Liter. Jaargang 1

Christelijk literair tijdschrift

[p. 38]

Rijke de Wolf
We hebben ongelofelijke haast

De zon en de wind spelen in elk geval uitzonderlijk goed samen, als op een Griekse voorjaarsdag.

Vandaag houden de gezamenlijke basisscholen van ons uitdijende dorp hun jaarlijkse ‘Schoolsportolympiade’: teams van onze school moeten het opnemen tegen leeftijdsgenoten van vijf andere scholen. Op papier is een sportieve houding eis nummer één. Een klassieke gedachte, al gangbaar bij de oude Grieken. Hun Olympisch vuur is millennia lang doorgegeven.

Verbroedering en respect voor de prestaties van je tegenstander staan centraal op een Olympische dag als deze. Kan dat, in een competitiesfeer respect opbrengen voor je vijand? Er blijkt een contradictio in terminis te schuilen binnen dit haast onmenselijke idee, het is tegelijk een reminiscentie aan een Jezuswoord.

Ook vandaag slaat de vlam regelmatig in de pan, want los van het papier is winnen eis nummer één. Deze vechtlust is het Olympisch gebeuren niet vreemd: ook op wereldniveau werd het vuur van de politieke strijd meermalen aangewakkerd op het toneel van de Spelen, o.a. door volken uit het gebied rond de Middellandse Zee.

Op deze vrijdag geen strijd op leven en dood, zoals bij de Griekse pankrationspelers, die dikwijls doorvochten tot een van beiden er dood bij neerviel. Bij ons is de sfeer gemoedelijker, maar het tijdschema strakker. Want de Tijd is onze grote dictator. We hebben hem zelf alle macht gegeven, niemand is in staat hem te onttronen. Het programma dicteert ons: om 11.09 uur start de badmintonwedstrijd b7-a5, om 11.17 uur b8-d3, om 11.40 uur begint de handbalwedstrijd t-d. Opschieten, denk ik aan het eind van de middag, om 16.00 uur moet de prijsuitreiking voorbij zijn, want ik heb om 16.30 uur elders een afspraak. Mijn agenda is m'n tweede Bijbel (eerlijk is eerlijk: vaak ook m'n eerste).

Het Rad van de Haast sleurt alles in zijn werveling mee, ook mij. De cabaretier Herman van Veen zingt er op een nerveuze, jachtige wijze het inmiddels befaamd geworden lied:

Opzij, opzij, opzij
maak plaats, maak plaats, maak plaats
we hebben ongelofelijke haast

[p. 39]

We gaan door met de bestrijding van misstanden, met het opjagen van de economische groei. Hongersnood kennen we niet meer. De laatste grote watersnood ligt een eind achter ons - maar tijdnood grijnst me toe vanuit elke wijzerplaat, waarop ik tientallen malen per dag een vluchtige blik werp. En het Rad draait rond, rond, rond, de zon gaat op en onder, op en onder, op en onder, zelfs zij heeft ongelofelijke haast en wij ‘moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan’ en ik ben voortdurend haast te laat -

tot de man met de zeis voor me staat.

Wij plannen onze dagen tot op de minuut nauwkeurig. Daarin vormen we een uitzonderlijke generatie binnen de geschiedenis. De competitie met de tijd echter begon zodra de mens sterfelijk werd.

Ik herinner me een verhaal over een Egyptische farao, familie van de grote Chefren, de piramidebouwer. Mijn fantasie moet het verhaal aanvullen, want ik heb geen tijd de geschiedenisboeken rustig door te bladeren, ook Liter heeft ongelofelijke haast.

‘Koning, u hebt nog één jaar te leven,’ voorspelde de priester.

De farao zocht wanhopig naar een manier om onder dit noodlot uit te komen.

Hij liet honderden lampen maken en plaatste die in zijn tuin. Zodra de nacht viel, ontstaken zijn dienaren de lampen, zodat het schijnsel het daglicht in helderheid vrijwel evenaarde. Iedere nacht werd er feest gevierd, de koning at en dronk driemaal per nacht, hij liet zich voortdurend vermaken, sliep slechts enkele uren per etmaal en regeerde overdag. Zo verdubbelde hij zijn levensdagen.

Na een half jaar echter was hij volkomen uitgeput, zodat zijn hart het begaf. Hij stierf.

Dwaze koning.

Einde verhaal. Ik druk snel op de powerknop van mijn computer en draai de lamp zo, dat het felle licht niet op het scherm valt. Als ik opschiet, kan ik deze bijlage vannacht nog uittypen en printen en heeft de Liter-redactie mijn kopij overmorgen. Net op tijd.

Wat voegt een millennium toe aan het wezen van een mens? Ik, verlichte dwaas, wandel in de Egyptische duisternis van mijn literaire tuin. Ik haast mij wat moderne hiëroglyfen op papier te zetten, zodat mijn woorden bewaard zullen worden voor de toekomst. Ik zoek onvergankelijkheid en roep daarmee de vergankelijkheid op.

Duizenden jaren geleden zei de Prediker het al.
Er is niets nieuws onder de eeuwige vlam van de zon.

Rijke de Wolf (1954) is leraar in Ede. Hij publiceerde gedichten in Woordwerk. Novelle: Sapuru (1992).