literatuur-ingekomen uitgaven
∙ Gerits, Anton. Op dubbelspoor en Pilatusbaan. Boeken als middel van bestaan. Zutphen: Walburg Pers, 2000, 384 blz., ill., ƒ79,50. ISBN 90 5730 093 1.
In Japan kreeg Anton Gerits de bijnaam Mr. Butterfly vanwege zijn eeuwige vlinderdasje. Die bijnaam zou ook kunnen slaan op de manier waarop hij in zijn memoires heen en weer vlindert russen werk en leven, verleden en heden, zichzelf en anderen. Te weinig antiquaren gunnen een blik in het bedrijf; wat dat betreft zijn de herinneringen van Anton Gerits vanaf de tijd dat hij bij Martinus Nijhoff begon als jongste bediende tot en met het overlaten van zijn internationaal erkende bedrijf aan zijn zoon, uitermate welkom. De mores, de sociale verhoudingen en de relaties met binnen- en buitenlandse collega 's in het antiquariaat van de laatste halve eeuw worden - doorspekt mer talloze anekdotes - uitvoerig beschreven. De antiquaar, anti-socialist, helderziende, dichter en nu ook memoireschrijver Gerits heeft - zoals hij herhaaldelijk laat weten - een slecht geheugen, maar sommige voorvallen herinnert hij zich goed genoeg om af en roe een rekening met deze of gene te vereffenen. Dankzij de index van dit niet geheel van egocentrisme gevrijwaarde werk kan men vrienden en vijanden gemakkelijk terugvinden.
pjv
∙ Tony Rombauts en Bert Bevers. Antwerps[-]Nederlands woordenboek. Antwerpen: Artus uitgevers, 1999 (2e druk 2000), 108 blz., ƒ19, 95. ISBN 90 8045 393 5. Wanneer twee dichters een woordenboek samenstellen, moet men op z 'n hoede zijn. In de inleiding van nog geen twee bladzijden vernemen we andermaal over Brabo en zijn handwerpen en over de paradijstaal van Becanus, maar niets over hoe de amateurlinguïsten aan hun materiaal zijn gekomen of over eventuele verschillen met aanpalende dialecten. Als West-Vlaming heb ik best moeite op de Vrijdagmarkt om alle daar gearticuleerde klanken in een zinvolle rij te krijgen, maar in het woordenboek van de Belg Rombauts en de Nederlander Bevers komt veel me bekend voor. Dat het lexicon handig zou zijn voor de noordelijke weekend-Antwerpenaar, zoals het omslag beweert, waag ik te betwijfelen; nooitjamaisvanzelevenniet, dan had er ook een Nederlands-Antwerpse woordenlijst in moeten staan. En ook voor een bever begrip van Trijntje Cornelis kan men beter terecht in de standaardeditie van Hermkens.
pjv
∙ Paul Arnoldussen en Hans Renders. Jong in de jaren dertig. Baarn: de Prom, 1999, 128 blz., ill., ƒ24, 90. ISBN 90 6801 615 6.
Bundeling van eerder in Het Parool verschenen interviews met mensen die in de jaren dertig van de vorige eeuw actief waren in het culturele leven. De geïnterviewden (o.a. Max Nord, Jan de Hartog, Rob Nieuwenhuis, Siegfried van Praag en Willy Corsari) laten zich uit over wat zij zich herinneren van de vooroorlogse periode. Ter Braak en Du Perton figureren uiteraard menigmaal.
Ieder gesprek werd afgerond met vier vragen over de eerste kennismaking met Freud, het eerste Engelstalige boek dat werd gelezen, de reden waarom de geïnterviewdenietin de Spaanse burgeroorlog heeft meegevochten en wie de oudste persoon was die hij of zij als kind heeft meegemaakt.
De bedoeling van de interviewers die ‘niet op zoek [waren] naar belevenissen uit de kindertijd’ is niet altijd gerealiseerd.De interviews blijven vaak in anekdotiek steken.
eg
∙ Lernout, Geert. Schrijven over literatuur. Gids voor studenten en andere schrijvers. Leuven/Amersfoort: Acco, 1999, 240 blz., ƒ48, 90. ISBN 90 3344 277 9.
Speciaal voor humaniorastudenten heeft Geert Lernout, docent Engelse en vergelijkende literatuur aan de Universitaire Instellingen Antwerpen, zijn jarenlange ervaring met schrijfonderwijs in een boek geordend. En het moet gezegd: hier is iemand aan het woord die weet waarover hij het heeft. Vanaf het kiezen van een onderwerp via tekstsoorten en hoe je op verschillende manieren kunt lezen, komt Lernout bij het verzamelen van materiaal en het excerperen van secundaire literatuur. De tekststructuur van groot naar klein (van hoofdstuk tot leesteken) wordt behandeld, evenals de mogelijke wijzen van citeren en titelbeschrijven, herschrijven en wat je wel en niet van je tekstverwerker mag verwachten. Alle onderdelen zijn voorzien van duidelijke en aansprekende voorbeelden, waarbij Lernout enige polemiek niet uit de weg gaat, bijvoorbeeld op pagina