Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 30

[p. 93]

Tinus-in-de-war
Jacques Vriens
Met illustraties van Juliette de Wit

Tinus

Tinus ligt op de deurmat.
Je ziet veel poes en een beetje mat.
‘Miauw,’ zegt Tinus.
Hij staat op en kijkt omhoog.
Dan krabbelt hij aan de deur.
Oma komt de keuken binnen.
‘Wil je de tuin in, Tinus?’
‘Miauw.’

[p. 94]

 

Oma maakt de deur open.

 

‘Vooruit, niet te lang dan.’

 

Tinus snuffelt aan de mat.

 

‘Schiet eens op,’ zegt oma.

 

Tinus rekt zich uit.

 

Dan gaat hij weer zitten.

 

Oma zucht en aait de poes.

‘Ga nou maar,’ zegt ze.
Tinus weet het niet meer.
Waarom zit hij hier?
Oma doet de deur dicht.
‘Malle Tinus!
Blijf dan maar binnen.’
Ineens weet Tinus het weer.
Hij moet een plas. ‘Miauw.’
Oma maakt de deur weer open.
Tinus loopt naar een struik.
Daar graaft hij een kuiltje.
En hij gaat even lekker zitten.
Dan loopt hij gauw terug.
Maar de deur is dicht.

[p. 95]

Anke

Tinus wacht en wacht en wacht.
Er komt niemand.
Hij loopt naar het raam en springt op de rand.
Hij ziet oma en opa en een meisje.
Wie is dat ook alweer?
‘Miauw.’
Het meisje springt op.
Blij klapt ze in haar handen.

Ze maakt het raam open en tilt de poes op.
‘Tinus, lieve dikzak!’ zegt ze.
‘Ken je Anke nog?’ vraagt oma.
‘Die blijft een paar dagen bij ons.’
Tinus kijkt naar Anke
en knijpt dan zijn ogen dicht.
Anke aait over zijn kop.
Tinus begint te spinnen.

Anke lacht en zegt: ‘Hij zet zijn motor aan.’
Opeens hoort ze gesnurk.
‘Opa doet een dutje,’ zegt oma.
Tinus kijkt naar opa en gaapt.
Zijn bek gaat heel ver open.
‘Hij lijkt wel een leeuw,’ zegt Anke.
Tinus klimt op Ankes schoot.
Hij tilt eerst zijn ene voorpoot op.
En dan de andere.
Zijn poten gaan op en neer.
Zo draait Tinus rondjes op schoot.
Oma schudt haar hoofd.
‘Hij weet weer niet wat hij wil.
Ga nou eens liggen, gekke kat.’
Tinus gaat met een plof liggen.

[p. 96]

 

Opa doet zijn ogen open.

 

‘Dag opa,’ zegt Anke.

 

‘Wie ben jij?’ vraagt opa.

 

‘Toe nou, opa,’ zegt oma.

 

‘Je kent Anke toch nog wel?

 

Ze is je kleinkind.’

 

‘Kleinkind?’ Opa krijgt rimpels in zijn hoofd.

 

‘Ja, onze Anke,’ zegt oma.

 

Opa denkt heel lang na.

 

Dan komt er een lichtje in zijn ogen.

 

‘Anke!’ roept hij blij.

Oma aait hem over zijn arm.
‘Zie je wel, je weet het nog best.’
Opa knikt en zegt zacht:
‘Ik ben af en toe in de war.’
Hij wijst naar zijn hoofd.
‘Daar is het soms wat donker.’
Tinus wordt wakker en kijkt naar opa.
Die heeft een fijne schoot.
Tinus springt op de grond
en gaat voor opa's stoel zitten.
‘Kom maar,’ zegt opa.
Tinus likt aan zijn poot.

[p. 97]

 

Waarom zit hij hier?

 

Hij lag net zo lekker.

 

En wie is die man?

 

Nou ja, zijn schoot is lekker groot.

 

Hup, en Tinus zit bij opa.

 

‘Goed zo,’ zegt opa.

 

En ze vallen allebei in slaap.

De trap

Tinus zit midden op de trap.
Boven is het grote bed.
Beneden staan brokjes.

Tinus wipt een treetje hoger.
Nee, toch eerst naar de brokjes.
Hij wipt een treetje lager.
Of een slaapje?
Tinus wipt weer een treetje hoger.
Boven aan de trap staat Anke.
‘Anke, kom je eten?’ roept oma.
Anke holt de trap af.
Ineens weet Tinus wat hij wil.
Plof, lekker op de trap liggen.
Anke valt over de poes.
Ze is heel vlug beneden.

En Tinus rent naar boven.
Hij kijkt haar met bange ogen aan.
Zijn oren liggen plat en hij blaast.
Anke huilt.
Oma slaat een arm om haar heen.
‘Ik viel over Tinus,’ snikt Anke.
‘Zag je hem dan niet?’
‘Jawel, maar hij ging opeens liggen.’
‘Rare Tinus,’ roept oma naar boven.

[p. 98]

 

‘Kijk nou eens wat je hebt gedaan.’

 

Tinus begint zijn staart te wassen.

 

Oma geeft Anke een dikke knuffel.

 

‘Kom, dan gaan we eten.’

 

Ze lopen samen naar de kamer.

 

Tinus wast nu een pootje.

 

Opeens hoort hij een geluid.

 

Een deksel van een pan? Een bakje?

 

Tinus wipt de trap af.

 

Brokjes, beneden zijn brokjes!

Slobber en slurp

Anke, opa en oma zitten aan tafel.
Tinus zit op de grond.
Bij zijn brokjes en zijn water.

Hij neemt een likje.
En nog een en nóg een.
Zijn tong gaat vlug op en neer.
Slobber, slobber, slobber.
Anke wil net zo eten als Tinus.
Ze neemt een likje van haar soep.
‘Niet doen,’ zegt oma. ‘Je bent geen poes.’
Tinus slobbert nog steeds.
Opeens hoort Anke iets anders.
Slurp, slurp, slurp.
Opa heeft zijn bord vast.
Hij houdt zijn mond tegen de rand.

[p. 99]

Zo slurpt hij de soep naar binnen.
Anke tilt haar bord ook op.
‘Leuk, opa, nou zijn we poezen.’
‘Niet doen,’ zegt oma boos.
Opa slurpt gewoon door.
Er hangt een druppel aan zijn kin.
Als het bord leeg is, zet hij het neer.

Oma veegt de druppel weg.
‘Opa toch, je moet netjes eten.
En Anke ook.’
Opa knikt naar Anke en staat op.
‘Waar ga je heen?’ vraagt oma.
‘Ik ben klaar.’
‘Maar ik heb nog meer eten.’
Opa sloft naar zijn grote stoel.
Met een plof gaat hij zitten.
Tinus springt bij hem op schoot.
‘Opa,’ zegt Anke, ‘je moet nog eten.
En Tinus ook.’
‘Laat maar,’ zegt oma zuchtend.
‘Hij is weer in de war.’

[p. 100]

Een boodschap

Oma vraagt: ‘Wil je brood kopen?’
Dat wil Anke wel.
‘Deze straat uit en dan de hoek om.’
Anke krijgt een tas en geld.
‘Ik ga mee,’ zegt opa.
‘Fijn zo,’ zegt oma.
‘Een loopje is goed voor je. Tot straks.’
Oma wil de deur dicht doen.

‘Miauw,’ zegt Tinus op de mat.
‘Wil jij ook mee, Tinus?’
Tinus stapt naar buiten.
‘Daar is Tinus!’ roept Anke blij.
Samen stappen ze door de straat.
‘Ben jij vaak in de war?’ vraagt Anke.
Opa denkt even na en zegt dan:
‘Soms, als ik moe ben.’

‘Ben je nu moe, opa?’
‘Nee hoor, ik vind het fijn met jou.’
Hij knijpt even in Ankes hand.
Tinus trippelt voor ze uit.
Zijn staart staat recht omhoog.
‘Tinus wijst de weg,’ zegt Anke.
Bij een zijstraat blijft Tinus staan.
‘Doorlopen,’ zegt Anke.
‘We moeten de hele straat uit.
Dat heeft oma gezegd.’
Maar opa blijft ook staan.
Ineens laat hij Ankes hand los
en loopt de zijstraat in.
Anke holt achter hem aan.
‘Opa, waar ga je heen?’
‘Ik moet naar school,’ zegt opa.

[p. 101]

De school

Opa loopt maar door.
Anke trekt aan zijn jas.
‘Je hoeft niet naar school, opa.’
‘Jawel, en ik moet opschieten.
Anders kom ik te laat.’
‘Opa's hoeven niet naar school.’

‘Ik moet wel naar school.’
Tinus rent voor opa uit.
‘Kijk, de kat weet de weg,’ zegt opa.
Dan stopt hij bij een open plek.
Er ligt een berg stenen.
En er groeit een oude boom.
‘De school is weg,’ zegt opa zacht.
‘Alleen de boom is er nog.’
Hij pakt de hand van Anke.
Anke kijkt naar haar opa.
Hij heeft tranen in zijn ogen.
Dan kijkt hij om zich heen.
‘Waar zijn we?’ vraagt hij.
‘Je moest naar school, opa.’

[p. 102]

 

Opa schudt zijn hoofd.

 

‘Ik hoef niet meer naar school. Nooit meer.’

 

Anke strijkt over zijn hand.

 

‘Ben je nu in de war, opa?’

 

‘We moeten naar de bakker,’

 

zegt opa en hij loopt door.

 

Na een tijdje zegt hij: ‘Ik dacht aan vroeger.

 

Soms heb ik dat.’

 

‘Ben je dan weer klein?’ vraagt Anke.

 

Opa lacht. ‘Heel goed, mijn meiske.’

 

‘Leuk, dat je soms weer klein bent,’ roept Anke.

De weg kwijt

‘Ik wil naar huis,’ zegt opa.
‘Weet jij waar ons huis is?’
‘Nee, misschien weet Tinus het.’
‘Tinus!’ roept opa.
‘We moeten naar huis, naar oma.’
Tinus gaat zitten.
Hij steekt een poot in de lucht.
‘Tinus, je moet de weg wijzen,’ zegt Anke.
Tinus wast zijn poot.
Daarna krabt hij achter zijn oor.
‘Toe nou, Tinus,’ zegt Anke.
‘Miauw.’

‘Tja, ouwe opa's en ouwe poezen,
daar heb je niks aan,’ zegt opa.
Tinus miauwt en loopt verder.
‘Daar heb je heel veel aan,’ zegt Anke.
Ze lopen achter Tinus aan.
Straat in, straat uit.

[p. 103]

Even later zijn ze weer bij de open plek.
‘Tinus weet het ook niet,’ zegt opa.
‘Ik wil naar oma,’ snikt Anke.
Opa slaat een arm om haar heen.
‘Niet huilen, mijn meiske. Ik vraag de weg.’

De oude boom

Ze zien een vrouw met een hond.
‘We vragen de weg aan haar,’ zegt opa.
Tinus zet een hoge rug op.
Zijn staart wordt heel dik.
De hond blaft en trekt aan de riem.
‘Af, Bas!’ roept de vrouw.
Ze draait zich om en loopt weg.
‘Mevrouw!’ roept opa.
Maar ze luistert niet.
Opa gaat op een muurtje zitten.
Anke kruipt naast hem, met Tinus.
Opa wijst naar de oude boom.

[p. 104]

 

‘Daar speel ik altijd met Frank.’

 

‘Wie is dat, opa?’

 

‘Dat is mijn beste vriend.’

 

‘Wat spelen jullie dan?’

 

‘Frank is de boef en ik ben de pakker.

 

We rennen om de boom.

 

Als ik hem tik, ruilen we.’

 

‘Zullen we dat ook doen, opa?’

 

Ze lopen naar de boom.

 

Anke en Tinus zijn de boeven.

 

Ze gaan achter de boom staan.

 

‘Waar zijn de boeven?’ vraagt opa.

 

 

 

‘Miauw.’

 

‘Ssst, stil, Tinus!’

 

‘Ik hoor het al,’ zegt opa.

 

Hij loopt om de boom heen.

 

Anke en Tinus rennen weg.

 

‘Ik kan niet zo vlug!’ roept opa.

 

‘Vroeger had ik Frank zo.’

 

‘Waar is Frank nu?’ vraagt Anke.

 

‘Dat weet ik niet.’

 

‘Hij was toch je beste vriend?’

 

‘Als je groot wordt,’ zegt opa zacht,

 

‘raak je vrienden kwijt.’

 

‘Stom, hoor,’ zegt Anke.

 

‘Ik blijf altijd jouw vriend.’

Een meneer

Er komt een man aan.
‘We zijn de weg kwijt,’ zegt Anke.
‘Waar woon je?’ vraagt de man.
‘Opa, waar wonen we?’
Opa denkt even na. ‘We wonen in de... eh... eh...
Ik weet het niet meer.’

[p. 105]

 

De man vindt het maar raar.

 

‘Wat dom dat u dat niet weet.’

 

 

 

Anke gaat boos voor de man staan,

 

met haar handen in haar zij.

 

‘Mijn opa is niet dom!’ roept ze.

 

‘Hij is alleen soms in de war.’

 

 

 

‘Miauw.’

 

‘Net als Tinus.’

 

‘Rustig maar,’ zegt de man.

 

Tinus strijkt langs zijn been.

 

‘Wat een lieve poes,’ zegt de man.

 

‘Ja.’ Anke kijkt hem boos aan.

 

Dan vraagt de man:

 

‘Hoe ziet jullie straat eruit?’

 

‘Veel bloemen,’ zegt Anke.

 

‘En bomen,’ zegt opa.

 

‘En huizen met rode daken,’ zegt Anke.

 

De man krabbelt op zijn hoofd.

 

‘Is het de Akkerstraat?’ vraagt hij.

 

‘Ja, die is het!’ roept opa en hij lacht.

 

‘Ik woon er al vijftig jaar.’

 

‘Hoe kunt u het dan vergeten?’

 

‘Nou... eh... omdat...’

 

‘Omdat opa mijn opa is,’ zegt Anke.

Tinus-in-de-war

De man loopt met opa en Anke mee.
Oma staat al voor de deur.
‘Waar zaten jullie?’ roept ze boos.
‘Ik heb overal naar jullie gezocht!’
Opa en Anke zeggen niks.
‘Nou?’ vraagt oma.
‘We waren de weg kwijt,’ zegt Anke dan.

[p. 106]

 

‘We waren in de war. Opa, Tinus en ik.’

 

Oma schudt haar hoofd.

 

‘Nou, ik ben blij dat jullie er zijn.

 

En waar is het brood?’

 

Opa en Anke kijken elkaar aan.

 

‘Vergeten!’ roept Anke lachend.

 

‘Mooi is dat,’ moppert oma.

 

‘Nu hebben we geen eten.’

 

‘Dan halen we toch friet,’ zegt opa.

 

‘Ik haal het wel,’ zegt oma.

 

‘Voor jullie weer in de war raken.’

 

Ze trekt haar jas aan en gaat weg.

 

Opa ploft in zijn stoel.

 

Hij geeft Anke en Tinus een knuffel.

 

Dan doet opa zijn ogen dicht.

 

‘Ik ben net als Tinus,’ zegt hij.

 

‘Tinus-in-de-war.’

In de tuin

Anke kijkt na het eten naar buiten.
Tinus zit in het gras en gaapt.
Dan loopt hij naar de deur.
‘Miauw.’
Anke maakt de deur open.
‘Kom maar, Tinus.’
‘Miauw.’

‘Toe nou, Tinus...’
‘Miauw.’
Oma hoort het ook.
‘Laat hem maar,’ zegt ze.
Anke loopt naar de poes.
Dan gooit ze de bal weg.
Tinus rent achter de bal aan.

[p. 107]

 

Hij snuffelt eraan en bijt erin.

 

‘Malle Tinus, dat is geen eten!’

Opa komt ook naar buiten. ‘Dag mijn meiske.’
‘Dag opa.’
Anke gooit de bal weer weg.
‘Pas op,’ zegt opa.
‘Anders rolt hij in de vijver.’
‘Welke vijver?’ vraagt Anke.
‘Bij de schuur,’ zegt opa. ‘Kom maar eens mee.’

Waar is de vijver?

Anke en opa staan bij de schuur.
‘Hier is het,’ zegt opa.
‘Ik zie niks,’ zegt Anke.
‘Hoe kan dat?’ roept opa boos.
Anke schrikt ervan
en Tinus schiet onder een struik.

‘Ik weet het niet, opa,’ zegt Anke.
‘Waar is de vijver?’ schreeuwt opa.
Hij draait zich om naar de deur.
‘Vrouw!’ roept hij.

[p. 108]

 

Hij stampt boos op de grond.

 

Oma komt de tuin in.

 

‘Wat is er?’ vraagt ze.

 

‘Waar is mijn vijver?’ brult opa.

 

Anke rent naar oma.

 

Ze verstopt zich achter haar rug.

 

Opa ziet nu helemaal rood.

 

‘Wat heb je met mijn vijver gedaan?’

 

Kalm loopt oma naar hem toe.

 

‘Er is geen vijver,’ zegt ze.

 

Opa grijpt oma bij haar arm.

 

‘Jij hebt hem dicht gemaakt!’

 

Oma rukt zich kwaad los.

 

‘Hou toch op!’ roept ze.

 

‘Je bent weer in de war, ouwe vent!’

 

‘Niet waar, stom mens,’ roept opa.

 

Anke wordt nu ook boos.

 

‘Je bent zelf stom!’ schreeuwt ze.

 

‘En oma ook! Jullie moeten vrienden zijn.’

 

Opa draait zich om en loopt weg.

 

‘Hij heeft het weer,’ zegt oma zacht.

 

Dan ziet Anke dat ze huilt.

 

 

 

‘Wat moet ik met hem?’ snikt oma.

 

‘Hij is soms net een klein kind.’

 

Tinus komt onder de struik uit.

 

Hij strijkt langs oma's benen.

 

Dan rent hij naar de deur en terug.

 

 

 

‘Tinus is ook in de war,’ zegt Anke.

 

‘Ja,’ zegt oma met een zucht.

 

Ze denkt even na en zegt dan:

 

‘Ik snap het al. Vroeger had opa een vijver.

 

Kom, we gaan naar hem toe.’

 

Samen gaan ze naar binnen.

 

Tinus loopt achter ze aan.

[p. 109]

Net kinderen

Opa zit boos in zijn stoel.
‘Ze pakken alles af,’ bromt hij.
Anke kruipt met Tinus bij hem op schoot.

‘Opa, jij had een vijver toen je klein was.’
Opa doet zijn ogen dicht.
‘Ja, een hele mooie,’ zegt hij.
‘Nu heb je geen vijver meer,’ zegt Anke zacht.
Opa doet zijn ogen weer open.
‘Dat is waar,’ zegt hij.
‘Waarom doe je dan zo boos?’
‘Omdat... ik een ouwe vent ben.’
Anke geeft hem een zoen.
‘Je bent mijn vriend.’
Als oma binnen komt, vraagt opa:
‘Was ik weer in de war?’
‘Een beetje,’ zegt oma. ‘Maar dat geeft niet.’
‘Het geeft wel!’ roept Anke.
‘Opa, je zei stom mens tegen oma.’

[p. 110]

 

‘Echt waar?’

 

‘Echt waar.’

 

Opa pakt oma's hand.

 

‘Ik zal het niet meer doen,’ zegt hij.

 

‘En opa is ook geen ouwe vent,’

 

zegt Anke tegen oma.

 

‘Wel een beetje,’ zegt opa lachend.

 

 

 

‘En jullie mogen geen ruzie maken.’

 

‘Goed,’ zeggen opa en oma.

 

‘Jullie zijn net kleine kinderen,’ zegt Anke.

 

En dan lachen ze allemaal.

 

Alleen Tinus slaapt gewoon door.