Liter. Jaargang 18

[p. 46]

Les Murray
Romeins diatreetglas
Vertaald door Maarten Elzinga

*

Polijst rondom op gelijkmatige afstand binnen een luchtlaag
tussen de binnenste en de buitenste huid van een glazen beker,
waarbij je slechts hier en daar een dunne stut uitspaart.

Pauzeer, en bewerk in hetzelfde atoom na atoom eroderende
tempo de buitenste schaal tot een fijn filigraan
van ringen, of gebladerte, of een gespierd Elysium...

Dat één rukje, één misser een jaar werk kon verprutsen
en je een goeie job of je bijzit riskeerde, zorgde allicht
voor traag poeder en een gestage vijl. Alleen de bekers waren nobel.

Ze werden vervaardigd door plebs, dobbelaars, immigranten,
lui die bij vissoep in de taveerne zwetsten in het Vulgaat.
De allereerste was misschien bedoeld als een stunt, of als

de slimme zet waarmee een slaaf op vrijheid gokte. Of als grapje
in het uitgaansleven: een roemer die geen zatlap vast kon houden
of neerzetten, aangezien er geen voet onder zat;

een wonder van ondermijning, een glazen vat zo kostbaar
dat het Romeinse ernst opriep, bloedige beledigingen en veten,
mocht je het zonder gepast decorum willen beroeren.

Weinig kans dat de beker waarop de Thraciër Lycurgus
door amoureuze ranken wordt gewurgd omdat hij Bacchus
had beledigd, een ouderwets bacchanaal zou hebben overleefd.

[p. 47]

 

Glasbloemen van Harvard, monachaal gepriegel, een opgepord

 

chromosoom om vleugels aan een paard te kweken (iets wat zij ook

 

zouden hebben gedaan), de beweegbare ivoren draken in een drakenbal

 

 

 

van Cathay - het onmogelijke is een passie: waarom doen we het anders?

 

Sommige mensen, zelfs al hadden ze de keus, zouden nog liever

 

met metaforen werken dan ze zelf te moeten leven in de maatschappij.

 

 

 

Maar niets, sinds brille zich nestelde in de duimen

 

en ribbenkasten van die ambachtslieden, kan hun handwerk

 

evenaren, qua adeldom of zachte kracht. Zij gaven de ah's aan agape,

 

 

 

deze fabrieksprodukten van de gothic scene van Rome: met de hand

 

getransfigureerde kommen die te broos zijn om te breken.

 

Enkele exemplaren, tot ver voorbij de Rijn verscheept bij wijze

 

 

 

van beschavingsmissie, hebben de tijd intact en onbeschadigd

 

getrotseerd, anderhalf millennium langer dan de trompetten (toespeling,

 

toe-toespeling) van de arena. Dat is Romes hardste rots.

[p. 48]

Koning Lycurgus gewurgd door wijnranken, op de ‘Lycurgusbeker’ van diatreetglas (vierde eeuw na Chr.) in het British Museum.