Literatuur. Jaargang 11

[p. 233]

Literatuur-nieuws

Dames en kabouters in het Letterkundig Museum

Paulus de boskabouter, Wiplala, Piggelmee, David de kabouter, Okkie en Pinkeltje. Het zijn maar een paar bekende namen van de talloze ondermaatse wezentjes die onze (kinder- en jeugd)literatuur bevolken.

Bovengenoemden, maar ook minder beroemde soortgenoten die werden geschapen door Marten Toonder, Paul Biegel, Rie Cramer, Lidia Postma en Rien Poortvliet, staan centraal in de tentoonstelling ‘Kabouters in Nederlandse jeugdboeken’ die op 4 juni in het Letterkundig Museum in Den Haag is geopend en nog tot 30 oktober van dit jaar te zien zal zijn. Behalve voor de boeken is er natuur-

Tekeningen van H. Ramaekers uit de Wipneus en Pim-boekjes

lijk aandacht voor de illustraties. Bovendien zijn er kabouters op video en als object te bewonderen. De tentoonstelling is te beschouwen als de voorbode van de permanente expositie over kinder- en jeugdliteratuur die eind september van start zal gaan. Weer iets heel anders is de tentoonstelling ‘Honderd jaar Damesleesmuseum’, naar aanleiding van het honderdjarige bestaan van het enige leesmuseum in Nederland dat als onafhankelijke organisatie nog bestaat. Het werd in 1894 opgericht door Haagse vrouwen uit de gegoede stand die streefden naar de ontwikkeling van de vrouw en is derhalve een belangrijke ontmoetingsplaats geweest voor de opkomende vrouwenbeweging. Het damesleesmuseum ontwikkelde zich van een sociëteit voor vrouwen tot een bibliotheek die momenteel zo'n 30.000 boeken in vier talen omvat. Een speciaal leescomité bepaalt maandelijks welke boeken aansluiten bij de belangstelling van de leden. De zowel positieve als negatieve aanschafadviezen worden in een kaartsysteem bewaard, zodat het leesmuseum een uniek archief bezit met oordelen over boeken van ‘gewone’ lezers. Naar aanleiding van het jubileum schreef Lizet Duyvendak het boek Het Haagse Damesleesmuseum 1894-1994, waarin zij onder meer enkele vooraanstaande leden beschrijft en een impressie geeft van de boeken en tijdschriften die een eeuw lang zijn uitgeleend. De tentoonstelling loopt nog tot 28 augustus van dit jaar. Het Letterkundig Museum is dinsdag t/m zaterdag geopend van 10.00 tot 17.00 uur (zondag van 13.00 tot 17.00 uur). Adres: Prinses Irenepad 10, 2509 LM Den Haag. voor meer informatie kunt u zich wenden tot Aafke Boerma of Martijn Nicolaas (070-3471114).

peter hoffman

350 Jaar Bontekoe in druk

In 1996 is het 350 jaar geleden dat de Gedenckwaardige beschrijvinghe van de Oost-Indische reyse van Willem Ysbrantsz. Bontekoe het licht zag. Na de eerste uitgave van Jan Jansz. Deutel in 1646, verschenen voor 1800 al zo'n zeventig her- en nadrukken. Daarmee kan Bontekoes reisjournaal worden beschouwd als een van de populairste zeventiende-eeuwse teksten, die tot in onze tijd bekendheid geniet. Was het niet vanwege het oorspronkelijke verhaal, dan was het wel vanwege Johan Fabricius' De scheepsjongens van Bontekoe, het jeugdboek dat op Bontekoes avonturen is gebaseerd en door velen is verslonden. Nog in 1988 verscheen een uitgave van het journaal in een eigentijdse bewerking van Lennaert Nijgh.

Ter gelegenheid van '350 jaar Bontekoe in druk’ zal in de winter van 1995/1996 een expositie worden gewijd aan Bontkoe en de gedenckwaardige reyse in het Amsterdamse Scheepvaartmuseum. Op de expositie zal een beeld worden gegeven van het leven van Bontekoe en de Indië-vaart in zijn tijd. De kern van de expositie zal worden gevormd door de uitgaven van Bontekoes journaal. Er zal worden gepoogd om vele Bontekoe-uitgaven die in de loop van de jaren zijn verschenen bijeen te brengen in het Scheepvaartmuseum. Met name onder de zeventiende- en achttiende-eeuwse uitgaven bevinden zich vele thans uiterst zeldzame boekjes, waarvan slechts één of enkele exemplaren bewaard zijn gebleven. Zo wordt in de Leidse universiteitsbibliotheek een exemplaar bewaard van de allereerste Hoornse druk uit 1646, waarvan nog maar één ander exemplaar bekend is. Onder de vele latere uitgaven bevinden zich boekjes die behoorden tot het zogenaamde ‘populaire drukwerk’: het leesvoer van de zeventiende eeuw. Het zijn deze uitgaven die nu het schaarst zijn, omdat ze maar met veel moeite de tand des tijds konden doorstaan.

Bij de expositie zal een begeleidend boekje verschijnen waarin verschillende aspecten van Bontekoe en zijn reis worden belicht. Tevens is het de bedoeling dat tezelfdertijd ook een bibliografie van Bontkoe-uitgaven zal

[p. 234]

Portret van Willem IJsbrantsz. Bontekoe

verschijnen, waarin alle uitgaven van en over het journaal van Bontekoe worden opgenomen. Aan deze bibliografie wordt momenteel gewerkt door Mariska van Lemel in het kader van een stage-opdracht aan de Universiteit van Amsterdam (onder leiding van P.J. Verkruijsse). In het bibliografisch onderzoek worden zoveel mogelijk exemplaren van Bontekoe-drukken betrokken. Vele daarvan bevinden zich in Nederlandse en buitenlandse bibliotheken, maar ongetwijfeld zijn er ook veel exemplaren in het bezit van antiquaren en particulieren. Het is voor de volledigheid en nauwkeurigheid van de bibliografie van belang dat ook laatstgenoemde categorie kan worden benut voor het onderzoek. Wij stellen het daarom op prijs wanneer bezitters van Bontekoe-uitgaven bereid zijn hun exemplaar (aan huis) te laten beschrijven. Wanneer dat het geval is gelieve men contact op te nemen met: dr. P.J. Verkruijsse, ‘Bontekoe-bibliografie’, Spuistraat 134, 1012 VB Amsterdam, [phone], fax: [phone].

mariska van lemel
garrelt verhoeven

Pampiere Wereld

Naar aanleiding van het Twaalfde Colloquium Neerlandicum van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, dat plaatsvindt in de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius te Antwerpen van 28 augustus tot 3 september 1994, stelt de Antwerpse Universiteit een selectie van kostbare en zeldzame documenten op het terrein van de literaire neerlandistiek ten toon onder de titel ‘Pampiere Wereld. Litteraria Neerlandica uit het bezit van de Universiteit Antwerpen’. De tentoonstelling is opgebouwd rond preciosa die behoren tot het werkmateriaal van vier Antwerpse onderzoekscentra, namelijk het Ruusbroecgenootschap - Centrum voor Spiritualiteit (ufsia), het Centrum voor Renaissancedrama (ufsia), het Centrum voor Gezellestudie (ufsia) en het Louis Paul Boon-Documentatiecentrum (uia).

Dit initiatief sluit aan bij de tentoonstellingen ‘Nederlandse Letteren in de Leuvense Universiteitsbibliotheek’ (1982) en ‘Pretiosa Neerlandica, Schatten uit de Nederlandse Taal- en Letterkunde in de Gentse Universiteit’ (1988). In samenwerking met uitgeverij Peeters in Leuven zal er een catalogus met een korte geschiedenis van het onderzoek van de Nederlandse literatuur in de betrokken centra en met een beschrijving van de tentoongestelde werken verschijnen in de reeks Miscellanea Neerlandica. De tentoonstelling zal gratis toegankelijk zijn van 30 augustus tot en met 1 oktober 1994 op weekdagen tussen 8.30 en 18.00 uur (op zaterdag tussen 8.30 en 12.30 uur) in de Centrale Bibliotheek van de ufsia, Prinsstraat 9, 2000 Antwerpen.

hubert meeus

Een springlevend fossiel

Ter gelegenheid van een tentoonstelling in de Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg van 8 april tot 14 mei 1994 van werk en materialen van de private press De Ammoniet verscheen als catalogus het boekwerkje Wat baard den druk, niet al geluk!, samengesteld door thuisdrukker Gerard Post van der Molen en bibliotheek-medewerker Ronald Rijkse (Middelburg: Zeeuwse Bibliotheek, Postbus 8004, 4330 EA Middelburg, 01180-30300; 96 blz.; geïll.; ƒ12,50 + ƒ4,50 verzendkosten). Wanneer men deze publikatie legt

[p. 235]

naast de catalogus van de expositie van Ammoniet-drukwerk in het bedrijfsrestaurant van kpn (intussen een bekende lettercombinatie) in 1990, Dat is wat wonders, dan valt op dat de produktie van deze pers de afgelopen paar jaar niet erg groot is geweest. De verklaring daarvoor is duidelijk: er waren ruimteproblemen die ondanks de energieke aanpak van de thuisdrukker wat meer tijd vergden om opgelost te worden dan was voorzien. Vergelijkt men de foto van de glunderende Post van der Molen in zijn Leidse bijkeukentje op pagina 48 van laatst genoemde publikatie met die op pagina 40 van het eerst genoemde boek, dan is duidelijk dat de gigantisch ruime drukkerij van nu met niet minder dan acht persen niet zonder moeite en persoonlijk leed tot stand is gekomen.

De ruim geïllustreerde catalogus van de expositie in Middelburg bevat ook een bibliografie door Ronald Rijkse van de gehele produktie van De Ammoniet - welke naamgeving ontleend is aan een vroegere hobby van Post van der Molen - en die is waarlijk indrukwekkend, niet vanwege de kwantiteit, maar juist om de kwaliteit die met het klimmen der jaren zienderogen toeneemt. Kon men al zeer tevreden zijn met de door Bert van Selm toegelichte uitgave van Vande druckerije, de aan Plantijn toegeschreven dialoog over het drukken, uit 1982, de vier afleveringen van het Groeiboek overtroffen die, evenals de vertaling in het Azteeks van Piet Paaltjens' ‘Immortelle xlix’ en de her en der vervaardigde ‘demonstratiedrukken’ bij diverse gelegenheden die Post van der Molen in staat stellen voortdurend te experimenteren met kleur en typografie. Vanuit de nieuwe behuizing mogen we nog veel meer en mooiers verwachten.

pjv

Tesselschade-festijn in het Muiderslot

Op 25 maart was het 400 jaar geleden dat Maria Tesselschade Roemersdochter Visscher werd geboren. Dit feit werd gevierd met tal van manifestaties, waaronder een tentoonstelling, de presentatie van een monografie, een bijeenkomst van alle Tessels in Nederland en de plaatsing van een plaquette aan het ‘Saligh Roemers huys’ aan de Geldersekade in Amsterdam.

Het Tesselschade-jaar is echter nog niet geheel voorbij; de stichting Camerata Trajectina organiseert in de nazomer van 1994 een groots opgezette muziektheaterproduktie rond Tesselschade en de Muiderkring in het Muiderslot. Het programma omvat een bustocht naar het slot (met een cultuur-historische introductie), een concert met muziek uit de Muiderkring door het ensemble Camerata

Tesselschadefestijn in het Muiderslot

[p. 236]

Trajectina, de voordracht van Tesselschades gedichten, een muzikale ommegang door het Muiderslot met onder andere het middeleeuwse Liedeken van Gerrit van Velsen, virginaalspel en in de slottuin een uitvoering van Jacob van Eycks Fluyten Lusthof. Als sluitstuk van de dag wordt het toneelstuk Geeraerdt van Velsen van P.C. Hooft opgevoerd, begeleid door authentieke muziek.

De op- en uitvoeringen zullen plaatsvinden op 22 (try-out) 23, 24, 30, 31 augustus en 1 september. De bussen vertrekken om 18.00 uur vanuit Amsterdam en Utrecht. De manifestatie zal ongeveer tot 22.30 uur duren. Entree: ƒ40, -; alleen Geeraerdt van Velsen ƒ25, -; bustocht: ƒ10, -. Voor nadere informatie en reserveringen kunt u bellen met de vvv. Een bestelformulier is verkrijgbaar via tel. [phone].

peter hoffman

Het volmaakte

De Stichting De Literaire Salon organiseert op vrijdag 23 september en zaterdag 24 september 1994 haar jaarlijkse congres onder de titel ‘Het volmaakte’. Op beide dagen wordt aan literaire genootschappen en stichtingen de gelegenheid geboden om zich aan het congrespubliek te presenteren. Het congres wordt gehouden in de Internationale School voor Wijsbegeerte ‘De Queeste’ te Leusden. Deelnemers aan het congres kunnen voor ƒ50, - per dag een informatietafel huren en dienen zelf voor bemanning van hun informatiestand te zorgen. Voor lunches en drankjes zal ƒ35, - per dag in rekening worden gebracht, maar uiteraard kan men ook besluiten van deze mogelijkheid geen gebruik te maken.

Het congres begint op vrijdag 23 september om 13.30 uur. Op die dag zullen lezingen gehouden worden door J.J.A. Mooij, Piet van Winden (antiquair), Marca Schassoort en Hanneke Eggels. Annemiek Neefjes spreekt 's avonds met de auteur Stefan Hertmans.

Op zaterdag zullen de congresgangers zelf in discussie gaan over de ‘volmaakte tekst’. Sprekers op die dag zullen zijn Doro Franck, Maria van Daalen en Arnold Heumakers. Onder de titel ‘Volmaakte lelijkheid’ discussiëren Maarten van Nierop, Henk Pröpper en Patricia de Martelaere onder leiding van Hanneke Eggels over kunst en kitsch.

De Internationale School voor Wijsbegeerte is gevestigd aan de Dodeweg 8 te Leusden.

Voor nadere informatie kan men zich wenden tot de coördinatrice van het congres, Annemiek Neefjes, Stichting De Literaire Salon, De Kempenaerstraat 14-i, 1051 CN Amsterdam (020-6860663).

GvB

bntl, deel 28

Onlangs verscheen deel 28 van de Bibliografie van de Nederlandse taal- en literatuurwetenschap, een cumulatiedeel in twee banden (systematisch deel en registerdeel), dat de literatuur uit de jaren 1990-1992 bevat. De publikatie-explosie gaat blijkbaar onverminderd verder, want voor de bibliografische beschrijving van de produktie uit genoemde drie jaar zijn niet minder dan 860+516 pagina's nodig. Deel 28 bevat ook weer de bftl, de bibliografie van de Friese taal- en literatuurwetenschap en aanvullingen vanaf 1980.

In de verantwoording doet de redactie kond van een aantal wijzigingen. De recensie-rubriek (1.11 en 2.11) is nu definitief opgeheven: alle recensies en reacties worden opgenomen bij de desbetreffende publikatie. Ook de rubriek vertalen en vertalers (1.9 en 2.9) is verdwenen. Series worden in een aantal rubrieken voortaan behandeld als tijdschriften. Nieuw zijn de rubrieken 2.1.2.7.4 (Catalogi en inventarissen: van 1801 tot heden) en 2.8.7 (Leerboeken voor buitenlanders). Nu de bntl blijkbaar overgestapt is van vijf- naar driejaarcumulaties (op pagina 2 wordt de fictie van vijf jaarafleveringen dapper volgehouden) wordt de vraag klemmend naar de zinvolheid van tweejaardelen, zoals het vorig jaar verschenen deel met de jaren 1990-1991. Het lijkt me dat men óf met recente jaardelen zal moeten komen, óf met uitsluitend driejaarcumulaties.

Abonnementen zijn te verkrijgen bij de Stichting Bibliographia Neerlandica, Prins Wiilem Alexanderhof 5, 2595 BE 's-Gravenhage. Prijs voor particulieren ƒ77,50 per jaaraflevering. De losse prijs van deel 28 is ƒ257,50.

pjv

Derde Bert van Selm-lezing

De derde Bert van Selm-lezing zal plaatsvinden op maandag 5 september 1994 om 16.15 uur in zaal 011 van het Centraal Faciliteitengebouw (gebouw 1175) van het Witte Singel/Doelencomplex van de Rijksuniversiteit Leiden. Spreker is ditmaal dr. A.M.J. van Buuren, oud-hoofddocent aan het Utrechtse Instituut De Vooys. Onder de titel Levenslessen van Cato; het verhaal van een schoolboek zal hij aandacht besteden aan een boek dat eeuwenlang, maar vooral de hele middeleeuwen door, verplichte kost vormde op school, de Disticha Catonis. Hij zal ingaan op de Middelnederlandse en latere vertalingen van deze klassieke schooltekst en tevens stilstaan bij de vraag op welke wijze de vertalingen aan ons zijn overgeleverd en welke functie zij hebben gehad. Toegangskaarten voor de lezing kunnen (gratis) tot 1 augustus worden aangevraagd bij de Commissie Bert van Selm-lezing, Vakgroep Nederlands rul, Postbus 9515, 2300 RA Leiden. Ook ditmaal wordt de uitgave van de lezing verzorgd door uitgeverij De Buitenkant te Amsterdam. De publikatie kan besteld worden door ƒ17,50 over te maken naar giro 1684950 van K.J.J. Korevaart, Vakgroep Nederlands rul, P.N. van Eyckhof 1, 2311 BV Leiden, onder vermelding van ‘derde Bert van Selm-lezing’ (bestel-

[p. 237]

ling vanuit het buitenland door toezending van een Eurocheque). De bestelling is op 5 september na afloop van de lezing af te halen of zal na die datum worden toegezonden.

m.j. van der wal

Bibliografie Ons Erfdeel

Met een bewonderenswaardige regelmaat wordt de inhoud van het tijdschrift Ons Erfdeel ontsloten. De eerste twintig jaargangen (1957-1977) werden geïndiceerd door Hilda van Assche en Richard Baeyens (1980); Wim Chielens nam de periode 1978-1982 voor zijn rekening (1984); de jaren 1983-1987 werden gedaan door Wim Trommelmans (1989) en van de hand van dezelfde verscheen nu de Bibliografie Ons Erfdeel, dl. 4: 1988-1992 (Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, 1994; 208 p.; ƒ42, - ingenaaid of ƒ60, - gebonden). De vertrouwde en beproefde opzet is gehandhaafd. Dat betekent dat de 1082 artikelen van de 397 medewerkers bibliografisch beschreven zijn in de rubrieken scheppend werk, bijdragen, culturele kroniek en cultuurpolitieke kroniek. Er zijn registers op medewerkers, op personen (uitgesplitst in auteurs, beeldend kunstenaars, acteurs en cineasten en verwante beroepen, musici en politici), op portretten en op zaken.

Het besteladres is: Stichting Ons Erfdeel, Murissonstraat 260, B-8931 Rekkem, 056-411201, fax [phone].

pjv

15th International Book & Print Fair

Van 29 september tot en met 1 oktober wordt in het Amsterdamse rai-Congrescentrum de grootste manifestatie georganiseerd op het gebied van antiquarische boeken, manuscripten en prenten die ooit in ons land gehouden is. De tweejaarlijkse International Book and Print Fair valt dan namelijk samen met de jaarlijkse European Book and Print Fair, zodat er meer dan honderd internationaal vermaarde antiquaren aanwezig zullen zijn om de topstukken uit hun collecties te tonen. Op de beurs is een doorsnede te bewonderen van het mondiale aanbod op het gebied van manuscripten, wiegedrukken, bijzondere boekbanden, kaarten en atlassen, prenten van Oude Meesters, Japanse prenten, avant-garde uitgaven, moderne eerste drukken en bibliofilie, geïllustreerde boeken, reisbeschrijvingen, brieven en literaire documenten, kunstboeken, architectuur, fotografie en typografie.

De beurs is op 29 september geopend van 16.00 uur tot 21.00 uur en op 30 september en 1 oktober van 11.00 uur tot 18.00 uur. Entree: ƒ12,50 per persoon (inclusief catalogus; passepartout: ƒ15, -).

peter hoffman

Poëzieroute Callantsoog

Al wandelend of fietsend genieten van poëzie; deze bepaald niet alledaagse bezigheid is ook dit jaar weer mogelijk gemaakt door de Stichting Kunst in Callantsoog. Nog tot 31 oktober voert een routebeschrijving de wandelaar of fietser langs duinen, dij-



ken en natuurgebieden, alwaar men maar liefst dertig keer een gedicht op een kunststoffen bordje tegen het lijf kan lopen (of fietsen). Alle gedichten, dit jaar rond het thema water, vriend en vijand, zijn in een bundel opgenomen, waarin tevens een plattegrond is afgedrukt. In samenhang met de poëzieroute is een expositie van foto's en keramiek ingericht in hotel ‘Landgoed de Horn’. De tentoonstelling is tot en met eind september dagelijks gratis te bezichtigen van 10.00 uur tot 16.00 uur. De dichtbundels met plattegrond zijn voor ƒ5, - te verkrijgen bij de vvv, warenhuis Leguit en het bovengenoemde hotel, alle te Callantsoog en in Groote Keeten bij 't Coraaltje. Voor meer informatie: G. Bregman-Bakker (02248-1397) of J.N.A. Verburg-Bakker (02248-1997).

peter hoffman

Boek en Jeugd Prijs

Voor de beste universitaire scriptie over kinder- en jeugdliteratuur wordt door het Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum (nblc) in Den Haag een prijs uitgeloofd. Die prijs bestaat uit een geldbedrag van vijftienhonderd gulden en een oorkonde, die voorlopig eenmaal per twee jaar zal worden toegekend. Bovendien verplicht het nblc zich tot publikatie van de winnende scriptie of van een deel daarvan.

De naam van de prijs is ontleend aan het Informatie- een Studiecentrum op het terrein van de kinder- en jeugdliteratuur, een instantie waar studenten voor literatuur en informatie terecht kunnen.

Nadere informatie over de prijs kan men verkrijgen bij het nblc, Dr. A. de Vries, Postbus 43300, 2504 AH Den Haag (070-3141640).

GvB

Literatuurgeschiedenis

Onder eindredactie van Johanna Stouten, die als hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde verbonden

[p. 238]

is aan de Sorbonne te Parijs, wordt gewerkt aan een geschiedenis van de Nederlandse literatuur voor Franstaligen. De uitgave wordt geproduceerd voor uitgeverij Fayard, die een reeks uitgaven op dit gebied op de markt gebracht heeft.

Het project valt onder het Literair Produktie- en Vertalingenfonds, dat er ook een stimuleringssubsidie aan zal bijdragen, evenals de Nederlandse Taalunie. Namens het Produktiefonds treedt ook Rudi Wester, hoofd van het Vertalingenbeleid van het fonds, op als redacteur van de uitgave.

GvB

Presenting the past

In het kader van de viering van het vijfenzeventig-jarig bestaan van ‘dutch studies’ in Londen, organiseert University College London van 18 tot en met 21 december 1994 de ‘Second International and Interdisciplinary Conference of Low Countries Studies’, met als thema Presenting the past: history, art, language and literature. Als hoofdsprekers zullen optreden: David Freedberg, W.P. Gerritsen, Jonathan Israel, Lisa Jardine en Anne Marie Musschoot. De Londense universiteit doet tevens een oproep om voor deze conferentie nog lezingen in te sturen rond de volgende thema's: de continuïteit en herwaardering van en de mythe-, theorie- en beeldvorming over het verleden.

De lezingen dienen ongeveer twintig minuten te duren en vergezeld van een samenvatting van driehonderd woorden verzonden te worden naar The Secretary, Centre for Low Countries Studies, Forster Court Room 306, University College London, Gower Street, London WCıE 6BT. Fax: [phone].

peter hoffman

Nieuwtjes

❑ Het auteursrecht wordt verlengd van vijftig tot zeventig jaar. Dit wetsvoorstel van staatssecretaris Aad Kosto is begin maart door het kabinet geaccepteerd.

❑ Op 7 oktober organiseren de Letterenfaculteit van de Katholieke Universiteit Brabant, het Noordbrabants Genootschap en het Louis Paul Boon-Documentatiecentrum de jaarlijkse louis paul boon-lezing. Spreker is de Vlaamse auteur Paul de Wispelaere. De lezing vindt plaats in de aula van de Katholieke Universiteit Brabant, Warandelaan 2 te Tilburg. Kaarten zijn te bestellen via 013-662568.

❑ paul claes heeft voor zijn roman Het laatste boek de Provinciale Prijs van Brabant gekregen. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van honderdduizend frank (ongeveer vijfduizend gulden).

❑ De Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs 1994, groot vijfduizend gulden, is toegekend aan geertrui daem voor haar verhalenbundel Boniface.

❑ Geestelijk vader en bestuurder van de Stichting Ons Erfdeel, jozef deleu, heeft een eredoctoraat ontvangen van de Rijksuniversiteit Gent.

❑ In het kader van de manifestatie

E. du Perron (1899-1940)

Schönste Bücher aus aller Welt in Leipzig heeft de internationale jury een erediploma toegekend aan bram de does voor het ontwerp van het boek The Steadfast Tin Soldier of Joh. Enschedé en Zonen, Haarlem van Ernst Braches.

❑ Dank zij een subsidie van het Produktie- en Vertalingenfonds is de uit 1933 daterende en in Albanië spelende roman De herberg met het hoefijzer van a. den doolaard in het Albanees vertaald.

❑ Het echtpaar pierre en simone dubois is door de Koninklijke Nederlandse Akademie en Wetenschappen onderscheiden met de Akademiepenning 1994. De penning hebben zijn vooral te danken aan hun onderzoek naar Belle van Zuylen, van wie zij in 1993 een biografie publiceerden.

❑ g.l. durlacher heeft voor zijn boek Drenkeling, Kinderjaren in het Derde Rijk de Anne Frankprijs gekregen.

❑ De Marten Toonder-Stichting heeft een eervolle vermelding toegekend aan het in 1993 verschenen debuut Vuile was van koenraad goudeseune.

❑ De A. Roland Holstprijs 1994, een driejaarlijkse oeuvreprijs voor poëzie,

[p. 239]

gaat naar fritzi harmsen van beek. Er is een penning en een geldbedrag van tienduizend gulden aan de prijs verbonden.

❑ De Arbeiderspers heeft de filmrechten van Het woeden der gehele wereld van maarten 't hart verkocht aan Rob Houwer.

❑ De in de televisie-wereld spelende roman Dubbelster van gerrit komrij wordt wellicht verfilmd door de Toneelgroep Amsterdam (onder leiding van Gerardjan Rijnders) die de filmrechten van De Arbeiderspers heeft gekocht.

❑ Aan de Rijksuniversiteit Groningen werd janet luis, literair recensent van nrc Handelsblad, als gastcriticus aangesteld. In de maanden april tot en met juni 1994 was zij actief met gastcolleges, een masterclass recenseren en met een debat met haar Duitse collega Schümer.

❑ De historicus willem otterspeer heeft voor zijn proefschrift De wiekslag van hun geest. De Leidse Universiteit in de negentiende eeuw, dat in 1992 verscheen in de Hollandse Historische Reeks, de Dr. Wijnaendts Franckenprijs ten bedrage van drieduizend gulden gekregen. De prijs wordt eenmaal in de zes jaar toegekend aan een werk van cultuur-historische aard.

❑ De Stichting P.C. Hooftprijs heeft de Theo Thijssenprijs 1994, de driejaarlijkse staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur, toegekend aan els pelgrom voor haar gehele oeuvre. De prijs bedraagt vijfenzeventigduizend gulden voor de winnaar en een bedrag van vijftigduizend gulden dat zij mag besteden aan een literair doel.

❑ Op 14 mei jongstleden werd in Bergen (N.H.) het e. du perron-Genootschap opgericht. Het genootschap stelt zich ten doel de bestudering en waardering van het werk en de persoon van Du Perron te bevorderen.

❑ leon de winter zal in opdracht van de Stichting cpnb het boekenweekgeschenk voor het jaar 1995 schrijven. De boekenweek valt volgend jaar in de week van 15 t/m 25 maart en heeft als motto ‘De vijftigste mei’, naar aanlei-

Lucebert met dochter Noa

ding van het feit dat een halve eeuw geleden de bevrijding werd gevierd.

❑ De Marten Toonder-Stichting heeft de Geertjan Lubberhuizenprijs voor literaire prozadebuten 1993 toegekend aan henk van woerden. Hij kreeg de prijs van tienduizend gulden voor zijn roman Moenie kyk nie.

++++

❑ Op 13 april 1994 overleed te Amsterdam uitgever robert onslow van gennep (geboren 1937). Met Johan Polak richtte hij het literaire tijdschrift Cartons voor Letterkunde op en vanaf 1962 begonnen zij de uitgeverij Polak & Van Gennep, bekend van linkse literatuur en uitgaven van onder anderen Boutens, Gorter en Bloem. Na de breuk met Polak in 1968 ontstond uitgeverij Van Gennep, gespecialiseerd in aanvankelijk links-politieke boeken en later literatuur (onder anderen Breyten Breytenbach).

❑ Op 7 april 1994 overleed te Hoogeveen evert hartman (geboren Dedemsvaart 12 juli 1937), auteur van thrillers en (meest avontuurlijke) jeugdboeken. Zijn boek over een kind van nsb-ouders Oorlog zonder vrienden (1979) werd in 1980 bekroond met de Europese jeugdboekenprijs voor actuele literatuur. Door de Nederlandse kinderjury werd hij in 1988 bekroond voor zijn Morgen ben ik beter en in 1992 voor Niemand houdt mij tegen.

❑ Op 10 mei overleed te Alkmaar de dichter en beeldend kunstenaar lucebert, pseudoniem van Lubertus Jacobus Swaanswijk (geboren 15 september 1924). Als schilder en tekenaar maakte hij deel uit van de cobra-groep en als dichter was hij een van de vooraanstaande Vijftigers, in die hoedanigheid ook wel ‘keizer der experimentelen’ genoemd. Lucebert kreeg voor zijn gehele dichtwerk in 1965 de Constantijn Huygensprijs, in 1967 de P.C. Hooftprijs en in 1983 de Prijs der Nederlandse Letteren.

❑ Op 25 maart 1994 overleed te Amsterdam michel rené vassallucci (geboren 21 september 1961 te Marseille), uitgever en mededirecteur van Arena, de uitgeverij waarin in 1988 de in homo-literatuur gespecialiseerde uitgeverij De Woelrat was opgegaan. Vassallucci heeft er sinds zijn komst naar Nederland voor gezorgd dat Frans literair werk in origineel en vertaling werd uitgegeven. In 1993 werd hij benoemd tot Chevalier dans l'Ordre des Arts et des Lettres.