De keuken van eetcafé Schrijvers Hoe maak je van een boektitel een gerecht?
Sasja Koetsier
Het komt wel eens voor dat een bezoeker aan de bar komt met een boek uit één van de kasten. Of hij het mag kopen, voor zijn verzameling. ‘Dat doen we dus niet. Op die manier zouden we binnen de kortste keren alle leuke hoeken kwijtraken, en dat is niet de bedoeling. Want die boekenkasten staan hier niet alleen als wandbekleding.’ Aan het woord is Joost Helms, eigenaar van boekencafé Schrijvers in de Eindhovense Domselaarstraat.
Behalve een schrijverscafé - bekendste vaste gast is Eindhovenaar Herman Pieter de Boer - is Schrijvers ook een café voor lezers. Achterin de zaak hangt een sfeer als in een privébibliotheek. De wanden gaan volledig schuil achter boekenkasten. Voor de liefhebber van tweedehandsboeken is er van alles te vinden: Nederlandse literatuur, buitenlandse literatuur, detectives, reisboeken, verhalen, gedichten en biografieën. Joost kon de hele partij overnemen van een boekhandelaar in Ommen, die op zijn oproep op het internet reageerde.
De formulering daarvan - ‘Gevraagd: 120 meter boeken’ leverde overigens ook minder enthousiaste reacties op. Eén van de boze mailers noemde het ‘oneerbiedig’ om op zo'n manier over boeken te spreken. Joost: ‘Ik had er niet bij gezet waarvoor het was. Maar toen ik dat uitlegde, zijn er zelfs nog een paar mensen langsgekomen. Met een boek.’
Tijdens zijn studie Scheikundige technologie aan de Eindhovense tu werkte Joost veel in de horeca. Twee jaar geleden vond hij het tijd om eigen baas te worden. ‘Dan ga je denken: wat voor type zaak wil ik hebben? Mijn gedachten gingen uit naar iets grandcaféachtigs: een plek waar je rustig kan zitten, met een open haard, een leestafel, spelletjes, een boekenkast. Toen kwam vanzelf het idee om boeken als thema te kiezen.’ Dat thema komt onder meer terug in de maandelijkse literaire show Twee voor taal, die wordt aangekondigd als ‘een literaire show voor mensen die weten dat literatuur leuk is, en voor mensen die het tegendeel beweren.’ Op deze zondagmiddagen kunnen bekende en nog-niet-bekende schrijvers en dichters met hun werk in de openbaarheid treden, en wordt ook het publiek aangespoord creatief met woorden te zijn.
De meest fervente lezer in de Schrijversstaf is bedrijfsleider Tipo. Omdat hij veel met de trein moet reizen heeft hij daar ook lekker de tijd voor - ieder nadeel heb se voordeel. Momenteel is hij bezig in Zwagerman, ‘maar ik lees liever iets van Hugo Claus’. Ook Joost houdt van lezen, al heeft hij daar sinds hij zijn eigen zaak heeft niet veel tijd meer voor gehad. De keuze voor een boekencafé heeft eigenlijk vooral te maken met de voorkeur voor een bepaald publiek. ‘Ik ben hier vaak zes dagen in de week, dan wil ik mensen om me heen waar ik een leuk gesprek mee kan hebben.’
Schrijvers is behalve café ook restaurant. Op de kaart prijken gerechten als Het Jaar
Boekencafé Schrijvers
van de Kreeft (‘pastasalade met pappardelle, rivierkreeftstaartjes, verse koriander en slasaus van verse kreeft’), Geheel de Uwe (‘portabello gevuld met broccoli, fourme d'ambert, hazelnoten en honing-knoflooksaus’) en Een Dagje naar het Strand (‘sorbet van vers fruit, perzik-passievruchtyoghurt, meloenijs en slagroom’). Het brein achter dit lekkers is chef-kok Jurgen Oostenbrugge. Na de koksschool leerde hij het echte creatieve koken in de keukens van de Amerikaanse televisiezender
cnn. Ook in de Schrijvers-keuken kan hij naar eigen zeggen ‘lekker experimenteren’. De namen van de gerechten verzint hij meestal niet zelf: Joost houdt een lijstje met toepasselijke boektitels bij, waar ze samen een naam uit kiezen.
Op het moment van het gesprek loopt er een sollicitatieprocedure voor een nieuwe hulpkok. Wat moet die gelezen hebben? ‘In de eerste plaats veel kookboeken.’