Literatuur. Jaargang 19

[p. 61]

literatuur - ingekomen uitgaven

The Low Countries

• Het centrale thema van het negende jaarboek The Low Countries (Arts and Society in Flanders and the Netherlands. Vol. 9. Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, 2001. 319 blz.;ills.;€ 38,57; issn 0779-5815; isbn 90 75862 54 7.) dat de Nederlandse en Vlaamse kunst, cultuur en maatschappij onder het Engelssprekende publiek meer bekendheid wil geven, is ‘Low Countries, Host Countries?’ Een flink aantal bijdragen gaat dus over de Lage Landen als toevluchtsoord voor vervolgden, zowel in het verleden als heden. Er wordt aandacht besteed aan de interculturele



auteurs (Kader Abdolah, Rudolf Boehm, Anil Ramdas, Moses Isegawa), aan dekolonisatie en de multiculturele samenleving.

Het uitbundig geïllustreerde jaarboek bevat artikelen over en vertalingen van Henriëtte Roland Holst, Toon Tellegen, Peter Verhelst, Thomas Rosenboom en Esther Jansma. Er zijn bijdragen over oude en nieuwe schilderkunst, over de korte film in Vlaanderen, over architectuur van Nederlandse bruggen en over Mata Hari. Tot besluit zijn er kroniekachtige overzichten met betrekking tot architectuur, film en toneel, geschiedenis, taal, literatuur, muziek, filosofie en dergelijke meer. Ook voor Nederlanders en Vlamingen dus de moeite waard. Het adres van de Stichting Ons Erfdeel is Murissonstraat 260, B-8930, Rekkem, [phone], e-mail: [e-mail]; http://www.onserfdeel.be.

pf

Boon, Couperus, Elsschot & Vestdijk

• In de reeks Salamander Klassiek (tegenwoordig bij Atheneum Polak & Van Gennep) kwamen enkele nieuwe deeltjes uit: Louis Paul Boon, Abel Gholaerts (isbn 90 253 0307 2), Louis Couperus, De stille kracht (isbn 90 253 0660 8), Willem Elsschot, Tsjip/De leeuwentemmer (isbn 90 253 1139 3) en tenslotte Simon Vestdijk, De koperen tuin (isbn 90 253 5877 2). Ik ben al jaren een liefhebber van deze mooie reeks en met name bij de serie Salamander Klassiek wordt de laatste jaren wat meer aandacht geschonken aan de vormgeving van het omslag en de ‘nepgebonden’ band. Wat de boekjes in deze reeks voorts de moeite waard maakt is dat er telkens een kort nawoord is opgenomen over de ‘klassieke’ tekst. In drie gevallen gaat het hier zelfs om een nawoord van de biografen van de schrijvers. Zowel Kris Humbeeck (Boon), F.L. Bastet (Couperus) als Vic van de Reijt (Elsschot) situeren op soepele, maar noodgedwongen uiterst summiere wijze de plaats van deze romans in het oeuvre van de schrijver. De bijdrage van Maarten 't Hart over Vestdijk verscheen eerder in 1996 in een boek dat hij samen met Hugo Brandt Corstius maakte. Als ik dan toch een klein bezwaar mag aantekenen tegen deze reeks, dan betreft het vooral de wisselende kwaliteit van de teksten. Het kan naar mijn smaak beslist geen kwaad om de (nieuwe) lezers van deze, inmiddels om diverse redenen als klassiek te bestempelen romans, wat meer informatie te geven over de auteurs en de literair-hiscorische context van de boeken. Voor meer informatie over deze auteurs: www.booncentrum.be; www. vestdijk.com; www.louiscouperus.nl; en www.weg.be.

eb

Gerrit Achterberg

• Afgelopen jaar verscheen, zes jaar na de laatste Achterbergkroniek, het eerste Jaarboek van de stichting Genootschap Gerrit Achterberg (126 blz.; ills., isbn 90 806304 1 1). De redactie van dit Jaarboek wordt gevormd door Peter de Bruijn, Pieter Jeroense, Edwin Lucas en Fabian Stolk. Het Jaarboek is bedoeld als podium waarop kenners en liefhebbers hun gedachten over de poëzie van Achterberg kunnen ontvouwen en zal worden gekoppeld aan een jaarlijks te organiseren Achterbergsymposium. De teksten in deze uitgave bundelen onder meer de lezingen op het Achterbergsymposium van 25 november 2000.

[p. 62]

De bijdragen zijn van Peter de Bruijn, Fabian Stolk, Maarten van Buuren, Lieneke Frerichs, Edwin Lucas, Ad Haans, Pieter Van Dyck en A. Veldstra. Het boekje wordt gecompleteerd met het Juryrapport van de Gerrit Achterberg-prijs 1999 en een bibliografisch overzicht van en over Achterberg voor de periode 1995-1999. Het Jaarboek wordt gratis toegezonden aan donateurs van de Stichting. Donateurs kunnen zich opgeven door overschrijving van tenminste € 22,69 op rekeningnummer 5274091 t.n.v. Stichting Genootschap Gerrit Achterberg te Den Dolder. Losse nummers kosten € 18,15. Redactieadres: Museumlaan 2, 3581 HK Utrecht, e-mail [e-mail]. Voor meer informatie, zie ook: www.cpedu.rug.nl/S1003224/achterberg/achterberg.html.

eb

Letterkunde van A tot Z

• Wie veel met literatuur bezig is, heeft meestal wel enkele favoriete handboeken binnen handbereik staan. Naast de Van Dale is dat bij mij het Winkler Prins Lexicon van de Nederlandse Letterkunde en het Lexicon van literaire termen. U kunt nu aan uw persoonlijke rijtje favorieten eventueel een nieuw boekje toevoegen, want bij uitgeverij Het Spectrum verscheen ‘voor de liefhebbers van literatuur’ een overzichtelijk naslagwerkje onder de titel Letterkunde. 2500 begrippen van A tot Z (Het Spectrum, Utrecht. 297 blz.; ISBN 90 274 6934 2). Het handzame boekje werd samengesteld door Cees van der Zalm en aangevuld en bewerkt door Els Jongeneel. Eigenlijk is het een grondig herziene uitgave van het al in 1990 verschenen boekje Prisma van de letterkunde. Els Jongeneel, literatuurwetenschapper in Groningen, heeft de inhoud meer toegespitst ‘op de letterkunde als cultureel verschijnsel in het algemeen’ en heeft bovendien door haar keuze van citaten het naslagwerk ook een meer Europese context gegeven. Een derde grote wijziging betreft de invoering van een beperkte selectie begrippen uit de algemene literatuurwetenschap. De inhoud van het boek is daarom zeer divers. Persoonlijk ben ik niet zo kapot van lapidaire lemma's over de Staatsprijs voor poëzie of de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. En ook een lemma als ‘redactie’ lijkt me hier niet thuishoren: ‘Het verzorgen (als verzamelaar, bewerket of artikelenschrijver) van kopij voor publicatie’. Dat kan ik net zo goed opzoeken in Van Dale. Maar een lemma over deconstructie is dan weer helder en handzaam geschreven. Ook worden hier enkele goede voorbeelden uit de literatuur gekozen (Pinget, Simon, Queneau) en wordt iemand als Derrida kort geïntroduceerd. Tegelijkertijd blijkt uit dit soort lemma's weer de beperking van het boekje omdat niet wordt doorverwezen naar verdere literatuur over het onderwerp, iets wat het onvolprezen Lexicon van literaire termen wel doet. Dit naslagwerk is dus inderdaad zeer handig voor iedere liefhebber van literatuur omdat het een bijzonder grote hoeveelheid begrippen (2500!) handzaam op een rijtje zet. Maar wie meer wil weten over een onderwerp zal toch ook andere handboeken nodig hebben zoals het eerder genoemde Lexicon van literaire termen, Lessen in lyriek van W. Bronzwaer en Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse van Luc Herman en Bart Vervaeck. Voor meer informatie: www.spectrum.be

eb