Graf van Tine Douwes Dekker in ere hersteld
In De raadselachtige Multatuli (1976) besteedde Willem Frederik Hermans de nodige aandacht aan Multatuli's eerste vrouw Tine. Zij overleed in 1874 in Venetië en werd daar ook begraven, maar Hermans vond haar graf niet. Naar aanleiding van zijn boek kreeg hij van alle kanten informatie over en foto's van het graf toegestuurd. Dat en een opmerking van Julius Pée in diens Multatuli-biografie uit 1935 over de slechte staat van het graf verleidde Hermans tot de oproep: ‘Bestaat er iemand binnen het Multatuli-Genootschap of erbuiten, die er rekening mee houdt dat het geduld van de kerkhofbeheerders wel eens uitgeput kan raken en dat het honderdtien jaar oude graf, toch een belangrijk monument voor Nederland, wel eens plotseling zou kunnen verdwijnen, als geen hond er meer naar omkijkt? Het graf van de beroemdste schrijversvrouw uit de hele Nederlandse letterkunde!’
Het Genootschap verkeerde jarenlang in een financiële staat die paste in de Multatuliaanse traditie en men kwam er dus niet toe aandacht aan het verre graf te besteden. Maar in 2001 namen leden van het Genootschap het initiatief om eindelijk eens aan Hermans' oproep gehoor te geven. Het Genootschap nam dit initiatief over en startte op de jaarvergadering op 2 maart 2002 een inzamelingsactie, die zou leiden tot een verlaat eerbetoon aan de vrouw die alles met haar beroemde man mee had ‘gedragen’. Binnen enkele weken was het geld binnen om het graf op het kerkhofeiland San Michele bij Venetië te restaureren. In mei bereikte het bericht het Multatuli Museum dat de reddingsactie was voltooid en zo kon in juni ondergetekende met een kleine delegatie naar de lagunestad voor de officiële overdracht van het graf. Bij deze plechtigheid waren ongeveer vijftien personen aanwezig. Daaronder de Nederlandse consul-generaal Roos en diens echtgenote, een teken dat ook de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging ter plaatse achter dit eerbetoon stond.
Ida Bunte, initiatiefneemster van de actie, opende met een kort woord, waarna de vice-voorzitter van het Genootschap, Tom Böhm, een schets gaf van de laatste jaren van Tine in Venetië. Met een handdruk en een dankwoord van de conservator van het Multatuli Museum werd de officiele overdracht beklonken. Hij aanvaardde hiermee officieel de verantwoordelijkheid voor de zorg van het graf. Delegatielid en uitgever Cees Aarts had vervolgens nog een verrassing in petto voor de aanwezigen, een door hem en Marijke van Etten samengesteld boekje met citaten uit de Nederlandse literatuur over het graf. Het bevat teksten van Willem Frederik Hermans, Hugo Brandt Corstius, Karel van het Reve en anderen. De feestelijke dag werd besloten aan de kade van Venetië met uitzicht op San Michele. Daar rust Multatuli's Tine in een graf dat past bij haar status als beroemdste schrijversvrouw.
jos van waterschoot
jos van waterschoot is conservator van het multatuli-museum.