Literatuur. Jaargang 20

[p. 4]

[Nieuws]

Boekhandel Praamstra, Deventer

Boekhandelsonderzoek brengt pennen in beweging

In april van dit jaar startte Literatuur een onderzoek bij Nederlandse boekhandels. Onze beoordeling richtte zich op het assortiment aan Nederlandse literatuur, en verder op aspecten als inrichting en service. Publicatie van de eerste resultaten in Literatuur 4/5 en op internet leverde ons veel positieve reacties van boekenkopers en -verkopers op, tips voor te bezoeken winkels, maar ook kritiek. Twee van de boekhandels die wij bezochten, herkenden zich niet in onze beoordeling. Personeel van het Martyrium aan de Amsterdamse Van Baerlestraat kon een substantieel aantal van de boeken die wij er in april niet aantroffen, zelf begin juli wél lokaliseren, terwijl er bij boekhandel Gillissen aan de Rijksstraatweg te Haarlem onder meer aanstoot werd genomen aan de gepeperde taal waarin de beoordeling was geformuleerd.

Een van onze lezers vond het onderzoek totaal overbodig: wie van lezen houdt, weet toch zelf wel een goede boekhandel te vinden? Toch blijft Literatuur nieuwsgierig. Met een regelmatig geactualiseerde onderzoekslijst blijven we nog tot de zomer bij boekwinkels binnenwandelen. En daarbij proberen we een doorsnee van de boekhandels in Nederland te treffen. Verschil mag, en zal er dan ook altijd zijn. In een academische boekhandel verwachten we iets anders dan bij de plaatselijke Bruna. In het eerste geval worden we wel eens teleurgesteld: bijvoorbeeld die keer, dat we bij het plaatsen van een bestelling niet werden geattendeerd op de spoedige verschijning van een nieuwe en goedkopere editie van het gevraagde werk. In sommige kleinere winkels maakt de deskundigheid van het personeel het beperkte assortiment juist ruimschoots goed. Laat deze test dan ook vooral een aansporing zijn om scherp te blijven.

Een overzicht van de beoordeelde boekhandels en de klachtencorrespondentie (waaronder de reactie van boekhandel Gillissen te Haarlem) staat op www.literatuuronline.nl

Wereldwijde neerlandistiek in Groningen

Denkend aan Holland / zie ik brede rivieren / traag door oneindig / laagland gaan. Een licht accent hier en daar verried soms de afkomst van de neerlandici die op 24 augustus op weg naar de opening van het vijftiende Colloquium Neerlandicum voor een cameraploeg van het nos-journaal Marsman citeerden.

Driehonderd docenten aan meer dan honderd binnen- en buitenlandse universiteiten bezoehten de conferentie die doorde Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (ivn) elke drie jaar wordt georganiseerd om neerlandici vanuit de hele wereld te laten praten over de beoefening van hun vak. In 2006 is het volgende ivn-colloquium. De vakgenoten kunnen elkaar dan in Gent treffen, zo werd op de zesdaagse conferentie in Groningen bekendgemaakt.

Naast de vele lezingen trokken enkele workshops veel belangstelling. Daarin konden de docenten experimenteren met nieuw digitaal lesmateriaal en een taaltoets via internet. Deelnemers waren ook enthousiast over de inbedding van cultuur en architectuur in het programma, met een openingsbijeenkomst in het hoofdkantoor van de Gasunie en een slotzitting in het Groninger Museum. De slotlezing over nederpop door Jan van der Plas was zo'n succes, dat de popjournalist met enkele buitenlandse boekingen op zak huiswaarts keerde.

Cees Nooteboom, foto: Klaas Koppe

Verzameld werk Nooteboom in het Duits uitgegeven

De Duitse uitgeverij Suhrkamp brengt tussen oktober 2003 en december 2004 de Gesammelte Werke van Cees Nooteboom in acht banden uit. Omdat de schrijver dit jaar zijn zeventigste verjaardag vierde, verschijnen nog deze maand de eerste drie banden met gedichten, romans en verhalen. De reisverhalen en feuilletons verschijnen in de loop van 2004.

Meer dan in Nederland wordt Nooteboom door de Duitse critici tot de groten in de hedendaagse literatuur gerekend. Hij is de meest gewaardeerde Nederlandse schrijver in Duitsland, waar hij Harry Mulisch in populariteit verslaat. Bij zijn Amsterdamse uitgeverij Atlas bestaan nog geen plannen voor een verzameld werk. Dat het Nootebooms zeventigste geboortejaar is, wordt wel gevierd met een speciale uitgave van Allerzielen en De omweg naar Santiago.

Maar Nederlandstalige fans kunnen ook aan het initiatief van de Duitsers plezier beleven. Zijn gedichten, een minder bekend deel van zijn oeuvre dat niettemin door Nooteboom zelf ‘de kern van mijn schrijverschap’ is genoemd, worden in de Gesammelte Werke namejijk tweetalig afgedrukt. Dit deel bevat veel teksten die in Nederland nog helemaal niet zijn gepubliceerd, zo meldt Suhrkamp trots.

[p. 5]

Den Haag verwelkomt verloren festival

Na een Amsterdams intermezzo is het literatuur- en muziekfestival Crossing Border van 12 tot en met 16 november weer terug in Den Haag. Drie jaar geleden vertrok het festival nadat de directie zich door de gemeenteraad tegengewerkt voelde. Amsterdam was ook niet alles, zo bleek al toen festivaldirecteur Louis Behre direct na de vorige editie aankondigde weer terug te keren naar Den Haag, waar het festival in 1992 was begonnen. Inmiddels hadden de Haagse gemeente en het Rijk er samen dan ook een half miljoen euro aan subsidie voor over.

Tegelijk met de terugkeer naar Den Haag zal de literatuur opnieuw een meer prominente plaats op het festival krijgen, zo meldt de organisatie. Overdag staan Jan Wolkers, A.F.Th. en Thomas Rosenboom geprogrammeerd, terwijl in het avondprogramma een stoet binnen- en buitenlandse, jonge en oudere schrijvers langskomen.

De Koninklijke Schouwburg, één van de nieuwe festivallocaties

Het meest opvallende aan de programmering is echter, dat het aantal festivallocaties veel kleiner is dan in voorgaande jaren. Het hele avondprogramma vindt op woensdag, donderdag en vrijdag plaats in de Koninklijke Schouwburg en op zaterdag en zondag in de Grote Kerk. Door de optredens op één plek te concentreren hoopt organisator Louis Behre dat de literaire onderdelen vanzelf meer in het oog springen. De laatste jaren kreeg het publiek dat vooral bandjes bezocht, steeds meer de overhand. Door hetzelfde aantal acts te verspreiden over vijf dagen in plaats van twee of drie, moet het festival ook ‘minder hectisch’ zijn dan in de vorige jaren wel eens het geval was.

voor de programmering van het festival zie www.crossingborder.nl

Wie zorgt voor Klaasje Zevenster?

De televisiebewerking van De lotgevallen van Klaasje Zevenster van Jacob van Lennep gaat voorlopig niet door. De tros schreef er vorig jaar nog een scenariowedstrijd voor uit, die werd gewonnen door Hugo Heinen, auteur van bekende series als Pleidooi en Oud geld. De jury, met onder anderen negentiende-eeuwkenner Marita Mathijsen, koos hem op basis van een synopsis die hij anoniem instuurde. Maar aan het definitieve scenario zal Heinen nog niet beginnen, want de omroep mist het budget om het project te realiseren. Jammer, want de Nederlandse televisie kan zo'n serie goed gebruiken, vindt Hugo Heinen. ‘Neem een voorbeeld aan Engeland, waar ze voortdurend negentiende-eeuws drama programmeren: Charles Dickens, Anthony Trollope. Het lijkt wel of men dat hier niet goed durft.’

In de roman uit 1865 wordt Klaasje als vondeling ‘geadopteerd’ door een paar Leidse studenten. Zij brengen haar onder bij een min en sturen haar later naar een internaat, zodat ze zich kan redden in de betere kringen. Toch zal ze daar vanwege haar afkomst nooit geaccepteerd worden. Naarmate de studentenvrienden de carrièreladder verder bestijgen, zijn er steeds meer die Klaasje uit het oog verliezen. Ongeluk, misverstand en intrige leiden ertoe, dat Klaasje uiteindelijk door een van haar ‘pleegvaders’ in een bordeel wordt aangetroffen.

Superieur drama, oordeelde de vice-voorzitter van het tros-bestuur Michiel Eijkman. Hij was het, die met het voorstel kwam om weer eens historisch drama op de televisie te brengen, en zag wel brood in een bewerking van Van Lenneps zedenroman. Maar ja: dat was voordat Balkenende met zijn Zeeuwse normen en waarden - ons benn' zuunig - bij de publieke omroep aanklopte.

De scenarioprijsvraag kostte op zichzelf al zo'n 60.000 euro. Toch is dat maar een fractie van de geraamde productiekosten, die volgens Ted Mooren, hoofd drama bij de tros, enkele miljoenen zullen bedragen. Voor 2004 is aan de publieke omroep als geheel een bezuiniging van 40 miljoen euro opgelegd, en dat bedrag stijgt elk jaar met nog eens 10 miljoen. Een prestigieuze dramaserie is dan snel geschrapt. Maar misschien voelt omroepvoorzitter Van Doodewaerd zich nog persoonlijk geroepen ervoor te zorgen dat Klaasje goed terechtkomt?