Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 14

[p. 142]

Ik hoop dat het nu duidelijk is
Dankwoord bij de Nienke van Hichtumprijs
Eva Gerlach

Op 3 oktober kreeg Eva Gerlach in Amsterdam een Zilveren Griffel voor Hee meneer Eland. Bij wijze van dankwoord las zij het gedicht over de gek van Tiengemeten. Op 17 december 1999 kreeg zij voor diezelfde bundel in Den Haag de Nienke van Hichtumprijs. In haar dankwoord ging zij in op de vraag die haar altijd maar weer wordt gesteld: ‘Is kindergedichten schrijven iets anders dan grote-mensengedichten schrijven?’ Op 16 mei 2000 zal ze voor haar hele poëtische oeuvre de P.C. Hooftprijs ontvangen.

Vraag je af: wat is een gedicht.

Het zegt iets. Het zegt iets op een manier. Het zet de boel op een stelt en nog een stelt. Soms sta je ervan te kijken. Soms maakt het dat je weet dat je kunt vliegen.

Het is iets als een tong of een schepje, je komt ermee bij de wereld. Het is een soort kruiwagen waarmee je van alles rondrijdt en ergens anders neergooit. Daar groeit er vanzelf ook weer gras op, maar anders dan eerst.

Het is roepen naar iemand die er niet is. Dat je uit bed wilt. Het is eerst tegen de spijlen rammen en dan wat gaan rotzooien, omdat er toch niemand komt en dan maar gaan klimmen. Die buil op je kop, is dat misschien een gedicht.

Als je in de tuin zit en je ziet ineens een wurm er met grote snelheid onder het zand vandoor gaan. Zo'n zandhobbel met af en toe een roze vlag eruit, helemaal voor de keuken langs. Dat je weet, de mol is op jacht. Zo werkt een gedicht soms.

Dat je opgesloten zit in de hoge doorzichtige toren en ze rennen allemaal achter je aan de trappen op. Dat je dan zegt: NU word ik wakker en daar lig je weer in je bed. Zo kan het ook werken.

Of bijvoorbeeld je loopt op straat. Je kijkt naar de dingen en je vraagt je af wat er is, want alles is er gewoon, geen nieuws, niks speciaals aan de hand, dus waarom word je ineens zo geweldig vrolijk?

Zoals die zakenman die door een wervelstorm werd meegenomen achteraf zei dat het was, heel kalm maar wel met allerlei raar spul om je heen, zo is het ook weleens en een enkele keer doet het wat Michael Strogoff kon, de koerier van de tsaar: een beer villen zonder de pels te beschadigen. Dat kan ik ervan zeggen.

[p. 143]

Tenslotte nog dit. Een gedicht is gemaakt van woorden. Als iemand praat met deftige woorden, dan wordt het duur wat hij zegt. Met normale woorden normaal. Met coole woorden is het cool wat hij zegt. Maar als ik 's nachts wakker wordt en er hangt weer een slang om mijn nek en die zegt ‘Wat een slechte tosti, veel te bleek.’ Wat moet je daar dan mee?

Met dit alles bedoel ik antwoord te geven op wat iedereen mij altijd vraagt over Hee meneer Eland: ‘Is kindergedichten schrijven iets anders dan grotemensengedichten schrijven?’

Ik hoop dat het nu duidelijk is.

Een gedicht om het toe te lichten.

In mijn oor zit een piep dus ik hoor
piep van 's morgens tot 's avonds en als ik wakker
word in mijn lijf is het eerste wat ik hoor piep.
Het gekke is, als ik slaap
en vreselijk droom van dat de draak het land
tussen zijn klauwen nam of dat we een oude bom vonden
en hem verstopten in de schuur of vuur
stookten bij de sloten waar het riet
vol kleine beesten zit,

dan niet.

Mede namens Meneer Eland en de anderen, die zich, zo is mij verzekerd, zeer vereerd voelen met de toekenning van een heuse literaire prijs voor hun aanwezigheid in deze wereld, dank ik u voor de Nienke van Hichtum-prijs.