Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 14

[p. 318]

Berichten van buiten
Vakliteratuur en meer
Wilma van der Pennen

Nieuwe prijs Bologna

Tijdens de jaarlijkse internationale kinderboekenbeurs in Bologna worden prijzen uitgereikt voor kinder- en jeugdboeken in verschillende leeftijdscategorieën, nieuwe media en, met ingang van dit jaar, voor kunstboeken voor kinderen.

De jury was niet ontevreden over de inzendingen. Wat vooral opviel was dat ze bijna zonder uitzondering goed waren verzorgd: harde kaft, fraaie fotografische reproducties en veel vernieuwend materiaal. De inzendingen varieerden van encyclopedische werken over een kunstenaar, onderwerp of kunststroming tot Japanse boeken over bonsai waaraan geen woord te pas kwam, van boeken die kinderen introduceren in de techniek tot humoristische strips rond een onderwerp uit de kunst. Veel bijdragen uit Frankrijk, dat met kunst voor kinderen een prominente plaats inneemt, maar ook uit Italië en voor het eerst ook uit landen als Israël, Mexico en Japan. En hoewel de schilderkunst binnen dit genre wat oververtegenwoordigd lijkt, waren er ook bijdragen over andere moderne kunsten.

Winnaar van deze eerste editie van de kunstprijs was: Steven Guarnaccia met Boucle d'or et les trois ours, uitgegeven door Seuil Jeunesse (Frankrijk), een strip in een moderne design setting compleet met stoelen van Mackintosh, Gropius en Rietveld. Eervolle vermeldingen gingen naar Katsumi Komagata voor een serie mini-boekjes, Agnès Rosenstiehl voor een serie over schilderkunst, Quentin Blake en John Cassidy, voor Drawing for the Artistically Undiscovered, Yann Walcker voor L'alphabet des grands peintres en L'alphabet des grands musicien en voor het Franse kunsttijdschrift Dada, waarvan Stichting Plint een Nederlandse versie op de markt brengt. Geen officiële eervolle vermelding, maar wel genoemd als een opmerkelijke uitgave was Schapevellen en Ganzenveren van Katharine Smeyers (Davidsfonds/Infodok), dat eerder dit jaar bekroond is met een Boekenwelp.

De winnaars van de overige prijzen staan vermeld in de nieuwe gidsen Boek & Jeugd en zijn te vinden op internet (www.bolognafiere.it/bookfair).

Kunsthal

In de Kunsthal in Rotterdam zal dit najaar een tentoonstelling te zien zijn van

[p. 319]

het werk van Sandra Klaassen. Een selectie daarvan zal als reizende tentoonstelling door het land gaan. De Kunsthal heeft inmiddels een naam opgebouwd vanwege de bijzondere kunstboeken die bij uitgeverij Waanders vanaf 1997 op de markt worden gebracht. Recente titels zijn Vincent & Theo: broeders in de kunst met tekst van Frank Groothof en De spiegel van Rembrandt, waarvoor Jan Wolkers de tekst schreef.

Lezen met de allerkleinsten

Themanummer: La revue des livres pour enfants nr. 188, september 1999.

Het voorschoolse lezen staat in het middelpunt van de aandacht. In de discussie hierover wordt regelmatig benadrukt hoe belangrijk het voor de (taal)ontwikkeling van jonge kinderen is om de ontluikende geletterdheid te stimuleren. Vorig jaar verscheen in dit kader voor de eerste keer als afsplitsing van de ruim dertig jaar bestaande gids Boek & Jeugd, de Peuterboekengids, speciaal bedoeld voor ouders en opvoeders van kinderen tot vier jaar.

Ook in andere landen krijgt het lezen met baby's en peuters steeds meer aandacht. Het Franse tijdschrift La revue des livres pour enfants wijdde er een themanummer aan. In het voorwoord wordt uitgelegd wat deze keuze rechtvaardigt: ‘La multiplication des pratiques de lecture avec les tout-petits accompagne les progrès d'une meilleure connaissance du bébé (...) et provoque de profonds bouleversements, aussi bien dans les habitudes des parents et des professionnels que dans les livres eux-mêmes.’ Het lezen met de allerjongsten wordt vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Er zijn bijdragen over de kwaliteit van het baby- en peuterboek, de rol van de intermediairs, de rol van de bibliotheek enzovoort. Laurent Danon-Boileau (hoogleraar linguïstiek in Parijs) legt in een interview uit wat de betekenis is van lezen voor de taalontwikkeling; Joëlle Turin schrijft over het ‘leesgedrag’ van peuters en kleuters; Patrick Ben Soussan benadrukt in zijn bijdrage de belangrijke rol van ouders bij de cultuuroverdracht. Een goed gevuld en interessant nummer voor iedereen die betrokken is bij de voorschoolse ontwikkeling.

Kinderen en geld in de jeugdliteratuur

Themanummer: Children's Literature Association Quarterly 24 (1999) nr. 3 (Fall).

Vorig jaar verscheen bij uitgeverij Bert Bakker Felix en het grote geld: Roman over rijk worden & andere belangrijke zaken van de Duitse auteur Nikolaus Piper. Felix, Peter en Gianna streven ernaar om rijk te worden. Ze maaien gras, bezorgen broodjes, verkopen eieren, vinden een schat en beleggen met gunsti-

[p. 320]

ge resultaten. Dan storten ze zich in de termijnhandel en worden opgelicht: weg is het verdiende geld. De jacht op de zwendelaars resulteert in een happy end.

Toeval of niet, CLAQ wijdde eind vorig jaar een nummer aan kinderen en geld in de jeugdliteratuur. Daarin onder meer een essay van Susan Campbell Bartoletti waarin het beeld van zielige slachtoffers van kinderarbeid in de negentiende eeuw radicaal onderuit wordt gehaald door te benadrukken dat kinderen via arbeid in staat werden gesteld zich los te maken van hun milieu. Lisa Hermine Makman bespreekt een boek van George MacDonald (At the back of the Noth wind, 1871) waarin de geschiedenis van de kinderarbeid is vastgelegd. De bijdrage van Jan Susina gaat in op de succesvolle marketing van een serie producten rondom historische verhalen (poppen, kleding, tearoom, theater). Merchandising is onontkoombaar, zo luidt de conclusie en ouders kunnen niet ontsnappen aan dit consumentisme. George R. Bodner poneert in zijn artikel dat het cadeau geven van een boek een band teweegbrengt tussen gever en ontvanger en dat de geschenkboeken een emotionele lange-termijn binding aanleggen.

Jeugdauteurs op het internet

Reeks in: Leesidee Jeugdliteratuur; jaargang 6 (2000), nr. 1-3.

In een reeks bijdragen inventariseert en beoordeelt Jan Geeraerts websites op internet met informatie over jeugdauteurs. De beoordelingscriteria zijn ontleend aan een scriptie van Linda Kohn, voor de studie boek- en informatiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. De sites worden bekeken op inhoud, navigatiestructuur, interactiemogelijkheden en grafische lay-out. Een of meer sterretjes geven per onderdeel de uitslag aan.

De conclusie van de eerste bijdrage, waarin Vlaamse sites werden geëvalueerd, luidde dat er weliswaar over Vlaamse jeugdauteurs informatie op het net voorhanden is, maar dat deze erg heterogeen was (van summier tot zeer uitvoerig). In een tweede bijdrage zijn de Nederlandse auteurs onder de loep genomen, in de derde kwamen de buitenlandse (Angelsaksische) jeugdauteurs aan bod. Hier in feite geen ander beeld, met uitzondering van the Children's Literature Web Guide, ontworpen door de Canadees David Brown, die ‘een schatkamer voor liefhebbers van kinder- en jeugdliteratuur’ wordt genoemd.

Of ook andere buitenlandse sites aan bod zullen komen was bij het inleveren van de kopij van dit nummer nog onduidelijk.