Wacht even. Al dan niet vermeende vooroordelen, zeg je, en een moord op een vriend. Vertel.
Ter verklaring van zijn daad duikt Gunnar in het verleden. Hij reconstrueert dat zoals Willem Termeer het doet in het meer dan honderd jaar oudere boek Een nagelaten bekentenis van Emants. Zo wordt het een kwestie van afkomst en milieu.
Het noodlot is onafwendbaar zogezegd. En daarvoor hoef je alleen maar naar Gunnars familie te kijken?
Nou nee, het punt is juist dat Gunnar zich van meet af aan afzet tegen het intellectuele milieu waaruit hij voortkomt. Hij is anders dan de anderen, denkt hij, maar hij wil dat ook per se zijn. Zo is hij wel slachtoffer van zijn eigen compensatiemechanisme. Hij leert voor koekenbakker op vmbo kaderniveau, maar komt, vanwege talenten die in het onderwijs niet gehonoreerd worden, heel snel hogerop.
Wat voor talenten?
Smaak, cultuur, charme, maar ook intelligentie. Maar hij blijft slachtoffer van zijn eigen wil om zich de mindere en daarmee paradoxaal genoeg ook de meerdere te voelen van zijn ouders en familie.
En ik begrijp dat het tegenovergestelde dan weer geldt voor zijn vrouw en haar familie.
Zo ongeveer, maar...
Nee, genoeg hierover, ik heb maar drie bladzijden de tijd. Nu nog even het punt van de moord die onafwendbaar zou zijn.
Ja, maar toch niet als je de weg van het determinisme blijft volgen. Het slachtoffer, Evert dus, is rijk en laat Gunnar optreden als zijn persoonlijke binnenhuisarchitect, want de bakker is intussen de spil van de winkel waarin je het betere, Scandinavische design tegenkomt. Na een tijd komt Evert met het voorstel meubels aan te schaffen buiten het bedrijf om, door zelf het een en ander in een Zweedse groothandel te gaan kopen. Dat scheelt tienduizenden.
En dan?
Gunnar is verontwaardigd. Hij voelt zich misbruikt. En in een vlaag van woede grijpt Gunnar een steen en keilt die tegen het hoofd van Evert.
Dus geen voorbedachte rade. En als ik het goed begrijp, heeft Gunnar een hoge dunk van Evert en van vriendschap.
Noem het maar een zondeloze, ja. Vandaar ook die steen. De Bijbel, weet je wel: ‘wie zonder zonde is werpe de eerste steen’.
Gunnar voelt zich misbruikt.
Maar de vraag is of dat terecht is. Vriendschap moet juist vlekken kunnen verdragen. Het verzoek van Evert aan Gunnar is ook een blijk van vertrouwen. Geen misbruik maar gebruik, realiseert Gunnar zich gaandeweg. Evert heeft trouwens leukemie. Geen agressieve vorm, maar het aftellen is begonnen. Ook dat speelt mee. En Gunnar blijkt in Everts testament opgenomen. Door de moord op Evert krijgt hij het daarin genoemde bedrag nog ook. Twee ton.
Auteursrechtelijk beschermd