Normen en waarden
We hebben allemaal geleerd hoe het hoort: met twee woorden spreken, opstaan voor ouderen, niet boeren en geen winden laten in gezelschap. Omgangsvormen om het leven aangenamer te laten zijn. En ook: niemand doodslaan, niet vrijen met de man van je buurvrouw, en de naam van God niet bespotten. Etiquetteboekjes zijn zo oud als de weg naar Rome en Mozes kreeg ruim drieduizend jaar geleden de Tien geboden. We weten hoe het hoort en toch handelen we er niet naar. De meesten in elk geval niet altijd en sommigen bijna nooit. Dat laatste althans klinkt uit de recente oproep om normen en waarden die overal te horen is maar nog het meest in de politiek. Wij vonden het daarom tijd enkele normen en waarden in de literatuur te belichten. Uit de verscheidenheid van de bijdragen blijkt al dat het om een weids en nauwelijks af te bakenen onderwerp gaat. Het gaat over spelling, over poëtica, over maatschappelijke betrokkenheid, over schaamte, over pornografie. En gelukkig vooral over het morrelen aan normen en waarden.
Normen en waarden zijn geen eeuwige waarheden. Zoals de reiziger wil zien hoe het aan de andere kant van de grens is, zo wil de mens de verboden vrucht proeven. Want wie literatuur (om ons daartoe te beperken) zou bedrijven vanuit het adagium ‘fatsoen moet je doen’ schrijft de brave boeken waartegen Multatuli zich te weer stelde, schrijft quasi geëngageerde essays of doet goedkope uitspraken op de televisie over deze of gene oorlog omdat de schrijver een mening zou moeten hebben.
Schrijvers hoeven maar één ding: goed schrijven. Daarin bestaat hun betrokkenheid. En binnen dat schrijven mag bijna alles: taboes worden doorbroken, nieuwe normen worden gevestigd, om dan weer geschonden te kunnen worden. De schrijver is trouw aan de literatuur: dat is de waarde die hij hoog heeft te houden.
Auteursrechtelijk beschermd
