Paul van Dongen
Tekeningen
Vergeleken met veel andere kunstenaars voor wie het lichaam en het zelfportret hoofdthema's zijn, is de kunst van Paul van Dongen weinig expliciet. Je zult er geen armoede in vinden, honger, verdriet, ziekte, erotiek, verlangen, hoop. Tenminste niet als een maatschappelijke realiteit. Zoek in zijn tekeningen ook geen autobiografie. [...] Jawel, Paul van Dongen portretteert zichzelf zoals elke kunstenaar onvermijdelijk doet. Hij spreekt zich uit en toont ons elke centimeter van zijn lichaam. Maar zijn werkelijkheid is altijd ding-achtig. Zijn onderwerpen zijn bestudeerde onderwerpen, van nabij bekeken maar niet geïnterpreteerd voor de moderne beschouwer. Een vijftiende-eeuwer zou zijn werk direct begrijpen en een vijfentwintigste-eeuwer zal dat nog steeds doen.
Toch is elk blad van zijn hand een getuigenis van deze tijd. Hij toont ons bloei en verval, lijden en dood, alles vanuit een diepe compassie met het leven en bewondering voor de natuur. Hij laat zich niet afleiden door tijdgebonden verschijnselen zoals mode of techniek. En hij wil niet mee in de teneur van somberte die al tweehonderd jaar de kunst overschaduwt. Zijn kunst is een poging die schaduw af te werpen door zijn ogen goed de kost te geven en al wat leeft in een helder licht te plaatsen. Dat is geen geringe opgave. Het ontbreekt hem niet aan geestverwanten maar zijn weg als kunstenaar is eenzaam.
Rob Smolders
Deze tekst is een passage uit ‘Een schaduw afwerpen’, de inleiding die Rob Smolders schreef voor de catalogus Etsen aquarellen tekeningen van Paul van Dongen.
Auteursrechtelijk beschermd
