, dien vrageden si,
Ochte hi iet den grave vri
Daer vore hadde liden gesien?Ga naar voetnoot2)
Die monec bepeinsde hem mettien,
260[regelnummer]
Daerna seide hi: ‘ghi riddren fier,
Gistern avond so leet hi hier,
Ende jaghede een everswijn;
| |
[pagina 13]
| |
Oec waren die honden sijn
Som so mat, hi moestse voren.’Ga naar voetnoot1)
265[regelnummer]
En luttel rusten si hem tier uren
Ende voeren vort daer naer.
Die goede monec voir mede daer,
Die horne setten si te monde.
Ga naar margenoot+ Dies vernam hen te dier stonde
270[regelnummer]
Die grave Fromont, die daar reet,
Als hi van Lense quam gereet.
Hi voerde den lichame, dat ic las,
Den abt riep hi, sijt seker das,
........., so seide hi:
275[regelnummer]
‘Ic hore hier, gheloves mi,
Comen inne wete welke liede,
Maer het sijn van Begs maisniede,
Die haren here soeken varen,
Ic wilre en ghene twaren
280[regelnummer]
Noch ontmoeten, noch oec sien;
Want lichte moechter af mescien,
Want erre liede vrome ende goede
Doen dicke in haren moede
Daer af compt toren ende pine;
285[regelnummer]
Dies willic keren ende die mine:
Vort vort te Mes desen grave.’Ga naar voetnoot2)
| |
[pagina 14]
| |
Mettesen sciet Fromont ave,
Ende voir te Lens in sine stat,
Die hi dede vervesten bat,
290[regelnummer]
Ende warneerde doe sijn lant;
Wat hi cranc ende tebroken vant
Dede hi vermaken altemale,
Want hi en was niet seker wale
Dies hi hadde recht harde groet,
295[regelnummer]
Want om den grave, die doet
Lach, hadde hi menegen viant.
Daer af so porde al te hant
So groete orloghe, gheloeft mi das,
Dats Vrankerike te quader wasGa naar voetnoot2).
300[regelnummer]
Nu vert dabt siere straten,
Die Fromonde heft gelaten.
Soe verre reet hi dat hi vernam
Waer Begs maisniede quam.
Die wert heft den abt versien,
305[regelnummer]
Ende heftene verkint mettien.
Den abt vragede hi tier stont:
‘Here, es doet ochte gewont
Die man die ligt op die bare?
Gerne wistic wie hi ware.’
310[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Die abt seide: ‘dat sal syn:
Hets Begge, die goede palesijn,
Garijns broedere shertoghen,
Die rike es ende vermoghen,
In desen woude, hets scade groet,
| |
[pagina 15]
| |
315[regelnummer]
Slogene Fromonts liede doet.’Ga naar voetnoot1)
Doe dat horde die maisniede,
En sagdi noit so droeve liede.
Dat kint Rigaut gegreep die bare
Met beiden handen, met groeten vare,
320[regelnummer]
Ende helsede menech werf dat scrijn,
Hi ontecte den oem sijn,
Ende scoerde die hertene huit
Ende dat wassen cleet uit,
Ende sach al bloet den grave gheert,
325[regelnummer]
Sijn ogen donker ende verkeert,
Sine arme bleec ende dien lichame,
Dat hem was herde ombequame.Ga naar voetnoot2)
‘Ay oem’, seit hi, ‘dits quade mare,
Dat gí dus ligt in desen bare.
330[regelnummer]
Ende wat peínsde hi die u versloch?
Hem bliven víande gnoch,
Ende den dag dat ic leve mede
En hebbense van mi pais no vrede’.
Ende die joncheren die mede waren,
335[regelnummer]
Die daer hilden neven der baren,
Weenden herde bitterlike,
Want het soutse die grave rike
Riddren hebben gemaect al.
| |
[pagina 16]
| |
Si clageden sere haer mesval,
340[regelnummer]
Si riepen: ‘wat selewí, caytive?
Ende wat selewi uwen goeden wive
Beatrisen segghen moghen,
Waer wi quite worden shertoghen?
Ende oec Hernase ende Gerine
345[regelnummer]
Den tween sconen kindren sine?
Wine selen dorren te lande keren,
So sere selewise verseren.’
- ‘Gawise soeken,’ seide Rygaut,
‘Ende doen hen menech swar assaut,
350[regelnummer]
Inne prise mijn leven niet .ij. sporen.’Ga naar voetnoot1)
De abt ontraadt dit:
Ga naar margenoot+ ..........
351[regelnummer]
‘f....en oec f........
....sijn...........
e...............Ga naar voetnoot2)
Dies selt ghi varen sekerlike
355[regelnummer]
Ende keren mitten like
Tote Garine tote Mes,
Ghi selt daer horen, gheloeft mi des,
| |
[pagina 17]
| |
Ander niemare die ghi eer
Selt horen, al es u therte seer.’
360[regelnummer]
Rigaut seide: ‘dit sal sijn’Ga naar voetnoot1).
Dus reden si tote Valencijn,
Tot haren wert Berragiere.
Dat lijc ontcleden si scíere,
Ende settene in die meeste sale.
365[regelnummer]
Daer quamen, dat wet wale,
Riddren, knapen ende vrouwen,
Die dat lijc wouden scouwen,
Ende dine clageden herde sere.
Men sette daer oec om den here
370[regelnummer]
Stallichte van dieren werke.
Daar quamen papen ende clerke,
Die daer songhen die vigilien.Ga naar voetnoot2)
Rigaut riep te selver wilen
Sinen wert Beragiere:
375[regelnummer]
- ‘Her wert’, seit hi, ‘gheleit mí scire
Den rechte wech te Cellijs,
Ic sal u gheven, des sijt wijs,
Mine cleeder die ic hebbe ane mi;
Ochte leit mi tote Crespi,
380[regelnummer]
Ende neempt tehans die cleeder hier.’
- ‘Gerne’, seide her Berargier.
Doe saten si op alle beide,
Ende reden in die Gods gheleide.
Rigaut sciet van den andren daer,
| |
[pagina 18]
| |
385[regelnummer]
Ende reet met sinen wert, dats waer,
Ende reden dien nacht aldure,
Die wert leitdene wel ter cure.Ga naar voetnoot1)
Ga naar margenoot+ ............
............Ga naar voetnoot2)
Te Crespi kerde die wert weder,
Rigaut ne dranc no beette neder,
390[regelnummer]
Maer hi reet altenen doe
Sere tote Parijs toe.
Het was bedempt, doe hire quam,
Ende sijn ors was al lam,
Dat vorder niet en mochte gaen.
395[regelnummer]
Tsiere herberghen beette hi saen.
Doe hi van den orse ginc,
Vielt onder den jongelinc.
Sijn wert sacht ende wart ververt,
Ende vragede hem wat hem dert,
400[regelnummer]
Ende ware sijn here ware, die grave?
Rigaut seide: ‘ic scieter ave,
In Loraine so es hi,
Ende hi hiet keren mi
Te lande wert, daer hi mi sinde.
405[regelnummer]
Nu segt mi ochte ic hier vinde
Die wel gheraecte keiserinne?’
Die wert hi antwerde met sinne:
‘Jagi here, bi mire trouwen,
Si was heden tonser Vrouwen
| |
[pagina 19]
| |
410[regelnummer]
Te messen daer icse sach.’Ga naar voetnoot1)
Rigaut haeste hem wat hi mach,
Ende ginc te hove wert boude.
Omdat menne niet kennen en soude,
Hadde hi sinen capruin getogen
415[regelnummer]
Tote verre over sijn oghen,
Ende ginc ter coninginnen na dat
In die camere daer si sat,
Ende groettese haestelike.
Doe verkindene die vrouwe rike,
420[regelnummer]
Ende seide: ‘sidi dit, Rigaudijn?
Waer es Begge, die here dijn?’
- ‘Vrouwe’, seit hi, ‘sprect jegen mi,
Ic sal u segghen, waar hi si’.Ga naar voetnoot2)
Doe gingen si in ene camere saen,
425[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Die vrouwe ginc besiden staen.
‘Vrouwe’, seit hi, ‘dor Gode genade!
Dat ic u seggen sal in rade,
| |
[pagina 20]
| |
Moeti helen over al’.
Die vrouwe seide: ‘Vrient, ic sal
430[regelnummer]
Die sake helen, op dats es noet.’
Rigaut seide: ‘Vrouwe, jaet groet:
Beg is doet, die here mijn,
Dies ic niet drovere en mach sijn,
Noch rouweger in ghere wisen,
435[regelnummer]
Tybaut doetdene van den plankisen.’Ga naar voetnoot1)
Doe die vrouwe dat verstoet,
Wart si harde swaer gemoet,
Ende ware in onmacht gesegen,
En hadt gedaen Rigaut die degen,
440[regelnummer]
Diese onthilt ende seide: ‘Vrouwe,
Doer God en maect enghene rouwe,
Soe dats iemen werde geware!
Want eer weten die niemare
Selen onse doetviande,
445[regelnummer]
Salicse in haren lande
Hebben gedaen pine groet,
Ende meneghen, hopic, hebben doet.
Maer vrouwe! mi sciede wonder:
Daer ic beten soude hieronder,
450[regelnummer]
Doe viel mijn pert onder mi,
Van pinen wanic wel dat si.’
Die vrouwe seide: ‘en sal niet scaden,
Een beter salic u beraden.’Ga naar voetnoot2)
| |
[pagina 21]
| |
Si riep haren capellaen,
455[regelnummer]
Ende hiet hem halen saen
Hare goede ors arabi,
Dat haer gaf dabt van Lengi.
Die capellaen deet eer iet lanc,
Rigaut seits hare groten danc,
460[regelnummer]
Rigaut seide: ‘bi Gode, vrouwe!
Ic hebbe ghad so groten rouwe,
Dat ic in twen dagen lanc
Noch en at noch en dranc,
Noch en sliep oec en twint.’
465[regelnummer]
Die vrouwe seide: ‘lieve kint’Ga naar voetnoot1)....
| |
Derde fragment.
| |
[pagina 22]
| |
475[regelnummer]
Nu hebbewi vor den coninc
Pippine enen andren ghenomen,
Daer willic met minen vrienden comen.
Ic ducht vergaen sal qualike,
Want die Bordeloise sijn rike,
480[regelnummer]
Doch en moghense hem onthouden niet.
Ic wille Gierberte, dien gi hier siet,
Ridder maken, raetdijt mi,
Merghen vroech, ende so mach hi
Mi hulpen mine veede dragen
485[regelnummer]
Met minen vrienden, met mine magen’.Ga naar voetnoot1)
Doe seide die hertoghe Auberi:
‘Het ees te doene, dat dunke mi,
Mer sentene Pippine den coninc,
Dat hi make den jongelinc
490[regelnummer]
Ridder ende wapene gheve:
Hi saelt wel doen, hi es sijn neve.’
Garijn seide: ‘danne mach niet sijn,
Ic duchte dat die sone mijn
Soude werden onderweghen
| |
[pagina 23]
| |
495[regelnummer]
‘Van sinen vianden versleghen.’Ga naar voetnoot1)
Doe seide Ouri die Aelman:
‘Oem, daer en vrucht niet an;
Ghi selt hier u lant bewaren,
Ende ic sal met minen neve varen
500[regelnummer]
Met vele riddren gewapent wel.
Ende vielt oec vor den coninc el
Dan al goet van Fromonts maghen,
Si souden hen van ons versaghen;
Ontmoettewi se oec onderwegen,
505[regelnummer]
Wi souden hen comen jeghen
Ende bestridense in der straten,
Ga naar margenoot+ Wi en souden ons niet verdrucken laten.’
Garijn seide: ‘ghi segt wale,
Nu bereit u altemale,
510[regelnummer]
Ende vart met hem enweghe,
God gheve u ghelucke ende sege!’Ga naar voetnoot2)
Garijn dede met hen vuren
Gout ende zilver te dier uren,
Viftien someren gheladen.
515[regelnummer]
Si voeren enwech met goeden staden,
Ende porden eens maensdags vroech.
Si hadden so wel haer gevoch,
Dat si tsavonts te Chalon quamen,
Daer si haer herberghe namen
| |
[pagina 24]
| |
520[regelnummer]
Metten biscop, Garijns oem,
Die daer wale hens nam goem.
Smargens doe si souden riden
Ende bereet waren [waren] hare rossiden,
Bat die bisscop hen, hare wert,
525[regelnummer]
Wanneer si keerden te lande wert,
Dat si weder aldaer quamen
Ende sire provenden namen.
Si ghelovedent onder hen lieden.Ga naar voetnoot1)
Mettesen worden si henen scieden,
530[regelnummer]
Ende varen haren wech enweghe,
God die gheve hen ere ende seghe!
Soe langhe redense, dies sijt wijs,
Dat si quamen te Parijs.
Si name hare herberghen in die stat,
535[regelnummer]
Ende die mare quam na dat
Vor den coninc Pippine
Ende vore die coninginne fine,
Dat daer quame in de stat ghevaren
Gherart van Ludeke twaren,
540[regelnummer]
Ende die Aleman Ouri,
Ende die Borghenioen Auberi,
Ende Hughe van Camerike, die getrouwe,
Ende Wouter van Henegouwe
Met x.m. riddren coene,
545[regelnummer]
Ende brachte Gierbeerte, Garijns sone,
Die riddre gerne werden soude,
| |
[pagina 25]
| |
Wart dat die coninc woude.Ga naar voetnoot1)
Ga naar margenoot+ Die coninginne seide: ‘willecome
Moete sijn mijn neve vrome!
550[regelnummer]
Bringet mi laken van samite
Ende cleder met groten vlite,
Die willic gheven mine neve,
In dien dat hem God ere geve;
Die coninc hoede hem wale dat hi recht
555[regelnummer]
Doe minen neve den cnecht
Ende voldoe sine begheren.’
‘Vrouwe’, seide Peppijn, ‘inne saels niet weren.’Ga naar voetnoot2)
Hierrenbinnen quam in gevaren
Gierbert ende die met hem waren,
560[regelnummer]
Ende groetten den keiser Peppine
Ende alle die baroene sine.
‘Here’, seit hi, ‘mi sent hier
Mijn vader, die hertoghe fier,
Ende ontbiet u, here, dat
565[regelnummer]
Dat gi mi al hier ter stat
Riddre maect om sine minne,
| |
[pagina 26]
| |
Ochte merghen ten beginne,
Ende gheft mi wapene ende pert,
Heerlec sende hi mi herwert.’
570[regelnummer]
Die keiser seide: ‘dat sal sijn
Merghen gedaen, neve mijn.’Ga naar voetnoot1)
Mettien hine in sinen arme geprant,
Ende custene an sinen mont te hant
Vriendelike, ende mettien
575[regelnummer]
Heft Gierberte die coninginne versien,
Ende liep te hare haestelike,
Ende groette die vrouwe rike,
Daerna soe sede hi: ‘Vrouwe mijn,
U ontbiet mijn vader Garijn
580[regelnummer]
Bi mi v.c. God houden’.
Die vrouwe seide: ‘onvergouden
En moet hem God nemer laten,
Hi en moet hem gheven te baten.
Nu segt mi, neve, wat hi doet,
585[regelnummer]
Ende Aalys, die vrouwe goet,
Dijn moeder, die vrouwe vroede?’
Tkint seide: ‘si sijn met goede,
Ende met hen es, dies sijt wijs,
Ga naar margenoot+ Mijn moye, die scone Beatrijs,
590[regelnummer]
Die drovet utermaten sere
Om Begge, den stouten here.’
Die keiserinne seide echt:
‘Twaren, neve, si heft recht
| |
[pagina 27]
| |
Dat sire drove omme si,
595[regelnummer]
So ben ic oec, gheloves mi.’Ga naar voetnoot1)
Die keiser riep Gierbeert dat kint,
Ende heft om dander gesint,
Om den Borghenioene Aubrine.
Die vrouwe hadde Hernaude ende Gerine,
600[regelnummer]
Ende cussese herde menechfout,
Want si en waren niet out.
Die coninc hiet den Borghenioen,
Dat hi soude baden doen
Gierberte den nuwen man:
605[regelnummer]
‘Hi soude hem gheven dan
Bont ende grau ende hermeryn.’
Die hertoghe seide: ‘dat sal sijn’.Ga naar voetnoot2)
Dus sijn si van den coninc gesceeden,
Ende gingen daer benedé
610[regelnummer]
In haer herberghen, daer si daden
Cupen setten ende ginghen baden.
Girbeert hadde ene cupe allene,
Die ne was niet groet, want hi was clene.
Banderside so baetden wel
615[regelnummer]
Vierwerf . xx . joncheren snel,
Die riddren mede worden gedaen.
Die coninginne sende hem saen
| |
[pagina 28]
| |
Mantel ende cleeder diere,
Ghemaect na edele maniere,
620[regelnummer]
Si sende hem orse ende rossiden.
Die coninc sende hem oec tien tiden
Bont ende grau al die ghelike,
Ende orse bereit rikelike;
Groet prosent, dat es waer
625[regelnummer]
Gaf die coninc Gierbeerte daer,
Ende die coninginne mede.Ga naar voetnoot1)
Nu hort wat dat Gierbeert dede:
Hi sat op, ende sine joncheren,
Ende reet te hove wert met eren,
630[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Daer hi wel was ontfaen.
Daerna gingen die heren dwaen,
Ende gingen ten taflen eten.
Na den etene, wildijt weten,
Sijn die heren opgestaen,
635[regelnummer]
Ende sijn te vespren gegaen
In die kerke tonser Vrouwen,
Die si baden met trouwen,
Dat sise hoeden moete ende beverden
Die daer riddren wouden werden.Ga naar voetnoot2)
| |
[pagina 29]
| |
640[regelnummer]
Die nacht waecten si alle daer
Vor onser Vrouwen outaer,
Tote smargens dat die dach ontspranc
Ende die bisscop misse sanc.
Doe die misse was gedaen,Ga naar voetnoot1)
645[regelnummer]
Quam die coninc vort gegaen,
Ende gorde Gierbeerte sijn swert,
Ende hieten wesen onververt,
Ende gaf hem den halslach mede,
Daerna hijt al den andren dede.
650[regelnummer]
Ende doe si ridder ghemaect waren,
Wouden si te hove varen,
Daer si wel waren ontfaen.Ga naar voetnoot2)
Na den etene saten si saen
Op, ende reden uit borderenGa naar voetnoot3).
655[regelnummer]
Daer was ghesien van bachelleren
Scone ghemoet ende scone gestreden.
Deus! wat wartere afgereden
| |
[pagina 30]
| |
Ende geworpen onder voet.Ga naar voetnoot1)
Mer bovenal so wasser goet
660[regelnummer]
Gierbeert die jonghe hertoghe,
God moet hem gheven dat hem doeghe!Ga naar voetnoot2)
Die coninginne merctene wel.Ga naar voetnoot3)
Mettesen so sciet dat spel,
Ende keerden ter herberghen toe.
665[regelnummer]
Deus, wijn ontboet men daertoe,
Die men gaf willechlike.
Doe saten up die heren rike,
Ende voiren te hove wart,
Daer ginc men eten ongespart.
670[regelnummer]
Die coninc nam den jonghen hertoge
Ga naar voetnootmargin Ende dedene bi hem sitten hogheGa naar voetnoot4).
Ende doe dat eten was gedaen,
Nam Gierbert orlof saen
An den coninc, sinen here,
675[regelnummer]
Ende seide: ‘hets tijt dat ic kere,
Here, te minen vader nu,
Uwen orlof biddic u,
Want mergen vroech willic varen.’
Die coninc hi antwerde twaren:
680[regelnummer]
‘Neve, God moet u gheleiden!
| |
[pagina 31]
| |
Hoe, en wildi niet langer beiden?’
- ‘Here’, seit hi, ‘nenic niet.’
Ende daer hi van den coninc sciet,
Helsedine te meneger stont,
685[regelnummer]
Ende custene ane sinen mont,
Ende bevalne onser Vrouwen.
Daerna ginc Gierbeert en trouwen
In die camere ter coninginnen,
Die sijns was blide in allen sinnen,
690[regelnummer]
Ende custene te meneger stont
Sine liere ende sinen mont.Ga naar voetnoot1)
Si seide: ‘Neve, hort na mi,
Mijn herte, mijn sin so sidi;
Mint uwe vriende, radic u,
695[regelnummer]
Ende vort biddic u nu:
Sijt getrouwe uwen neven,
Die jammerlec verweest sijn bleven,
Si ghelicken altemale
Van gedaenten Begge wale.
700[regelnummer]
Deus, hoe blide hadde hi gesijn,
Hadde hi u, lieve neve mijn,
In dese ordene ghesien!
Mer dat en mochte niet gescien.
Peinst dat ghine vreken selt,
705[regelnummer]
God gheefs u macht ende gewelt!’
‘Amen!’ seide Gierbeert die jonghe,
‘Merghen, vrouwe, alsic ontspronge,
Soudic gherne thuswert keren.
God moet u houden in ure eren
710[regelnummer]
Ende in ure gesontheiden!’Ga naar voetnoot2)
| |
[pagina 32]
| |
- ‘Vrient, God moet u gheleiden!’
Ga naar margenoot+ Seide die coninginne wijs,
‘God ende die goede sinte Danijs,
Moet u gheleiden waer gi vart!
715[regelnummer]
Ic sal u gheven een scone part,
Ende .CCC. marc ghuldijn
Ture welvart, neve mijn.’
Gierbeert seits hare groten danc.
Daerna over niet lanc
720[regelnummer]
Sciet hi uter cameren daer.Ga naar voetnoot1)
Die coninginne riep daer naer
Hernaude ende Gerine,
Ende seide: ‘Hort, lieve neven mine,
Sijt ghedinstech ende wert cone,
725[regelnummer]
Twaren, dies hebdi te doene,’
Dit seide si met wenenden ogen,
‘Si moeste hare vrientscap togen.’
Die kinder seiden allebeide:
‘Si souden doen dat si seide,
730[regelnummer]
Wouts hen onnen God onse here.’
Doe sciedense van hare wenende sere
Ende bevalense onser Vrouwen.
Die coninginne bleef met rouwen
Dor die doet van den grave Beggen.Ga naar voetnoot2)
735[regelnummer]
Nu willic u vort van Gierbeerte seggen,
Die te sire herbergen ginc.
| |
[pagina 33]
| |
Smergens porde die jongelinc
Ende sine gheselscap altemale.
Hi hadde vii.xx. wale
740[regelnummer]
Riddre in sijn gheverde,
Die saten alle op haer perde,
Ende keerden weder te lande.
Om dat si hadden vele viande,
Hadden si hen wapenen doen.
745[regelnummer]
Dus reden si tote Chaloen
Ten biscop, diese wel ontvinc,
Ende blide was van den jongelinc.Ga naar voetnoot1)
Van desen willic u laten staen,
Ende wil u vort doen verstaen
750[regelnummer]
Van Bernaert van Naisel
Ende van den biscop alsoe wel
Van Verdun Lanceline,
Ga naar margenoot+ Die vernomen hadden dat te Peppine
Gierbeert ware te Parijs.
755[regelnummer]
Si ontboden, dies sijt wijs,
Hare vriende ende hare maghe,
Soe dat sire hadden tenen dage
Vergadert tien dusen wel.
Doe dede Bernaert van Naisel
760[regelnummer]
Die straten wachten ende beleggen,
Ende sweren diere ende seggen:
‘Mogense Gierbeerte bevaen,
Si selen hem sijn hooft afslaen
Ende Beggen kindren mede;’
| |
[pagina 34]
| |
765[regelnummer]
Dit was nochtan binnen ghelede.Ga naar voetnoot1)
Dus mach Gierbeert sijn in sorgen,
Mer dien God wille borgen,
Hi ontgeet den lieden wel.
Een messelgier die was snel,
770[regelnummer]
Hi ginc vaste te Chaloen toe,
Ende savonts quam hire doe,
Doe die heren sliepen al.
Hi liep vort sonder gescal
Te biscops cameren heimelike
775[regelnummer]
Ende clopte lijslike.
Die biscop seide: ‘wie bestu,
Die daer vore cloppes nu?’Ga naar voetnoot2)
- ‘Here’, seit hi, ‘dies sijt wijs,
Ic ben gheboren van Parijs,
780[regelnummer]
Ende ben een messelgier,
Van Verduin comic hier
Ende segge u dat gegadert sijn
Bernaert van Naisel ende Lancelijn,
Ende hebben belegt die straten
785[regelnummer]
Met vele lieden utermaten,
Ende sweren: mogen sine gevaen
Gierberte, si selen hem afslaen
Thoeft, ende oec den neven, sine,
| |
[pagina 35]
| |
Hernaude ende Gerine.’
790[regelnummer]
Doe die biscop dat verstoet,
Wart hi drove in sinen moet,
Hi stont op ende ginc in de sale,
Daer die heren altemaleGa naar voetnoot1)....
|
|