Liter. Jaargang 6

[p. 65]

Vamba Sherif
Fragment uit Het koninkrijk van Sebah

De verkiezingen naderden en de vrouwen hadden van ons huis het zenuwcentrum voor hun campagne gemaakt. Bij ons werden de strategieën uitgestippeld waarmee Sebah een plaats in de gemeenteraad zou kunnen veroveren. Ze lieten kaarten en aanplakbiljetten met Sebahs foto erop drukken en die werden op containers geplakt, en op lantaarnpalen en telefooncellen en op prikborden in supermarkten gehangen. De foto's werden ook huis aan huis verspreid, ze verschenen in advertenties in de kranten en ze werden afgedrukt op kleding die aan lijnen tussen de bomen van de straten hing. Overal zag je Sebah, met een stralende welkomstglimlach op haar gezicht en een kleurige doek om haar hoofd gewikkeld.

De vrouwen, vertelde Sebah ons, hadden gestaan op een Afrikaanse tooi. Sebahs suggestie van een blazer of mantelpak hadden ze verontwaardigd afgewezen. ‘Met deze kleding onderscheid je je van alle andere kandidaten,’ zeiden ze.

In aanwezigheid van Sebah was het alsof de vrouwen van haar groep extra energie kregen. Ze werkten harder dan ooit. Er waren gepensioneerde leraressen bij, sociaal werksters met een leven lang ervaring in het omgaan met mensen, en huisvrouwen die graag een ander wilden helpen om haar droom te realiseren.

Ook allerlei organisaties steunden Sebah. En mensen die alleen maar over haar hadden gehoord, droegen Sebah op handen nog voor ze haar hadden gezien. Iedereen die Sebah ontmoette, beloofde haar onvoorwaardelijke steun en organiseerde activiteiten om fondsen te werven. Zo werd er een fietsrace voor kinderen georganiseerd door de buitenwijken van de stad, waarbij elke kilometer werd gesponsord. Andere vrouwen bakten weer oliebollen die door hun kinderen en kleinkinderen langs de huizen werden verkocht.

In het vuur van al die activiteiten leek mijn vader geheel vergeten. Hij maakte er een gewoonte van om zo laat mogelijk thuis te komen, en omzeilde zo goed en zo kwaad als dat ging de vrouwen, die hem op hun beurt ook negeerden. Of ze deden, als hij thuiskwam, alsof ze zijn groet niet hoorden en gingen vrolijk door met hun discussies.

Wanneer hij na een lange dag in de winkel binnenkwam, ging hij meestal regelrecht naar boven om zijn gedichten op te zeggen. Dan vulde het huis zich met zijn sonore stemgeluid en hoorde ik hem bidden. Voor ons allemaal misschien, maar zeker voor Sebah.

[p. 66]

Tot op die bewuste zatermiddag had mijn vader geen rol van betekenis gespeeld in de campagne van zijn vrouw, maar hij had zich er ook niet tegen verzet. Eigenlijk vermoed ik dat hij die vrouwen best leuk vond, maar niet wist hoe hij met hen moest omgaan. En hoe meer ze hem meden, hoe meer hij zich terugtrok.

Dat veranderde toen mijn vader opeens het huis binnenknalde, zwaaiend met een lokale krant. Er stond een grote kop boven een interview dat Sebah had gegeven: ‘In den beginne was er een vrouw’. Daaronder een prent van een weelderige tuin met allerlei vruchten, echte en onechte. In vage contouren was daarin een vrouw getekend, van wie ik dacht dat het Sebah zelf was. Trots schreed ze door die tuin.

Haar echtgenoot beefde van woede. Het huis, vol vrouwen, was doodstil.

‘Sebah, kun je dit uitleggen?’ Mijn vader wees op de kop en smeet de krant toen naar Sebah.

Hij belandde bijna op de grond, maar ze ving hem nog net.

Er lag een benauwde glimlach op haar gezicht, ze scheen nogal van streek dat zij hem hier ten overstaan van haar vrouwengroep iets moest uitleggen.

‘Het is volgens onze traditie en zo is erover geschreven, Haidara.’

Mijn vader wees elk woord van haar af met een schudden van zijn hoofd. ‘Het is niet wat onze traditie vertelt.’

De vrouwen, geconfronteerd met een aspect van Sebah dat ze nog niet kenden, haar man, waren te verbijsterd om ook maar een woord uit te brengen en keken toe.

Er heerste zo'n diepe stilte dat de hele kamer, toen ik in de keuken kuchte, zich omdraaide naar mij. Ik schonk hun maar een onschuldige glimlach en ze glimlachten met een frons terug.

‘In den beginne was er een vrouw,’ had Sebah in het interview gezegd. ‘Nadat zij op een dag alleen door de tuin had gedwaald, had geproefd van de vruchten, gekeken en geluisterd naar de vogels, gespeeld met de dieren, gebaad in fluisterende bronnen, verveelde de vrouw zich en verlangde naar een partner. Op voorwaarde dat die partner even mooi zou zijn als zij, want ze had de weerkaatsing van haar beeld in de bronnen gezien.

Toen schiep God de man als partner voor de vrouw. De man viel nogal lelijk uit, met een monsterlijk gerimpeld gezicht.

“Ik heb om een mooie partner gevraagd,” zei de vrouw.

God antwoordde: “Ik ken niets wat lelijk is. In mijn ogen is de man net zo mooi als jij.”

De vrouw liet zich niet uit het veld slaan. “Ik wil hem niet,” zei ze.

“Hij is je enige keuze,” zei God.

[p. 67]

De vrouw zag de man met een verlekkerde glimlach op zich afkomen en zette het op een lopen. De man achter haar aan, door de tuin heen, de tuin uit, door bossen, over bergen en door dalen, naar de zee.

Zonder een seconde te aarzelen sprong de vrouw in zee.

De man dook haar achterna.

De vrouw kon niet zwemmen, maar de man die meer in zich had dan zijn lelijkheid, dook haar op.

Eenmaal weer aan land keek de vrouw de man aan, en voor het eerst zag zij de schoonheid in hem.

Toen werden de twee man en vrouw.’

‘En jij beweert dat dit tot onze traditie behoort!’ tierde mijn vader.

Sebah zweeg.

‘Ik steun je campagne niet meer, Sebah,’ zei hij.

Van boven klonk nu alleen de stem van mijn vader. Op zangerige toon reciteerde hij in het Arabisch het verhaal van de geboorte van Christus, zoals het in de koran staat, een verhaal dat hij wel vaker opzei wanneer hij in een slechte bui was en opgevrolijkt moest worden. De vrouwen luisterden naar dit voor hen nieuwe fenomeen, terwijl zijn stem aanzwol en het hele huis vulde, alleen zijn stem, dwingend en vragend om respect en bewondering van hen.

Een van de velen die Sebah wel feliciteerden met haar interview, was Ronald. Op zondag, een week na het interview, belde hij aan.

Toen hij binnenkwam, knipoogde hij naar Mariam die in de keuken aan het thee zetten was. ‘Ik kom u persoonlijk gelukwensen, mevrouw Haidara. Ik moet zeggen dat u al mijn verwachtingen hebt overtroffen. Het werd tijd dat er iemand als u op het toneel verscheen om die eentonige en uiterst voorspelbare routine die ze hier politiek noemen, eens wat nieuw leven in te blazen.’

Mijn zusje bood hem een kop thee aan die hij met beide handen vasthield, alsof hij het koud had.

Ronald stond tegen het kozijn van de keukendeur geleund en keek naar Sebah. Zo te zien was ze doodop door de vele reacties die ze had gekregen; rond haar ogen liepen diepe lijnen van moeheid. Er waren de laatste dagen zoveel bezoekers voor haar geweest dat Sebah om een aparte ruimte had gevraagd waar zij haar supporters kon ontvangen. Het gerucht ging dat ze nu binnenkort ook wel op de lokale televisie zou verschijnen, en enkele vrouwen hadden haar al voorgesteld om maar meteen in de landelijke politiek te gaan.

‘Mariam heeft het van niemand vreemd, mevrouw,’ zei Ronald. ‘Wist u al dat ik niet zo lang geleden uw dochter heb gevraagd of ze mijn vriendinnetje wilde zijn? Ze zei meteen nee.’

[p. 68]

Mariam siste tussen haar tanden.

‘Mijn vader heeft me eens verteld over een koninkrijk in Afrika met vrouwelijke krijgers die door eenieder werden gevreesd, omdat ze niet met zich lieten spotten. Misschien waren dat wel voorouders van u, mevrouw Haidara.’

‘Nee, Ronald, ik ben geen amazone.’

‘Je weet maar nooit.’

We gingen naar mijn kamer, waar Ronald aan de tafel ging zitten en door mijn verhalen bladerde. ‘Heb jij nog met Daphne gepraat?’ vroeg hij.

‘Ik kan het niet, want ik weet niet wat ik tegen haar moet zeggen. Daphne wil dat ik met mijn ouders over haar praat.’

‘Dan moet je niet verbaasd zijn over de gevolgen.’

‘Wat voor gevolgen?’

‘Dat ze je aan de kant zet omdat je haar niet serieus neemt.’

‘Ik neem haar wel serieus,’ snauwde ik. ‘Maar ik vind dat je ook je eigen leven moet kunnen leiden.’

Toen mijn vader en ik de volgende morgen druk bezig waren in de winkel, stond tot onze verbazing Sebah ineens voor onze neus. Ze had een halve dag vrij genomen van haar werk voor de vrouwenorganisatie om haar man in de winkel te komen helpen. Ik keek hoe Sebah de klanten bediende. Ik had haar nog nooit zo in haar element gezien. Haar belangstelling voor mensen was zo zichtbaar toen ze daar groente, fruit en andere producten stond in te pakken en al haar klanten een ontwapenende glimlach schonk. Het smeulende vuur van een oude liefde vlamde in de ogen van haar echtgenoot.

Iemand die zo met mensen kon omgaan, moest wel een goed gemeenteraadslid zijn.

Het koninkrijk van Sebah (2003) verscheen bij Uitgeverij De Geus.