Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 8

[p. 128]

Hoort o hoort dit relaasch
Peter-John Mäki

Opgeteekend den twintigsten september jaaren 1537, door Mr. M.H.K. ter Velde, woonachtig te Oldenzaal, nabij den Duitschen grensch.

Zoo kwam mij laatstelijk ter oore
Over den duivel die werd geboore,
Uit den schoot gekoome
Van eene vrouwe, zoo vroome.
Het was deese vrouwe
Die mij deedt toevertrouwe
Dit, haar relaasch,
Waarover U zich verbaasch.
De vrouwe was reedsch zoo oude
Met ene gelaat dat immer rouwde,
Haar huid gelooid
En haar leven voltooid.
Zij voldeed nog immer haar gebeede,
En bezocht de kerke in die steede.
Maar voorwaar genoegh vermeld,
Het is nu die vrouwe die verteld.

mien beste Heere,

iec can oe sweere

da'c immer heb gebee'e

en die doevel heb gemee'e,

maar iec sal oe verhoale

van eene vreeslucke cwoale.

iec ware nog jongh ende scoon

da'c werckte voor ut loon

als eene gedienstigen meid

met pleesier en sonder speit

bei eene nette doame

van eene boaron enigstes erfgenoame.

ut ware toen joare 1413

[p. 129]

 

da'c vreidags liep langs een roein,

15

op den dertiende van die sesde moand

 

ende die cerckeclocke ses oere sloand.

 

eene swarte coater met ses witte poote

 

rende mie voorbeie, onverdroote.

 

iec hoaste mie geswind

20

al biddend door die goere wind

 

want iec vreesde al ut cwoade

 

noe ut onheil mie versmoade.

 

moar miene gebee'e creege geen gehoor

 

want al wat 'c hoorde was 'ne soatans coor.

25

en plots versceen

 

die doevel gemeen

 

met fonclende ooge

 

en clauwe gebooge

 

en hoare op ut gesich

30

wercluck wangoenstig.

 

die doevel heef mie toen gegreepe

 

en sowwoar in miene borste gecneepe.

 

hie seide loud

 

dat hie van mie houd

35

en met mie wilde poare

 

om eene famielje te vergoare.

 

sceer oe weg, vreesluck dingh

 

creiste iec met minachtingh

 

woardoor hie siene verstand verloor

40

en miene moagdluckheid gingh teloor.

 

die doevel weder tot roest gecoome

 

wilde noe van siene famielje droome

 

ende hie stonde op

 

en verdween in goalop.

45

toen heb iec moedercke Moaria onbee'e

 

om tot miene onreinheid toetetree'e

 

en mie te verlosse van al ut cwoade.

 

oh soaliger Moaria, die doevelse groeweldoade.

 

in alle wanhoop tuus gecoome

50

heb iec ut dorp loate soamenstroome

 

ende mie elend bescoamd becend

 

woarna enckele verward sein heengerend.

 

ut volck heeft toen besloote

[p. 130]

 

[p. 131]

 

mie teidluck uut die gemeenscap te stoote

55

ende optesluute in ut cerckeprieel

 

geheel gepast volgens ut dorpstoafreel.

 

die doevel conde mie dan nimmer meer besoecke

 

ende soo bleef iec verscoond van niew vervloecke.

 

iec moest int prieel verbleive

60

tot ut doevels kind vanselve sou versteive.

 

ware ut 'ne mensenkind

 

dan ware ut vrucht welgesind

 

moar 'ne doevels kind in ener prieel

 

soude verrotte ende versterve, in ut geheel.

65

ende so doende, so gebeurde.

 

noa ses moande droage verckleurde

 

miene leif ende lee'e

 

ende begon miene buuck te cnee'e.

 

met hooge coorts ende clamme hande

70

heb iec ut dingh op oard' doen belande.

 

toen ben iec in eene noare droom verseild

 

ende seven doage langh louter geëild.

 

doarna heb iec pas vernoome

 

hoe ut dingh is becoome,

75

ende luuster goed

 

noar wat heef gewoed.

 

ut dingh is so als ut hoort

 

bei die roein door vuur gesmoord

 

ende ieder heef sich oan God onderworpe

80

ende nagtscoade opt vuur geworpe.

 

met gebet ende gesangh

 

joegh men die doevel op stangh.

 

toen ut dingh beinoa are verteerd

 

heef die doevel sich tegen hen geceerd.

85

plots versceene vleer muuse ende croaie,

 

die boome ront vuur begonne hart te woaie.

 

al die mense sein verwart verdweene

 

ende noamen snel die beene.

 

noe tot op dees dagh

90

hoort men bei ut roein nog gelach.

 

iec seg oe doar is ut niet goed,

 

die doevel is gebleeve, ut addergebroad.,

 

eenieder die doar is hene gegoan

[p. 132]

 

cwam er nimmer meer vandoan

95

ende tot op tientalle lengthes

 

rondom die roein groeit in volle engthes

 

ut swarte giftighe nachtscoade.

 

behoed oe meneer in alle soalige genoade.

 

 

 

Eene kort naawoord:

 

dees opmerkelijken geschiedenisch

 

is eenen waardevollen erfenisch

 

en moet worden bewaard en doorgegeven

 

als onweerlegbaar bewijsch

 

vant duivelsch leeven!

 

 

 

Mr. M.J.K. ter Velde

Verklarende woordenlijst
opgesteld door Peter-John Mäki.

2	iec can oe sweere	-	ik zweer U
6	vreeslucke cwoale	-	vreselijke kwaal (hier: tegenslag)
14	roein	-	ruïne
17	ses witte poote	-	zes witte poten (betreft hier een overdrijving)
22	versmoade	-	versmaadde (hier: tegenstaan)
24	soatans coar	-	satans koor (hier gebruikt als metafoor, vgl. rgl. 20: ‘die goere wind’)
30	wercluck wangoenstig	-	werkelijk walgelijk
40	moagdluckheid	-	de maagdelijke staat
51	becend	-	bekend (hier: vervoeging van bekennen)
55	cerckeprieel	-	kapel (hier: kleine gewijde ruimte)
68	buuck te cnee'e	-	buik te kneden (hier: barensweeën)

[p. 133]

76	gewoed	-	hier: voorgevallen
80	nagtscoade	-	nachtschade, een plant met zwarte stengels en kleine zwarte giftige bessen
85	vleermuuse ende croaie	-	vleermuizen en kraaien
95	lenghtes	-	hier: een lengtemaat, een lenghte is ongeveer anderhalve meter
96	in volle enghtes	-	hier: zeer dik en dicht begroeid