Literatuur. Jaargang 13

[p. 176]

Literatuur-nieuws

Paul van Ostaijen 100

Het zal wel niemand ontgaan zijn dat het op 22 februari 1996 precies honderd jaar geleden was dat Paul van Ostaijen in Antwerpen geboren werd. Zowel de Nederlandse televisie als de brt zonden een documentaire uit over de dichter en bovendien werd het feit herdacht met de onthulling van een standbeeld dat vervaardigd werd door Wilfried Pas en dat staat op de Pottenbrug in Antwerpen. Bij die gelegenheid werd tevens de tentoonstelling Mo(nu)menten geopend in Galerij De Zwarte Panter. Inmiddels is die tentoonstelling alweer gesloten, maar er zijn nog tal van andere evenementen rond Van Ostaijen in Antwerpen.

De gehele manifestatie Paul van Ostaijen 100 is een initiatief van de stad Antwerpen en omvat een uitgebreid scala aan projecten, tentoonstellingen, toneelvoorstellingen, lezingen en films waarin gepoogd wordt Van Ostaijens werk en leven te belichten. Het gonst in de stad van de gebeurtenissen en op de meest vreemde plekken kan men tegen Van Ostaijen-projecten aanlopen. Een groot deel van het programma van het Paul van Ostaijenjaar is inmiddels al voorbij, maar er rest nog genoeg om de lezers van Literatuur daarop attent te maken.

Zo is er nog tot 1 juni a.s. de tentoonstelling Paul van Ostaijen in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (amvc, dagelijks van 10 tot 17 uur, op zondag en maandag gesloten). De tentoonstelling Paul van Ostaijen en de gebroeders Jespers is nog te zien tot 3 november 1996 in het Hessenhuis (Falconrei 53, dagelijks van 10 tot 16.45 uur, maandags gesloten). Voor deze tentoonstelling is ook een catalogus vervaardigd.

In het Zuiderpershuis brengt de Internationale Nieuwe Scène een muzikale voorstelling rond Bezette stad. ‘Het ritme van de jazz in de poëzie van Van Ostaijen’ is de ondertitel van het programma Showboat, een reeks van drie concerten in Antwerpen op 20 juli, 3 augustus en 24 augustus. De toegang hiervoor is gratis. Aan de Sint Laureis-

Paul van Ostaijen

De Quakzalver op zijn Theater roert hier lustig zijnen snater.
‘Grote Zirkus van de H. Geest’

[p. 177]

kaai, waar deze concerten plaats vinden, is tevens een tentoonstelling over dit onderwerp ingericht die van 15 juni tot en met 1 september te zien zal zijn. Van 23 augustus tot en met 1 september wordt als ode aan Singer het ‘Concert voor Naaimachines’ uitgevoerd door Frédéric le Junter in een produktie van Villanella. De plaats van dit concert is op dit moment nog niet bekend. Muziek speelt ook een rol in de zogenaamde Kioskconcerten op 28 en 29 september. Daarbij worden gedichten van Van Ostaijen gebruikt als partituur voor muziekuitvoeringen op of in verschillende kiosken in de stad Antwerpen. In de weekenden van 22 en 23 juni, 29 en 30 juni en 6 en 7 juli is er gelegenheid om tijdens een wandeling langs typische Van Ostaijen-locaties te genieten van een gevarieerd programma met zang, dans, muziek en declamatie. In dit overzicht hoort ook thuis de voordrachtenreeks over de dichter in de Centrale Openbare Bibliotheek in Antwerpen (Lange Nieuwstraat 105).

Dit Van Ostaijenjaar laat een spoor van publikaties na die het een blijvender karakter geven dan de vele manifestaties. Uiteraard zijn daar de catalogi van de verschillende tentoonstellingen bij, maar er zijn ook tal van speciale uitgaven van en over Paul van Ostaijen. Dit herdenkingsjaar is uiteraard een goede gelegenheid voor herdrukken. Zo werd Gerrit Borgers' tweedelige documentaire uitgave Paul van Ostaijen in 1996 in een luxe editie herdrukt. Bovendien verscheen de Ooievaarpocket Music-Hall in een herdruk. Bij Pandora werd een facsimile-uitgave in vierkleurendruk van het handschrift van De feesten van angst en pijn uitgegeven. Tom Lanoye selecteerde proza uit het werk van Van Ostaijen en leidde dat in voor Het bordeel van Ika Loch (Ooievaarpocket, 1966). De Verzamelde gedichten in de tekstbezorging van Gerrit Borgers werd dit jaar herdrukt bij Bert Bakker/Standaarduitgeverij. In De genesis van Bezette Stad geeft José Boyens de ongepubliceerde brieven van Oscar Jespers aan Paul van Ostaijen die inzicht geven in de wordingsgeschiedenis van de bundel. Geert Buelens en Erik Spinoy stelden een essaybundel samen onder de titel De stem der Loreley en Jean F. Buyck publiceerde bij Pandora Paul van Ostaijen en de kunstkritiek. Bij Houtekiet verscheen van Henri Floris Jespers en Guido Lauwaert een levensbericht, waarin ook de postume roem van de dichter aan een nader onderzoek wordt onderworpen. Van Ostaijens Berlijnse tijd is het onderwerp van Marc Reynebeau's bijdrage aan dit Van Ostaijenjaar: Dichter in Berlijn. De ballingschap van Paul van Ostaijen 1918-1921.

Deze opsomming van gebeurtenissen en publikaties rond Paul van Ostaijen is verre van volledig, maar geeft toch een indruk van de vele manifestaties die rond de honderdste geboortedag van de dichter plaats vinden. Ik kan mij voorstellen dat het de lezer een beetje duizelt bij dit grote aanbod, maar wie over tentoonstellingen, concerten, voorstellingen en lezingen meer wil weten over aanvangstijden, locaties, prijzen of andere wetenswaardigheden, kan zich wenden tot de afdeling Culturele promotie en internationale culturele betrekkingen van de stad Antwerpen (Hessenhuis, Falconrui 53, 2000 Antwerpen). Ook kan men tijdens normale kantooruren bellen met het nummer 03/232.84.28 (fax [phone]).

GvB

Symposium Werkgroep Achttiende Eeuw

Op 15 november 1996 organiseert de Werkgroep Achttiende Eeuw een symposium in het Rijksmuseum Twenthe te Enschede over toneel in de achttiende eeuw. Lange tijd heeft de Amsterdamse schouwburg een bijzondere plaats ingenomen in de bestudering van het achttiende-eeuwse toneel en werd hetgeen dat daar werd opgevoerd altijd gezien als norm, als model waaraan al het andere toneel in Nederland werd getoetst. Deze opvatting heeft ertoe geleid dat andere schouwburgen in den lande onderbelicht zijn gebleven. Recent onderzoek heeft echter tot andere, meer genuanceerde inzichten geleid, waarbij het achttiende-eeuwse toneel tevens in een bredere, meer cultuurhistorische context is geplaatst. Het congres wil daar verslag van doen. In de lezingen zal aandacht worden besteed aan toneel elders in het land, zoals Rotterdam en Haarlem. Ook zal de vraag aan de orde komen in hoeverre de classicistische theorie inderdaad normerend is geweest voor de opvoeringspraktijk. Een uitgebreid programma van het symposium is in september beschikbaar. De kosten voor deelname zijn: ƒ 28,50 voor leden van de werkgroep, ƒ 25, - voor studenten, aio's, oio's en 65+ en ƒ 35, - voor niet-leden. Aanmelden kunt u zich door overmaking van het verschuldigde bedrag voor 15 oktober a.s. op giro 5533514 t.n.v. Werkgroep Achttiende Eeuw, Molenhoek, o.v.v. ‘Symposium 1996’. Voor meer informatie: L. Korpel, Nassaulaan 67, 3116 ET Schiedam, 010-4266487.

johan van dam

Tijd bestaat niet

Het Nederlands Letterkundig Museum besteedt t/m 25 augustus 1996 bijzondere aandacht aan een van Nederlands meest populaire schrijvers van de afgelopen drie decennia: Jan Wolkers. De schrijver/beeldhouwer uit Oegstgeest (*1925) heeft zo'n dertig titels op zijn naam staan, waarvan de bekendste de (verfilmde) romans Kort Amerikaans, Turks Fruit, Terug naar Oegstgeest en Brandende Liefde zijn. Het zwaartepunt van de tentoonstelling ligt, naast natuurlijk het beeldende werk, op het autobiografische karakter van het oeuvre van Jan Wolkers. Aan de hand van boeken, objecten, documenten en foto's, veelal uit het bezit van de schrijver zelf, poogt het museum de bezoeker inzicht te geven in de oorsprong van zijn verhalen. Bij de tentoonstelling worden op aanvraag rondleidingen verzorgd. Voor het voortgezet onderwijs is er een educatief programma van ongeveer anderhalf uur.

In samenwerking met uitgeverij De Bezige Bij verschijnt een schrijversprentenboek (nr. 38). Het boek dient als catalogus bij de tentoonstelling en bevat

[p. 178]

m. van loggem
Jan Wolkers

een fotobiografie, een interview door Hella S. Haasse en een overzichtelijke bio-/bibliografie. Ook verschijnt in de videoserie Schrijvers in Beeld een documentaire over Jan Wolkers onder de titel De onverbiddelijke tijd (ƒ 49,95). Informatie: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatie Centrum, Prinses Irenepad 10, 2595 BG Den Haag, 070-3471114. Openingstijden museum: dinsdag t/m vrijdag van 10 tot 17 uur, zaterdag en zondag van 12 tot 17 uur.

johan van dam

Ik, het boek

De Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg tracht haar oude bezit via een restauratiefonds zo goed mogelijk te conserveren. Een zeldzame twaalfdelige zeventiende-eeuwse Talmoed, die ten gevolge van het bombardement van 1940 in deplorabele toestand verkeert, is het eerste te restaureren object. De benodigde ƒ 25.000, - moet door sponsoring gevonden worden.

Een van de projecten om een oud-bezitfonds te vormen, bestaat uit de verkoop van restauratiedrukken. Ik, het boek (Leiden 1995; 16 blz.; ills.) door de Amsterdamse bibliograaf Piet Verkruijsse is zo'n druk, vervaardigd door de Leidse margedrukker De Ammoniet in een oplage van 335 exemplaren, waarvan er 150 bestemd zijn voor de Zeeuwse Bibliotheek. Dit boekje beschrijft zijn eigen drukgeschiedenis, waarbij het op kleurige en speelse wijze de analytische bibliografie wil adstrueren. Het is gebonden in linnen en voorzien van een goudstempel.

Wie in het bezit wil komen van dit bibliofiele drukwerk en zo wil meewerken aan de restauratie van de Talmoed, stort ƒ 53, - op giro 1617045 van de Stichting Vrienden van de Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg o.v.v. ‘Ik, het boek’.

johan van dam

Historische almanak

Niet minder dan 758 instellingen en organisaties worden beschreven in de Historische almanak; adressengids voor historisch Nederland, samengesteld door W.A.F.M. Commandeur en M. de Haan (Amsterdam: Stichting Historisch Platform, 1995; 211 blz.; ƒ 23,95).

Onderzoekers, studenten en andere historisch geïnteresseerden kunnen in tien rubrieken informatie vinden over algemene, sociale en politieke geschiedenis, technische geschiedenis, groene geschiedenis, mediageschiedenis, monumenten, kerken en kunsten, cultuurgeschiedenis, stadsgeschiedenis, regionale geschiedenis, onderwijs en dienstverlening en uitgeverijen. Per instelling worden adressen en contactpersonen vermeld en activiteiten (onderzoek, onderwijs, lezingen, tentoonstellingen e.d.) en bronnen (bibliotheek, archief, museum, audio-visuele bronnen e.d.).

Er zijn registers op namen van instellingen, op tijdschriften, op afkortingen en op trefwoorden. De in ringband gestoken almanak besluit met gegevens over de doelstellingen van het Historisch Platform waar men ook zijn bestellingen kan plaatsen door overmaken van bovengenoemd bedrag op giro 4727346 o.v.v. ‘Almanak’. Het adres is: Postbus 71975, 1008 ED Amsterdam, 020-4446487.

pjv

Aarts in de oorlog

Na vier jaar is er eindelijk weer eens een Aarts' Letterkundige almanak, die ditmaal als ondertitel voert na het Anne Frank-herdenkingsjaar 1995; geheel gewijd aan auteurs die stierven in de oorlogsjaren 1940-1945. De redactie was weer in handen van C.J. Aarts en Willy Tibergien (Amsterdam: Uitgeverij C.J. Aarts; Gent: Poëziecentrum, 1996; 192 blz.; ills.; ƒ 19,95). Wie deze almanak ter hand neemt, begrijpt waarom het zo lang heeft geduurd: Aarts heeft uitgebreid bio-bibliografisch onderzoek verricht naar Nederlandse, Vlaamse, Friese, Surinaamse en uitgeweken Duitse schrijvers die in de oorlogsjaren zijn overleden. Dat leverde een indrukwekkend ‘Aarts’ Letterkundig Lexicon voor de slachtoffers uit 1940-1945 (blz. 109-176) op, voorzien van biografica (naam, pseudoniemen, plaatsen en data van geboorte en overlijden, prijzen) en zo compleet mogelijke bibliografische overzichten (primaire én secundaire literatuur).

Verrassend is te bemerken dat de auteur met het grootste bibliografische overzicht de vrijwel volslagen onbekende Jan F. Feitsma is. Voor het opsommen van vooral zijn vertaalwerk (de ‘Nederlandse recordhouder romans-vertalen’) heeft Aarts bijna twee pagina's nodig, waarmee hij Ter Braak, Johan Brouwer, A.M. de Jong en Melis Stoke (Herman Salomonson) ruim voorblijft. Onthullend is het overzicht van gegevens uit de diverse bronnen die Aarts geëxcerpeerd heeft. Daaruit blijkt dat in biografische woordenboeken en andere literatuur die zich met dit onderwerp bezighoudt de meest uiteenlopende overlijdensdata de ronde doen.

Wat biedt deze almanak nog meer? Vijftien in gevangenschap geschreven gedichten; een kalender met gedenkwaardigheden over 1995; de ‘Dodenak-

[p. 179]

ker’ met 80 necrologieën gewijd aan auteurs die stierven in de oorlogsjaren en een ‘Dodenakker’ met een chronologisch overzicht van auteurs die stierven in de jaren 1990-1995.

Aarts c.s. hebben een almanak vervaardigd die tot in lengte van jaren zal dienen als bio-bibliografisch naslagwerk voor de oorlogsjaren.

pjv

Reinaard/Reinaert

Bij coda Uitgevers te Mechelen verschenen in de reeks Vlaamse Pockets twee Reinaarden/Reinaerts in één band, die van Bert Decorte en Jan Frans Willems: Reinaard de Vos/Reinaert de Vos (Mechelen 1995; 281 blz.; ills.). De berijming van Willems uit 1834 vult de linker pagina's, die van Decorte, vervaardigd als basistekst voor een poppenspelreeks, staat rechts. Vergelijking van beide hertalingen laat duidelijk zien dat in de negentiende eeuw een aantal zaken ook wat geherformuleerd diende te worden. Niettemin leest de versie van Willems nog steeds soepel weg, soms beter dan die van Decorte. De illustraties van Wim De Cock passen uitstekend in het geheel.

pjv

Houtsnede uit een Reinaert-druk van 1498, gedrukt in Lübeck

Macht, mystiek en erotiek

Van december 1995 tot februari 1996 werd in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam de tentoonstelling Macht, mystiek en erotiek verbeeld in Duizend-en-één-Nacht gehouden. Zoals te doen gebruikelijk is ook deze expositie aanleiding geweest voor het uitgeven van een ‘vriendenmapje’ met toelichting en prentbriefkaarten. Mieke Beumer leverde de tekst voor De illustraties in de Duizend-en-één-Nacht van Gerard Keller en margedrukker De Ammoniet te Leiden gaf dit boekje en de vijf kaarten in een oplage van 275 exemplaren opnieuw een zeer bijzondere vorm (Leiden 1995; 8 blz.). Het mapje is voor ƒ 10, - verkrijgbaar in de tentoonstellingszaal van de UB Amsterdam, Singel 425, Amsterdam; een bijbehorende boekenlegger kost ƒ 1, -.

Voor de vriendenmapjes van de ub kan ook een bewaarcassette besteld worden, bespannen met natuurlinnen, gemarmerd papier aan de binnenzijde en voorzien van een begeleidend boekje. De prijs daarvan bedraagt ƒ 72,50 bij afhalen op de UB of ƒ 79, - per post. Bestellingen voor de cassette dient men te richten aan De Ammoniet, G. Doustraat 4, 2311 XP Leiden, 071-5130081.

pjv

Vers voor de Pers

Op maandag 5 februari presenteerde de uitgeverswereld, tijdens het halfjaarlijkse ‘Vers voor de Pers’, het moois dat zij de komende lente en zomer te bieden heeft. Gelukkig werd deze keer het rai-congrescentrum als lokatie gekozen, een heel wat prettiger omgeving dan de veel te kleine Beurs van Berlage. Zo kon de pers in alle rust kennis nemen van het feit dat het aanbod van nieuwe boeken minder groot is dan de afgelopen herfst en winter. Een greep uit het aanbod.

In maart verscheen bij uitgeverij Prometheus de omvangrijke studie Maerlants Wereld van Frits van Oostrom. Het boekwerk vormt de indrukwekkende synthese van zeven jaar onderzoek naar het leven en werk van de ‘vader der Dietse dichteren algader’ Jacob van Maerlant. Van Oostrom belicht het grote schrijversfenomeen in de historische context van de dertiende eeuw en legt zijn vinger op de factoren die van invloed zijn geweest op zijn leven en werk. Er zijn twee uitvoeringen op de markt gebracht: een gebonden ‘vakeditie’, met notenapparaat, en een ‘handelseditie’ in paperback.

Ook in maart van dit jaar verschenen is Theo Thijssen. Een beeld van zijn leven, samengesteld door Wieneke 't Hoen in samenwerking met het Theo Thijssen Museum. Theo Thijssen staat de laatste

[p. 180]

tijd bijzonder in de belangstelling, wat onder meer mag blijken uit de uitgave van het boekje Het Amsterdam van Theo Thijssen en de herdruk van de eerste twee delen van het Verzameld werk. Theo Thijssen. Een beeld van zijn leven geeft een uitgebreid overzicht van het leven van de schrijver, onderwijzer en socialist (1879-1943), aangevuld met meer dan honderd foto's uit het archief van het Theo Thijssen Museum. Het boek is uitgegeven door uitgeverij Bas Lubberhuizen.

De Walburg Pers, die onlangs de Bontekoe-bibliografie uitgaf, kondigde aan in oktober Op reis met de voc op de markt te brengen. Marijke Barend-van Haeften editeerde de dagboeken van twee dames, Maria en Johanna Lammens, die per voc-schip naar de Kaap voeren. Het reisdokument biedt een openhartige en onbevangen blik op het leven aan boord van een achttiende-eeuwse koopvaarder. Daarom, èn omdat slechts een enkel ander reisjournaal van een vrouwelijke opvarende in de voc-periode ons bekend is, is Op reis met de voc een uniek boek.

Hoe een barre tocht per schip slecht kan aflopen kunt u lezen in het boek van Gerrit de Veer Om de noord, uitgegeven door Sun en toegankelijk gemaakt in modern Nederlands door Vibeke Roeper en Diederick Wildeman. Het geeft de beschrijving, door bemanningslid en overlevende Gerrit de Veer, van de heldhaftige poging van Willem Barentsz en Jacob van Heemskerk om een doorvaarroute naar de Oost via de Noordpool te vinden en van hun beroemde overwintering op Nova Zembla in 1596/97. In de editie zijn veel bekende oude gravures opgenomen.

Nu al een groot succes is de heruitgave van de verzameling Nederlandse poëzie van neerlands grootste bloemlezer Gerrit Komrij. Komrij's herziening van het deel De Nederlandse poëzie van de negentiende en twintigste eeuw in duizend en enige gedichten was blijkbaar aanleiding voor uitgeverij Bert Bakker om de gehele reeks, van de 12e tot en met de 20e eeuw, in een nieuw jasje te steken. Voor wie Gerrit Komrij het liefst zelf zijn favoriete gedichten hoort voordragen is er nu ook de cd De Nederlandse poëzie van de twaalfde tot de twintigste eeuw in zestig en enige minuten.

Bij het ter perse gaan van dit nummer van Literatuur komt Bert Bakker met een ander monument van de Nederlandse letteren: De abele spelen. Hans van Dijk zorgde voor een teksteditie van de vier Middelnederlandse toneelstukken Esmoreit, Gloriant, Lanseloet van Denemerken en Vanden Winter ende vanden Somer en zes sotternieën uit het vijftiende-eeuwse Handschrift Van Hulthem. Niemand minder dan Gerrit Komrij vertaalde de stukken in modern Nederlands, zoals hij dat al eerder deed in de editie van 1989 die bij de Sdu werd uitgegeven. De abele spelen verschijnt als deel viii in de serie Klassieken van de Nederlandse Letterkunde.

Deze maand verschijnt bij uitgeverij De Arbeiderspers de studie De Nederlandse literatuur en de moderniteit 1840-1990 van Wilbert Smulders en Frans Ruiter. Het boek wil een blik bieden op de cultuurgeschiedenis van de afgelopen anderhalve eeuw aan de hand van de ontwikkelingen in de Nederlandse literatuur in die periode. Resultaat is een onorthodoxe literatuurgeschiedenis die aantoont dat de literatuur zelf ook onderhevig is aan de ontwikkelingen die ze zichtbaar maakt.

Eveneens deze maand ligt in de boekhandel de biografie Het wegvallen van de tijd. Het leven en werk van Marianne Philips van Martje Breedt Bruyn, uitgegeven door de feministische uitgeverij Vita. Marianne Philips schreef in 1950 het boekenweekgeschenk De zaak Beukenoot en is onder meer bekend geworden door de juridische strijd die dit boekje opleverde. Ze was ook een van de eerste vrouwelijke sdap-leden die gekozen werd tot gemeenteraadslid.

Romans van deze schrijfster zijn onder andere Bruiloft in Europa (1935) en De biecht (1930). De laatste is in voorbereiding voor een heruitgave.

De middeleeuwen in de negentiende eeuw is de titel van een bundel artikelen onder redactie van R.E.V. Stuip en C. Vellekoop, die in juni op de markt gebracht wordt door uitgeverij Verloren. In de negentiende eeuw werd een begin gemaakt met het op grote schaal bestuderen van het middeleeuwse verleden, van de historische gebeurtenissen, maar ook van de letterkunde en de diverse kunsten. De bundel laat zien hoe de negentiende-eeuwers omgingen met hun middeleeuwse studiemateriaal en hoe ze vaak vooroordelen moesten overwinnen. Deze maand al verscheen bij Verloren Het leven van Lutgard. Bloemlezing uit het Kopenhaagse Handschrift. De zogenaamde Kopenhaagse versie van Het leven van Lutgard staat te boek als een van de vroegste taalmonumenten in het Middelnederlands. Ter gelegenheid van de 750ste sterfdag van de heilige Lutgard wordt bijna een derde van de overgeleverde tekst uitgegeven, vergezeld van een proza-vertaling in hedendaags Nederlands.

Ook voor de maand mei aangekondigd is Op poëtische wijze. Handleiding bij het lezen van poëzie van Ernst van Alphen, Maaike Meijer en Ben Peperkamp, uitgegeven door Coutinho. Het boek pretendeert met een nieuwe, verrassende banadering te komen voor het lezen van poëzie, waarin de auteurs stellen dat alle geijkte criteria als beeldspraak, metrum of rijm minder essentieel blijken te zijn dan het lijkt. Het boek is bestemd voor studenten letteren en liefhebbers van poëzie.

In september van dit jaar komt bij de Amsterdam University Press het nieuwe boek uit van Ton Anbeek, getiteld Het donkere hart. Romantische obsessies in de moderne Nederlandstalige literatuur. Anbeek schijnt zich aan te sluiten bij de opvatting van Huizinga dat de romantiek ons geen grote romantische dichters heeft opgeleverd en in dat opzicht grotendeels aan ons is voorbij gegaan. Toch betoogt hij dat een aantal standaardideeën van hedendaagse literatoren moeiteloos kunnen worden herkend als romantisch erfgoed.

Tot slot verdient een ander boek van dezelfde uitgeverij de aandacht: A Selection of Poems of Sir Constantijn Huygens (onder redactie van Peter Davidson en Adriaan van der Weel), niet in het minst omdat het eens temeer aantoont dat ook Engelstalige lezers interesse tonen voor

[p. 181]

onze zeventiende-eeuwers. Het boek presenteert een tweetalige bloemlezing uit het lyrisch werk van Constantijn Huygens en bevat een introductie en een uitgebreide biografie. Het ligt deze maand al in de winkel.

johan van dam

Nieuwtjes

❏	Het Gouden Ezelsoor, de prijs van het kvgo voor het in korte tijd best verkochte literaire debuut, gaat naar arnon grunberg voor zijn Blauwe maandagen. Nijgh en Van Ditmar verkocht in de zes maanden na het verschijnen 28300 exemplaren van het boek.
❏	neeltje maria min krijgt, met name voor haar bundel Kindsbeen, de Pico Bello Prijs 1996, een onregelmatig toegekende wisseltrofee, toegekend door Adriaan van Dis, Jean Pierre Rawie en Driek van Wissen.
❏	hugo pos ontving voor zijn autobiografie In Triplo de E. du Perronprijs 1995, gedoteerd met een geldbedrag van ƒ 1.500, -. Met de onderscheiding hopen de kub en de gemeente Tilburg een culturele bijdrage te leveren aan de bevordering van wederzijds begrip tussen in Nederland woonachtige bevolkingsgroepen.
❏	De Libris Woutertje Pieterse Prijs is dit jaar toegekend aan anton quintana voor zijn Het boek van Bod Pa. De jury vond dit boek het beste van alle Nederlandstalige kinder- en jeugdboeken uit 1995. Quintana ontving een geldbedrag van ƒ 25.000, -. Het is de laatste keer dat Libris optrad als sponsor.
❏	Tijdens het 27e Poetry International, dat van 14 tot en met 22 juni in Rotterdam wordt gehouden, zal in een speciaal programma voor de achtste keer de C. Buddingh'-prijs voor nieuwe Nederlandse poëzie worden toegekend en uitgereikt. Aan deze prijs is een geldbedrag verbonden van ƒ 2.500, -. De jury bestaat dit jaar uit Daan Cartens, Esther Jansma en Hans van de Waarsenburg.
❏	Op 25 september 1995 is te Padua overleden de Italiaanse germanist en neerlandicus gianfranco groppo (*Vicenza 12 augustus 1940). De Bordewijk- en Nescio-kenner Franco Groppo heeft zich als vertaler en als geassocieerd hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde aan de universiteit van Padua bijzonder verdienstelijk gemaakt voor de verspreiding van de Nederlandse literatuur in Italië.

Literaire agenda

Deze agenda wordt door de dienst Leesbevordering van het Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum (nblc) samengesteld in het kader van Litterair, de literaire pagina op nos Teletekst (pagina's 405 en 406) waarvoor de dienst de kopij levert. In deze agenda is een breed scala opgenomen van manifestaties, evenementen en jubilea op het terrein van lezen en schrijven en tevens van informatievoorziening in meer algemene zin.

Algemeen

-	50 jaar geleden (juni) verscheen Herfst, hoos en hagel van Koos Schuur
-	25 jaar geleden (juni) verscheen Verzamelde gedichten van Wilfred Smit
-	50 jaar geleden (juli) verscheen Veuve Vesuvius van F. Bordewijk
-	50 jaar geleden (juli) verscheen Het vuurwerk van Alfred Kossmann
-	50 jaar geleden (juli) verscheen Doortocht van Bert Voeten
-	25 jaar geleden (juli) verscheen Goyescos van Hendrik de Vries

Reeds gestarte manifestaties

-	t/m 9 juni 1996. Den Haag, Letterkundig Museum: tentoonstelling Fetisj! Schrijvers en de dingen. Inl.: 070-3471114.
-	t/m 25 augustus 1996. Den Haag, Letterkundig Museum: tentoonstelling Jan Wolkers. Tijd bestaat niet. Inl.: 070-3471114.
-	t/m 28 februari 1997. Amsterdam, Multatuli-museum: tentoonstelling

[p. 182]

Multatuli in beeld. Inl.: 020-6381938.

Juni 1996

* Maand van het Spannende Boek 1 en 2: Rotterdam, diverse locaties: Dunya-festival (poëzie, storytelling, optredens uit diverse landen). Org.: Rotterdamse Kunststichting en Museum voor Volkenkunde, inl.: 010-2330910.

1 Eindhoven, Academisch Genootschap: lezing door Mirjam Guensberg. Org.: Academisch Genoot-schap, inl.: 040-2125948.

2 Diest, Kultuurcentrum Begijnhof: lezing met Paul Jacobs. Tel.: [phone].

2 Den Haag, Letterkundig Museum: vertoning op grootbeeld van de documentaire De onverbiddelijke tijd (over Jan Wolkers). Inl.: 070-3471114.

5 Den Haag, Letterkundig Museum: ‘Zelf aan het werk op een drukpers’. Activiteit voor kinderen vanaf 7 jaar. Voortaan iedere eerste woensdag van de maand, met uitzondering van juli en augustus. Inl.: Carina Brummel, tel.: [phone].

6 Pijnacker, de Trucker: lezingen door Ronald Giphart en Serge van Duijnhoven. Org.: Jongerensociëteit de Trucker, inl.: 0182-513946.

8 150ste sterfdag Rodolphe Töpffer (1799-1846) (‘Mijnheer Prikkebeen’)

9 100ste geboortedag A. Roothaert (1896-1967)

10 Mensje van Keulen 50

10 Opening - op de 133ste geboortedag van de schrijver - van de eerste tentoonstelling (gewijd aan het Indië van de schrijver) in het Louis Couperus Museum, Javastraat 17 in Den Haag, tevens opening van het museum. Tegelijk met de opening verschijnt bij uitgeverij Bas Lubberhuizen Zo ik iets ben, ben ik een Hagenaar, een literaire wandeling door het Den Haag van Couperus. Inl.: J.P.A. van Ballegoijen de Jong, tel. (tevens fax): 070-3640653.

14 t/m 22 juni: Rotterdam, De Doelen: 27ste Poetry International. Vertaalproject Breyten Breytenbach. Herdenkingsprogramma Joseph Brodsky. Inl.: Poetry International, Joke Gerritsen, tel.: [phone].

15 Den Haag, Bibliotheek Bouwlust: literaire avond met Halil Gür. Tel.: [phone].

16 50 jaar geleden schreef Harry Mulisch zijn eerste verhaal

19 Marie-Sophie Nathusius 90

20 Amsterdam, De Rode Hoed: uitreiking van de Bruna Gouden Strop. Org. en inl.: Marieke Bemelman, tel.: [phone].

20 Hilversum, not: Schooltv-serie over Schrijvers over zwervers. Programma 1: De reis van Odysseus, programma 2: Brandaan, programma 3: De tocht naar Nova Zembla, programma 4: Dirk Ayelt Kooiman, Montyn. Tijdstip 09.00 uur.

20 Terneuzen, Porgy & Bess: lezing door Connie Palmen. Org.: Stichting Prometheus, inl.: 0115-612073.

21 100ste geboortedag Nico Rost (1896-1967)

22 Den Haag, Letterkundig Museum, Dr. W. Moll-zaal: tentoonstelling Woorden tussen de wielen. Een eeuw wielrennen in de Nederlandse literatuur. T/m 15 september 1996. Inl.: Theo Bijvoet, tel.: [phone].

24 150ste sterfdag Jan Frans Willems (1793-1846)

Juli 1996

3 Andreas Burnier 65

9 tot 12 juli. Praag: 16th World Congress on Reading: Literacy in a Changing World: Choices and Challenges. Inl. ira World Congres Program Committee. Tel.: [phone]. Fax: [phone].

12 Hans Koningsberger 75

16 100ste geboortedag Maurits Dekker (1896-1962)

Voor inlichtingen betreffende de agenda of voor het doorgeven van aanvullingen kan men contact opnemen met het nblc, Jef van Gool, Frank Hockx of Dick Welsink, postbus 43300, 2504 AH Den Haag (tel.: [phone]/324).