Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 15

[p. 234]

Tonke Dragt in vertaling

Het werk van Tonke Dragt is al vrij vroeg vertaald, in de eerste plaats in het Duits waar verschillende uitgeverijen haar werk publiceren. Voor Turmhoch und Meilenweit ontving zij in 1996 de Buxtehuder Bulle.

Op de gedeelde tweede plaats volgen Denemarken, Tsjechoslowakije en Zuid-Afrika, ieder met twee boeken. De torens van februari verscheen al een jaar na publicatie in Nederland in Amerika. Uitgevers in Estland, Rusland, Slovenie en Korea brachten respectievelijk één titel in hun taalgebied uit.

Verhalen van de tweelingbroers	Hunab & Rousseau	Afrikaans	1969
	Freies Geistesleben	Duits	1986
	Beltz (pocket)	Duits	1996
Torenhoog en mijlen breed	Tafelberg Uitg.	Afrikaans	1978
	Svobodo Praha	Tsjechisch	1979
	Engelbert	Duits	1971
	Freies Geistesleben	Duits	1993
De brief voor de koning	Beltz Verlag	Duits	1976
	Carlsen Forlag	Deens	1988
	Olion	Ests	1993
	Enigma	Russisch
	Albatros	Tsjechisch	1998
De torens van februari	William Morrow & Co	Amerikaans	1974
	Beltz Verlag	Duits	1982/89
	Gyldendal	Deens	1989
De geheimen van het Wilde Woud	Beltz Verlag	Duits	1979
De zevensprong	Beltz Verlag	Duits	1983
	Carlsen Forlag	Deens	1994
De blauwe boekanier	Bitter Verlag	Duits	1989
Het gevaarlijke venster	Bitter Verlag	Duits	1991
	Beltz	Duits	1998
Het geheim van de klokkenmaker	Freies Geistesleben	Duits	1992
	Fischer (pocket)	Duits
	Sibylle Books	Koreaans	1999
Aan de andere kant van de deur	Freies Geistesleben	Duits	1992
Ogen van tijgers	Freies Geistesleben	Duits	1995
Route Z/De robot van de rommelmarkt	Freies Geistesleben	Duits	1996
De robot van de rommelmarkt	EPTA	Sloveens	1998

[p. 235]

Aan een van haar Duitse vertaalsters vroeg de redactie van Literatuur zonder leeftijd wat het betekent om het werk van Tonke Dragt te vertalen. Uit de brief en het gedicht waarmee Liesel Linn onze vraag beantwoordde, klinken betrokkenheid en bewondering:

Ieder keer als wij van Königswinter naar Keulen rijden, komen wij langs een ‘toren van februari’. Hij staat naast de autoweg gewoon in een wei, heel alleen en verloren in het landschap. Het zou ooit een hotel worden, maar het is nooit voltooid, omdat de investeerder failliet ging. Nu staat het logge en brede gebouw al jaren als ruïne op het drukke verkeer neer te kijken met de holle ogen van honderden vensterloze gaten, de toren van februari...

Door De torens van februari heb ik Tonke leren kennen. Ik had het boek gelezen en was er enthousiast over. Zo'n geslaagde combinatie van fantasie en realiteit had ik nooit eerder in een boek ontmoet, en ook de eenvoudige, soms milde taal waar het gevoel achter schuilgaat, beviel me uitstekend. Ik had best zin om het te vertalen.

Na de eerste contacten met Tonke en de uitgever kon mijn wens gerealiseerd worden. Ik was er dolblij mee. Het vertalen was leuk werk en ik verheugde mij iedere avond op het moment waarop ik het nieuw vertaalde stukje aan mijn man kon voorlezen. Later, toen ik het boek in onze Duitse boekwinkels ontdekte, was ik er echt trots op dat nu ook Duitse kinderen Tom Wit mochten leren kennen en naar het ‘Woord’ zouden kunnen zoeken.

Wat heb ik erover gepiekerd, over dit ‘Woord. 's Avonds voor het inslapen en 's morgens bij het wakker worden. Tonke heeft het mij nooit verraden - later vermoedde ik dat zij het zelf niet wist. Maar wie ooit op een grijze wintermiddag op het strand heeft gestaan, met voor zich de eindeloze golven van de zee, die kan zich best de situatie van Tom Wit op 29 februari voorstellen...

Ik heb Tonke persoonlijke leren kennen en wij hebben over ‘Gott und alle Welt’ gepraat. Vooral over katten! Dat is nu al heel lang geleden maar wij zijn vrienden gebleven (en hebben het nog steeds over onze katten!). Intussen heb ik nog veel meer boeken van Tonke vertaald en iedere keer opnieuw met veel plezier. Vooral Torenhoog en mijlen breed heeft mij geboeid. Een liefdesverhaal zo zacht en haast zonder woorden, zo indrukkend, te mogen vertalen is echt een kunst.

[p. 236]

Maar De torens van februari is nog steeds iets bijzonder voor mij! Dat is ook de reden waarom ik jaren geleden dit gedicht schreef:

29 Februar

Aus Luft gewebt, aus Fantasie gesponnen,
Ein Tag, der selten im Kalender steht,
Ist er in unsern Händen schon zerronnen,
Noch eh' man ihn ergriffen und erlebt.

Dies ist ein Tag, an dem man sich auf Erden
Ganz plötzlich nicht so recht zu Hause fühlt -
Der uns im Zustand zwischen Sein und Werden
An ferne, unbekannte Küsten spült.

Ein Tag, and dem die Dinge leise schwanken,
Die sonst so fest und sicher um uns sind,
Als gebe es nur dieses eine Leben.

Geheimnivolles Ahnen sprengt die Schranken;
Man gibt sich Träumen hin wie einst als Kind,
Und spürt das Herz, von Gott berührt, erbeben.

Liesel Linn, 29 Februar 1980

[p. 237]

Op de volgende acht pagina's treft u fullcolour illustraties aan van achtereenvolgens:

-	Het verzoek van de onbekende, Tonke Dragt, ca. 1960 (zie p. 238)
-	Tiuri en de ring, Tonke Dragt, ca. 1960 (zie p. 239)
-	Afroilandschap met de koepel, detail omslag, Tonke Dragt 1994/95 (zie p. 240)
-	Toekomststad met tijgerogen, detail omslag, Tonke Dragt 1997 (zie p. 241)
-	Reiziger in Tijdmachine, nieuwjaarswens Tonke Dragt 2001 (zie p. 242)
-	Rechterhelft van tweeluik voor De weg naar de cel, Tonke Dragt ca. 1997 (zie p. 243)
-	Collage omslag Aan de andere kant van de deur, Tonke Dragt 1992 (zie p. 244)
-	De oude heer ING in zijn kraam op de rommelmarkt. Detail collage-omslag Robot van de rommelmarkt, tevens gebruikt als illustratie in De robot van de rommelmarkt/Route Z. Tonke Dragt, 1997 (zie p. 245)

[p. 238]

[p. 239]

[p. 240]

[p. 241]

[p. 242]

[p. 243]

[p. 244]

[p. 245]