Een expeditie naar de pool
Groot nieuws: dit jaar verschijnt een nieuwe essaybundel van de prachtige schrijfster Annie Dillard (70), aangekondigd als The Abundance. De titel schijnt uit de Koran te komen, uit een vers dat Dillard ook al aanhaalde in haar laatste essaybundel, For the Time Being: ‘They shalt ask thee concerning what thou shalt expend: say, the abundance.’ For the Time Being is Dillards laatste boek met essays en verscheen in 1999. Hieronder heb ik een fragment vertaald om te helpen uitkijken naar haar nieuwe boek. Het fragment is afkomstig uit het essay ‘An Expedition to the Pole’, opgenomen in Teaching a Stone to Talk (1982):
‘Vandaag is er een muziekgroep in deze katholieke kerk, en ze noemen zichzelf “Wildflowers”. De zanger is een lange tiener met een vierkante kaak, opgewekt en blij hier te mogen zijn. Hij heeft een gitaar om zijn nek hangen en plukt af en toe een bluesloopje of slaat een akkoord aan. Om hem heen staat de rest van de Wildflowers. Eén van hen is een oudere dame, zeer vastberaden; ze heeft lang, oranje haar en is gekleed in country-enwestern stijl. Aan een lange bewerkte band om haar nek hangt een westerngitaar, laag voor haar bekken. Naast haar staan een magere, in zichzelf gekeerde jongen van veertien, en een grote Chinees van in de twintig, die vastbesloten lijkt het naar zijn zin te hebben maar nog niet goed weet hoe dat te bereiken. Hij kijkt wild om zich heen als hij zingt, en schuifelt met zijn voeten. Dan is er nog een lang tienermeisje, waarschijnlijk het vriendinnetje van de zanger; ze is fijngebouwd, tegelijk sereen en doodsbang, een haast niet te horen sopraan. Met zijn allen hangen ze rond bij het altaar en leren ons een nieuw gezang.
Op het eerste gezicht lijkt dit alles nogal jammerlijk, want ik heb juist een flink anti-katholieke opvoeding overwonnen, eenvoudigweg en alleen om te ontsnappen aan protestantse gitaren. Wat doe ik hier? Wie heeft deze leuke katholieken gitaren gegeven? Waarom staan ze niet te mompelen in het Latijn of zijn ze niet bezig bijgelovige rituelen uit te voeren? Wat vindt de paus hiervan?
Maar niemand had gezegd dat het makkelijk zou zijn. Een liefhebberij voor het sublieme is gewoon een nieuwe vorm van hebberigheid, tenslotte; we kunnen moeilijk nu de kerk de secularisatie kwalijk gaan nemen, nu overal hetzelfde liedje te horen valt. En daarnaast, op een manier die ik zelf niet begrijp, hebben deze mensen - al die mensen in al die belachelijke kerken - toegang tot een heel speciale locatie.
De “Pool van Relatieve Onbereikbaarheid” is “dat denkbeeldige punt in de Arctische oceaan het verst verwijderd van land in alle richtingen”. Het is een papieren punt, bedacht door navigators om poolonderzoekers te troosten die, sinds Peary en Henson in 1909 de Noordpool bereikten, geen speciale plek meer hebben om naartoe te gaan. Op de Zuidpool is ook een “Pool van Relatieve Onbereikbaarheid”, daar is het een punt op het land, het verst verwijderd van enig zout water.
Het Absolute is de “Pool van Relatieve Onbereikbaarheid” in de metafysica. Een van de weinige dingen die we tenslotte
Auteursrechtelijk beschermd