Houellebecq in een Malinese tandartsstoel
De Schoonhovense dominee Frans Willem Verbaas debuteerde dit voorjaar met de dikke roman Sneeuw in Afrika (Mozaïek, Zoetermeer, 352 blz., €19,50). Hoofdpersoon is de Nederlandse antiquaar Thomas Masmeijer die, kort nadat zijn vakantie bij oude vrienden in Mali begonnen is, van zijn zoon hoort dat er een serie kostbare boeken uit zijn winkel verdwenen is. De inbraak houdt hem voortdurend bezig en dreigt zijn vakantie flink te vergallen.
Tot overmaat van ramp breekt er een stuk van Thomas' kies bij het deelnemen aan de eucharistie. Dat doet hem belanden bij een tandarts die afwisselend een halfjaar in de Franse Alpen vertoeft en een halfjaar in Bamako de high society behandelt. Gesprekken met deze tandarts, dr. Sidibé, drijven van de Europese haastigheid via Michel Houellebecq naar de Afrikaanse huwelijksmores. Terwijl Thomas zich maar niet kan losmaken van zijn gestolen boeken, maakt hij samen met zijn vrouw Lizette kennis met het leven als expat in Mali. Bij het ambassadepersoneel en de ontwikkelingswerkers die ze daar ontmoeten, strijden cynisme en omarming van het Afrikaanse levensgevoel om voorrang. Hoewel er weinig lijkt te veranderen in de bedaarde verhouding van Thomas en Lizette, zijn er allerlei tekenen die erop wijzen dat de spanning onderhuids toeneemt. De bom barst als de boekendiefstal blijkt te zijn gepleegd door iemand uit onverwachte hoek. Thomas wordt daardoor regelrecht teruggeleid naar de affaire die hij ooit met een collega had: hoe heeft hij kunnen denken dat zijn vrouw en zoon daarvan niets zouden merken?
Sneeuw in Afrika heeft alles wat een boek goed kan maken: vorm èn inhoud, spanning en een plot die zich anders afwikkelt dan je aanvankelijk denkt. Frans Willem Verbaas is een goede verteller die experimenteert met zijn hoofdpersonen: wat gebeurt er als je hen in een vreemde omgeving zet en wat pijlen op hen afschiet, variërend van huwelijkse ontrouw tot bewustzijnsbeïnvloedende malariamedicijnen? De universele thema's en het effect van de vervreemding - wat is er eigenlijk wèl gebeurd? - maken veel goed dat door de langdradigheid en door de oppervlakkigheid van veel karakters verloren ging.
Hugo Louter
Auteursrechtelijk beschermd